Đây là một trong những hoạt động chào mừng Kỷ niệm 100 năm xây dựng và phát triển TP. Nha Trang (1924 - 2024), 15 năm Nha Trang được công nhận là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Khánh Hòa (2009 - 2024).

Hội thảo đã thu hút gần 350 đại biểu là các chuyên gia, nhà khoa học từ các trường, viện của Trung ương, địa phương với 55 tham luận, chuyên đề tập trung làm rõ những nét đặc trưng, thế mạnh về văn hóa vùng đất, con người Nha Trang trong tiến trình lịch sử suốt 100 năm qua; từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể để phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa, con người trong xây dựng, phát triển thành phố. Hội thảo được tổ chức theo các hình thức kết hợp: Tham luận - Tọa đàm - Thảo luận tập trung.

Tại Hội thảo, các học giả, nhà khoa học đã trình bày một số tham luận như: Vùng đất Nha Trang - Quá trình tiếp nhận và hòa hợp với các giá trị văn hóa bên ngoài (PGS. TS Lưu Trang, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng); Nha Trang - Khánh Hòa: Tiềm năng và những đặc trưng con người, văn hóa (GS.TS Nguyễn Văn Kim, guyên Bí thư Đảng ủy Trường Đại học Khoa học và Xã hội nhân văn Hà Nội, thành viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia); Phố biển Nha Trang - Một vài đặc điểm lịch sử, văn hóa (PGS.TS. Nguyễn Văn Đăng, nguyên Trưởng Khoa Lịch sử Trường Đại học Khoa học Huế)…

Sau phần tham luận là chương trình tọa đàm nhằm làm rõ hơn một số vấn đề, nhận diện, phát huy các giá trị văn hóa, con người Nha Trang trong xây dựng, phát triển thành phố do PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Khu vực II, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh dẫn dắt với sự tham gia của nhiều học giả uy tín.

Phát biểu tại Hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hoà Nguyễn Hải Ninh đã đánh giá cao công tác chuẩn bị Hội thảo của Thành ủy Nha Trang và Bộ biên tập Tạp chí cộng sản, các tham luận gửi về hội thảo có nhiều giá trị, cung cấp cái nhìn đa dạng về văn hóa Nha Trang.

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, Nha Trang đã trải qua 100 năm, là đơn vị hành chính có tính chất đô thị (từ một vùng đất hoang sơ, thiên nhiên tươi đẹp đến một đô thị hiện đại), nhưng lịch sử của vùng đất này lên đến hàng nghìn năm; chính vì vậy, việc nhận diện các giá trị văn hóa, con người Nha Trang không thể giới hạn trong 100 năm mà phải được tiếp cận suốt chiều dài lịch sử hàng nghìn năm của vùng đất này, phải trải qua hàng nghìn năm mới hun đúc nên được bản sắc văn hóa, con người Nha Trang hôm nay.

Trong đó, cần phải khẳng định một trong những đặc trưng của văn hóa Nha Trang là tính đa dạng về văn hóa, trong quá trình phát triển hàng nghìn năm qua, Nha Trang đã có sự giao thoa, tiếp biến của nhiều nền văn hóa (từ văn hóa Nam Đảo, văn hóa Chăm, văn hóa người Việt cho đến cả văn hóa phương Tây…) để tạo dựng nên bản sắc văn hóa riêng của mình.

Về nhận diện con người, có một đặc trưng khác biệt và rất giá trị,  đó là dù sống ở miền biển nhưng con người Nha Trang rất giản dị, hiền hòa, chất phát. Đồng thời, cũng phải chú ý đến yếu tố địa văn hóa như nhà bác học Lê Quý Đôn từng nêu: “Nha Trang là đất hình thế trọng yếu một phương”, vùng đất “tứ thủy triều quy, tứ thú tụ” nhưng cũng cần phải chú ý đến nhận định “Nha Trang đẹp nhưng mà hẹp” để thấy cần phải mở rộng Nha Trang để tạo không gian phát triển...

Theo Bí thư Nguyễn Hải Ninh, quá trình xây dựng và phát triển Nha Trang có sự nỗ lực không ngừng nghỉ của nhiều thế hệ, trong đó có những giai đoạn thăng, trầm nhưng Nha Trang nói riêng Khánh Hòa nói chung chưa bao giờ có cơ hội phát triển như bây giờ. Hiện nay, Khánh Hòa đang thực hiện Nghị quyết 09 của Bộ Chính trị với mục tiêu đến 2030 sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, Nha Trang được xác định là đô thị hạt nhân của Khánh Hòa, vậy trong tiến trình đó và xa hơn nữa chúng ta cần phải phát huy giá trị văn hóa, con người Nha Trang như thế nào để đạt được mục tiêu mà Bộ Chính trị đã đề ra.

“Nhiều chuyên gia đã đặt vấn đề xây dựng Nha Trang trở thành thành phố điện ảnh, Xây dựng Nha Trang trở thành thành phố sự kiện mang tầm quốc tế. Vậy để đạt mục tiêu đó cần phải có những giải pháp gì? Rồi việc phát huy giá trị văn hóa của Nha Trang vào thu hút du khách, phát triển du lịch, chúng ta đã làm tốt hay chưa…”, ông Nguyễn Hải Ninh đặt vấn đề.

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, việc nhận diện, phát huy các giá trị văn hóa, con người Nha Trang trong xây dựng, phát triển thành phố là một chủ đề lớn cần có sự nghiên cứu sâu sắc hơn nữa, hội thảo lần này dù có nhiều giá trị nhưng mới chỉ là nghiên cứu bước đầu, chính vì vậy cần hướng đến kết luận mở để tiếp tục có những nghiên cứu về sau bằng những hội thảo lớn hơn hoặc hội thảo chuyên đề. Ông  Nguyễn Hải Ninh cũng gợi ý, các nhà nghiên cứu cần phải nghiên cứu sâu sắc bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 21.11.2021; đồng thời tham khảo các công trình nghiên cứu về hệ giá trị văn hóa con người Việt Nam để vận dụng vào nghiên cứu văn hóa, con người Nha Trang - Khánh Hòa…

Nha Trang - thành phố bên bờ Biển Đông, là đô thị loại I của tỉnh Khánh Hòa. Trải qua bao thăng trầm, biến động của lịch sử, Từ một làng chài nhỏ bé, đơn sơ bên bờ sông Cái, Nha Trang đang vươn mình trở thành đô thị năng động của khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

Ngày 30.4.1924, vua Khải Định ra đạo dụ thành lập thị trấn Nha Trang và được Toàn quyền Đông Dương chuẩn y vào ngày 11.6.1924. Lúc hình thành, thị trấn Nha Trang có 4 làng: Xương Huân, Phương Câu, Vạn Thạnh và Phương Sài. Ngày 15.3.1944, vua Bảo Đại ra đạo dụ nâng thị trấn Nha Trang lên thành thị xã và được Toàn quyền Đông Dương chuẩn y ngày 22.6.1944.

Ngày 30.3.1977,  Hội đồng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (nay là Chính phủ) đã ban hành Quyết định số 391-CP/QĐ về “Quyết định nâng thị xã Nha Trang lên thành TP Nha Trang trực thuộc tỉnh Phú Khánh (nay là tỉnh Khánh Hòa)”. Sau 32 năm được nâng cấp lên thành phố, ngày 22-4-2009 Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 518/QĐ-TTg công nhận TP Nha Trang là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Khánh Hòa, mở ra cơ hội mới cho sự phát triển toàn diện của thành phố.

Trải qua 100 năm xây dựng và phát triển, sau 15 năm được công nhận là đô thị loại I trực thuộc tỉnh, với tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo và khát vọng vươn lên, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân TP Nha Trang đã nỗ lực phấn đấu không ngừng, phát huy tiềm năng, lợi thế, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, xây dựng và phát triển thành phố đạt nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng, an ninh.

Ngày 28-01-2022, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TW về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó đề ra mục tiêu xây dựng và phát triển TP Nha Trang là đô thị hạt nhân, một trong 3 vùng kinh tế - xã hội trọng điểm của tỉnh. Đây là mục tiêu, động lực, đồng thời là nhiệm vụ chính trị rất quan trọng, có ý nghĩa nhiều mặt đối với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân TP Nha Trang.

Với lợi thế về vị trí địa lý và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, với vai trò chiến lược về quốc phòng - an ninh của thành phố, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Nha Trang đang không ngừng phát huy tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo, ý chí quyết tâm, khát vọng, tranh thủ mọi nguồn lực để xây dựng TP Nha Trang trở thành đô thị hạt nhân, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, khoa học - giáo dục của tỉnh, là thành phố chuyên tổ chức các sự kiện quốc gia và quốc tế…, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết số 09-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đề ra./.