Tham dự Hội nghị - Hội thảo, về phía đại biểu có bà Đoàn Quỳnh Dung - Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện; bà Lê Hải Yến - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn; Ông Nguyễn Hữu Giới - Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam, cùng đại diện lãnh đạo và viên chức các thư viện tỉnh/thành phố, thư viện chuyên ngành, thư viện lực lượng vũ trang, thư viện đại học, các cơ sở đào tạo ngành Thông tin - Thư viện trong cả nước và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này. Về phía TVQG, có ông Nguyễn Xuân Dũng - Giám đốc; bà Nguyễn Ngọc Anh - Phó Giám đốc cùng các viên chức quản lý, viên chức chuyên môn ở các mảng hoạt động nghiệp vụ liên quan.

Hiện nay, sự phát triển nhanh của công nghệ số đặt ra yêu cầu tái cấu trúc toàn diện dịch vụ và sản phẩm thư viện. Việc chuyển đổi số không chỉ dừng ở số hóa tài liệu hay triển khai tra cứu trực tuyến, mà đòi hỏi xây dựng mô hình dịch vụ toàn diện dựa trên dữ liệu, công nghệ và trải nghiệm người dùng. Các nền tảng số, kho tài nguyên số, hệ thống học tập trực tuyến, trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu người dùng, chatbot hỗ trợ, mô hình thư viện thông minh, không gian sáng tạo… đang trở thành những hợp phần cơ bản của hệ sinh thái thư viện hiện đại.

Trước bối cảnh đó, Hội nghị - Hội thảo "Dịch vụ và sản phẩm thư viện trong môi trường số" được tổ chức nhằm tạo không gian học thuật để các nhà quản lý, chuyên gia, nhà nghiên cứu và các đơn vị công nghệ chia sẻ kinh nghiệm, công bố kết quả nghiên cứu, nhận diện xu hướng mới, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp khả thi cho giai đoạn phát triển tiếp theo của hệ thống thư viện Việt Nam.

Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận vào các nhóm vấn đề trọng tâm: Bối cảnh và xu hướng phát triển dịch vụ - sản phẩm thư viện trong môi trường số; Cơ chế và chính sách hỗ trợ phát triển dịch vụ, sản phẩm thư viện số; Ứng dụng công nghệ mới nổi và trí tuệ nhân tạo trong thiết kế, vận hành dịch vụ thư viện; Hợp tác, chia sẻ tri thức và kết nối thực tiễn trong hệ sinh thái thư viện số; Hạ tầng công nghệ và năng lực đáp ứng của các hệ thống thư viện; Phát triển thư viện thông minh và các mô hình dịch vụ tiện ích lấy người dùng làm trung tâm; Đổi mới và sáng tạo trong thiết kế dịch vụ, sản phẩm; Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số; Định hướng, giải pháp và kiến nghị đối với các cơ quan quản lý, đơn vị thư viện và toàn ngành.

Với cách tiếp cận khoa học, thực tiễn và cởi mở, Hội nghị - Hội thảo "Dịch vụ và sản phẩm thư viện trong môi trường số" đã quy tụ đội ngũ diễn giả là những chuyên gia, những giảng viên và các nhà quản lý doanh nghiệp uy tín, có chuyên môn sâu, đại diện cho nhiều lĩnh vực của ngành Thông tin - Thư viện. Nội dung thảo luận tập trung phân tích tác động của chuyển đổi số đối với hoạt động thư viện, những thách thức về nguồn lực và kỹ năng, cũng như xu hướng hình thành các mô hình sản phẩm số hiện đại như e-book, cơ sở dữ liệu trực tuyến hay tài nguyên mở, đồng thời nhấn mạnh vai trò của công nghệ mới - đặc biệt là trí tuệ nhân tạo - trong cá nhân hóa dịch vụ, tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và thúc đẩy sáng tạo trong thiết kế sản phẩm thư viện, kỳ vọng đóng góp những nhận thức mới, mô hình hiệu quả và kinh nghiệm giá trị nhằm thúc đẩy hệ thống dịch vụ và sản phẩm thư viện Việt Nam sáng tạo, phát triển trong kỷ nguyên số.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng các công cụ số hiện đại như Padlet và Menti góp phần nâng cao tính tương tác và hiệu quả của toàn bộ chương trình. Trong suốt các phiên thảo luận, công cụ số Padlet được sử dụng như một "không gian số mở", nơi đại biểu có thể gửi câu hỏi, chia sẻ ý kiến, bổ sung tư liệu hoặc phản hồi trực tiếp theo từng chủ đề. Các ý kiến được hiển thị tức thì, tạo nên dòng trao đổi liên tục và đa chiều giữa diễn giả và người tham dự. Công cụ số Menti được triển khai để thực hiện các khảo sát nhanh, bình chọn, thu thập số liệu và trình chiếu kết quả theo thời gian thực. Điều này không chỉ giúp Ban Tổ chức nắm bắt kịp thời suy nghĩ, mức độ quan tâm và nhu cầu thông tin mà còn tạo không khí sinh động, thu hút sự tham gia của đông đảo đại biểu. Sự kết hợp hai nền tảng số này cho thấy nỗ lực của TVQG trong việc đổi mới mô hình Hội nghị - Hội thảo theo hướng hiện đại, lấy người tham dự làm trung tâm, đồng thời phản ánh tinh thần chuyển đổi số được áp dụng ngay trong chính hoạt động chuyên môn của ngành Thư viện.

Cùng với những vấn đề được thảo luận trực tiếp, trong khuôn khổ của Hội thảo, Ban Tổ chức đã nhận được rất nhiều bài tham luận có chất lượng cao, phản ánh góc nhìn đa dạng từ các nhà quản lý, học giả, giảng viên, chuyên gia thư viện học và các đơn vị công nghệ. Nội dung tham luận trải rộng trên nhiều khía cạnh: phát triển sản phẩm thông tin chuyên sâu; ứng dụng AI và dữ liệu lớn; mô hình thư viện thông minh; xây dựng không gian sáng tạo; phát triển nguồn lực thông tin số và nâng cao năng lực số cho cán bộ thư viện. Các bài tham luận góp phần cung cấp căn cứ khoa học và thực tiễn quan trọng cho quá trình hoạch định chính sách và đổi mới hoạt động của hệ thống thư viện Việt Nam.

Sau 03 phiên làm việc nghiêm túc, trách nhiệm, hiệu quả, Hội thảo "Dịch vụ và sản phẩm thư viện trong môi trường số" đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Thành công của Hội thảo được góp phần từ sự đồng hành tích cực của hệ thống thư viện trong cả nước, thể hiện qua việc tham dự đông đủ, đóng góp tham luận chất lượng và chia sẻ nhiều ý kiến xây dựng… Chính sự đồng lòng và hợp tác này đã tạo nên giá trị cốt lõi của Hội thảo: Một diễn đàn tri thức mở, nơi toàn ngành cùng nhau xác lập hướng đi chung nhằm thúc đẩy hệ thống dịch vụ và sản phẩm thư viện Việt Nam phát triển bền vững trong kỷ nguyên số./.