Theo thống kê, cả nước hiện có 54 dân tộc anh em trong cộng đồng dân tộc Việt Nam, dân số giữa các dân tộc rất không đều nhau, có dân tộc có số dân trên một triệu người như Tày, Thái... nhưng hiện có 5 dân tộc chỉ có vài trăm người gồm: Si La, Pu Péo, Rơ Măm, Brâu, Ơ Đu.

5 dân tộc có số dân dưới 1000 người này cư trú chủ yếu ở các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Hà Giang, Nghệ An và Kon Tum - nơi điều kiện cuộc sống còn khó khăn, giao thông đi lại không thuận tiện, tỷ lệ hộ thuộc diện đói nghèo tương đối cao, nên khả năng tự bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống của đồng bào rất hạn chế, có dân tộc ngay cả tiếng nói, chữ viết, trang phục… cũng bị mai một, thậm chí bị mất hẳn; có dân tộc đã không còn tồn tại mô hình cư trú, làng bản truyền thống. Trong quá trình tiếp xúc, giao lưu với các dân tộc khác, những đặc trưng văn hoá của họ có sự pha trộn, giao thoa, mai một và có xu hướng bị đồng hoá.

Phát biểu tại Hội nghị-Hội thảo, Thứ trưởng Hồ Anh Tuấn nhấn mạnh, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ nâng cao đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số. Nhiều nơi đời sống kinh tế được cải thiện nhưng sự chênh lệch về hưởng thụ văn hóa còn lớn, trong đó vai trò của chủ thể, của người dân, của cộng đồng chưa được phát huy và đặt đúng vị trí. Các dân tộc có dân số ít đời sống văn hóa càng gặp nhiều khó khăn, một số dân tộc có nguy cơ mai một bản sắc văn hóa dân tộc.

Thứ trưởng Hồ Anh Tuấn khẳng định, thời gian qua, các nhà nghiên cứu văn hóa, nhà nghiên cứu dân tộc học đã có cảnh báo về nguy cơ mất bản sắc văn hóa truyền thống của 5 dân tộc này. Các cơ quan quản lý nhà nước đang tập trung các giải pháp, chính sách và dự án để hỗ trợ các dân tộc: Si La, Pu Péo, Rơ Măm, Brâu, Ơ Đu. Tuy nhiên, để lắng nghe tiếng nói của đồng bào, những mong muốn, suy nghĩ, tâm tư về bảo tồn, phát huy văn hóa của chính dân tộc mình chưa được chú trọng. Đây chính là lý do Bộ VHTTDL đã tổ chức Hội nghị - Hội thảo gặp mặt già làng, trưởng bản, nghệ nhân, người uy tín của 5 dân tộc thiểu số có số dân dưới 1000 người tại Hà Nội.

Tại Hội nghị-Hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận một số dung: Xác định những nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp khẩn cấp để bảo tồn văn hóa truyền thống các dân tộc: Si La, Pu Péo, Rơ Măm, Brâu, Ơ Đu phù hợp với đặc trưng văn hóa dân tộc và tình hình thực tế; Giải pháp để phát huy vai trò của các già làng, trưởng bản, nghệ nhân, người có uy tín của các dân tộc thiểu số trong bảo tồn văn hóa của chính dân tộc mình? Cơ quan quản lý nhà nước, các nhà nghiên cứu cần có sự hỗ trợ về cơ chế, chính sách, định hướng ra sao?; Nguyện vọng của đồng bào, theo bà con nội dung gì, công việc gì thiết thực, phù hợp để bảo tồn, phát huy văn hóa của dân tộc mình, những kiến nghị, đề xuất với chính quyền và cơ quan quản lý văn hóa.

Sau chương trình Hội nghị-Hội thảo, các đại biểu các dân tộc thiểu số đã tham quan Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch.

CTTĐT