Trước đó, Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở Ninh Thị Thu Hương đã ký ban hành Công văn số 42/VHCS-NSVH ngày 27/1/2023 gửi Sở VHTTDL tỉnh Phú Thọ, UBND huyện Tam Nông, UBND xã Hiền Quan, Phòng VHTT huyện Tam Nông.

Công văn nêu, trong dịp Tết vừa qua, nhờ sự chủ động, tích cực của chính quyền địa phương trong việc chuẩn bị phục vụ Tết Nguyên đán Quý Mão, nhân dân cả nước đã đón Tết trong không khí sum vầy, vui tươi, an toàn. Thời gian tới, dự báo tình hình lễ hội đầu Xuân và đặc biệt là Lễ hội Phết Hiền Quan năm 2023 sẽ thu hút đông đảo người dân tham gia; vì vậy, để đảm bảo lễ hội diễn ra an toàn, lành mạnh, Cục Văn hóa cơ sở đề nghị Sở VHTTDL tỉnh Phú Thọ, UBND huyện Tam Nông, UBND xã Hiền Quan, Phòng VHTT huyện Tam Nông triển khai thực hiện nội dung Công văn số 1211/VHCS-NSVH ngày 22/12/2022 của Cục Văn hóa cơ sở về việc góp ý Đề án tổ chức Lễ hội Phết Hiền Quan năm 2023.

Cục Văn hóa cơ sở cũng đề nghị xây dựng và triển khai phương án bảo đảm an ninh an toàn cho người tham gia lễ hội. Trong trường hợp phần cướp phết tại lễ hội không đảm bảo an ninh trật tự, để xảy ra hiện tượng phản cảm, bạo lực, đề nghị tạm ngừng việc tổ chức lễ hội theo quy định tại Nghị định 110/2018/NĐ-CP của Chính phủ.

UBND huyện Tam Nông và UBND xã Hiền Quan chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về lễ hội theo phân cấp của Chính phủ quy định tại Khoản 2 Điều 20 Nghị định số 110/2018/NĐ-CP của Chính phủ.

Về nội dung này, UBND huyện Tam Nông cũng đã có công văn gửi UBND xã Hiền Quan và các đơn vị liên quan. Theo đó, UBND huyện giao Phòng VHTT làm việc với UBND xã Hiền Quan và kiểm tra công tác chuẩn bị lễ hội Phết Hiền Quan năm 2023, nhất là nội dung đánh Phết chưa đảm bảo các điều kiện về an toàn, an ninh trật tự, sân Phết được tổ chức tại khu ruộng (khu Đồng Đám) hiện nay đang tích nước ruộng cấy sẽ gây nên lầy thụt, phương án đánh Phết chưa cụ thể, lực lượng tham gia bảo vệ sân đánh Phết chưa đảm bảo.

Trước thực trạng này, UBND huyện Tam Nông nhất trí về việc tổ chức lễ hội Phết Hiền Quan năm 2023 theo Kế hoạch địa phương đã xây dựng, trên tinh thần tập trung tốt phần lễ và các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao. Riêng phần đánh Phết trong lễ hội chưa đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, sân Phết, công tác đảm bảo an toàn, an ninh trật tự tại sân đánh Phết theo quy định thì không tổ chức, thực hiện đúng theo quy định tại Nghị định số 110/2018/NĐ-CP.

Ngày 30/1, Bí thư Đảng ủy xã Hiền Quan Lưu Văn Hiệu cho biết, năm nay, BTC lễ hội Phết Hiền Quan chỉ tổ chức phần nghi lễ tại đình, không tổ chức nghi lễ đánh phết.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Hiền Quan Lưu Văn Hiệu, trước Tết, do nước tràn vào bãi đánh trận nên có nhiều bùn, không đảm bảo cho an toàn lễ hội. UBND xã Hiền Quan đã họp với nhân dân và quyết định dừng nghi lễ đánh Phết tại Lễ hội Phết năm 2023. Năm sau, xã chỉnh trang lại đường dẫn nước, nếu đảm bảo an toàn sẽ tổ chức lại nghi lễ đánh phết.

Hội Phết Hiền Quan được tổ chức từ ngày 12- 13 tháng Giêng âm lịch, chính hội là ngày 13. Lễ hội tôn vinh tinh thần thượng võ và tưởng nhớ hai vị Thành hoàng là Thiều Hoa công chúa, một nữ tướng dưới thời Hai Bà Trưng có công đánh giặc và Mộc Trang đại vương thời nhà Đinh có công dẹp loạn 12 sứ quân.

Lễ hội phết Hiền Quan gồm bốn phần: Rước kiệu, tế lễ, kéo quân, đánh Phết. Tại lễ rước kiệu, trên kiệu là các sắc phong, bài vị, quả phết, quả chúi (hay còn gọi là dúi) được cất giữ trong cung cấm của đình làng từ ngày mồng 10/10 âm lịch. Kiệu được khiêng từ đình ra đền do các binh sĩ mình mặc áo giáp hộ tống. Sau lễ rước kiệu là phần tế lễ và lễ kéo quân. Cuối cùng là rước phết ra đồng để tổ chức đánh trận phết.

Mọi người quan niệm, hễ ai cướp, động được vào quả phết sẽ mang lại may mắn cả năm nên nghi thức đánh phết- cướp phết tại Hiền Quan thường thu hút rất đông người dân và du khách thập phương; một số thời điểm tạo nên cảnh tượng tranh cướp hỗn độn, phản cảm khiến cơ quan chức năng phải vào cuộc./.