Hà Nội tập trung nhiều không gian văn hóa sáng tạo

Hà Nội là nơi tập trung nguồn lực sáng tạo và là nơi có số lượng không gian văn hóa sáng tạo nhiều nhất cả nước. Các không gian văn hóa sáng tạo có khả năng kết nối cộng đồng sáng tạo, lan truyền cảm hứng sáng tạo, tạo bản sắc và sức hấp dẫn cho các đô thị trên nền tảng các giá trị truyền thống, bồi dưỡng đời sống tinh thần của cộng đồng, mang lại việc làm và hỗ trợ các ngành nghề sáng tạo phát triển, giúp cho thành phố đạt được mục tiêu phát triển cân bằng và bền vững.

Năm 2019, Hà Nội chính thức gia nhập Mạng lưới các thành phố Sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực thiết kế. Sau 4 năm gia nhập, Hà Nội đã ban hành nhiều chính sách tạo "khung" để phát triển công nghiệp văn hoá, xây dựng thành phố sáng tạo; đồng thời, tổ chức nhiều hoạt động nhằm hiện thực hóa các cam kết với UNESCO.

Đồng thời, với mong muốn hình thành mạng lưới các không gian sáng tạo, Hà Nội đã tiến hành rà soát các không gian sáng tạo trên địa bàn thành phố. Theo kết quả rà soát, Hà Nội hiện nay có 124 không gian sáng tạo, trong đó 33 không gian thuộc sở hữu Nhà nước, 82 không gian thuộc sở hữu doanh nghiệp tư nhân hoặc cá nhân. 6 không gian công cộng, 21 không gian văn hóa di sản/ sáng tạo, 10 không gian giáo dục; 10 bảo tàng, 11 làng nghề thủ công; 16 doanh nghiệp sáng tạo, 24 không gian nghệ thuật, 4 không gian trực tuyến; 24 không gian sáng tạo bao gồm: thư viện, phòng tranh, cà phê, không gian làm việc chung.

Phát biểu tại hội thảo, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng cho biết: Hội thảo được tổ chức nhằm giới thiệu tầm nhìn Mạng lưới các không gian sáng tạo tại Hà Nội, là cơ sở để đánh giá, phân loại các không gian sáng tạo trên địa bàn từ lĩnh vực, loại hình… đến đơn vị, mục tiêu hình thành, phát triển mô hình.

Đây cũng là dịp tham vấn ý kiến các chuyên gia, tổ chức quốc tế, đại diện không gian, người thực hành sáng tạo để hoàn thiện Bộ tiêu chí phân loại, đánh giá không gian văn hóa sáng tạo Hà Nội; sự phối hợp, hỗ trợ giữa các bên liên quan, từ đó huy động sự tham gia hình thành Mạng lưới các không gian sáng tạo tại Hà Nội ngày càng hiệu quả vì mục tiêu phát triển các ngành công nghiệp văn hóa của Thủ đô.

Tạo lập không gian sáng tạo hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, theo Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam TS.KTS. Phan Đăng Sơn cho biết: "Hiện nay, di sản lịch sử văn hóa của Hà Nội rất lớn nhưng đánh thức được các di sản đó tham gia vào hoạt động sống động và tiếp biến phát triển công nghiệp văn hóa thì còn rất hạn chế. Vậy nên, thực hiện chương trình phát triển không gian sáng tạo, tạo lập hệ thống không gian sống động là yếu tố vô cùng quan trọng và chắc chắn khi thực hiện sẽ thành công. Bởi hoạt động này sẽ giúp cho Hà Nội sẽ trở nên lung linh hơn, có nhiều cơ hội cho chúng ta hoạt động thu hút được khách du lịch và làm cho người dân yêu quê hương của mình hơn. Cùng với đó, thế hệ trẻ sẽ có cơ hội thể hiện sự sáng tạo, phát triển bản thân, góp phần đưa hình ảnh con người, văn hóa Việt Nam vươn tầm đến thế giới."

Hỗ trợ phát triển mạng lưới không gian sáng tạo

Tại Hội thảo, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã chia sẻ Bộ Tiêu chí phân loại, đánh giá không gian văn hóa sáng tạo Hà Nội - hướng đến thành lập mạng lưới không gian sáng tạo Hà Nội.

Theo ông Đỗ Đình Hồng chia sẻ: "Chúng tôi xây dựng Bộ Tiêu chí với mong muốn giữ gìn, phát triển không gian sáng tạo để người dân Thủ đô và du khách hưởng thụ các giá trị văn hoá. Theo bộ tiêu chí, khi tham gia Mạng lưới không gian sáng tạo Hà Nội, các thành viên sẽ được cấp chứng nhận thành viên, được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế theo quy định; hỗ trợ kết nối công tác tuyên truyền, quảng bá các hoạt động của không gian trên hệ thống trang chính thức thành phố sáng tạo Hà Nội".

Trao đổi tại hội thảo, đại diện một số doanh nghiệp không gian sáng tạo như "Mạng lưới vì một Hà Nội đáng sống", "Complex 01", "Tired City", "VIC"… bày tỏ mong muốn khi thành lập bộ tiêu chí để tham gia mạng lưới không gian văn hóa sáng tạo, thành phố sẽ tạo điều kiện thuận lợi, đưa ra những định hướng về phát triển sáng tạo văn hoá, mang lại lợi ích cho doanh nghiệp khi kinh doanh.

Dự thảo Bộ Tiêu chí phân loại, đánh giá Không gian văn hóa sáng tạo Hà Nội đã chia ra thành 2 nhóm gồm: Không gian sáng tạo bền vững tồn tại được 3 năm trở lên và Không gian sáng tạo tích cực với số năm hoạt động từ 5 năm trở lên. Góp ý về điều kiện này, Giám đốc Truyền thông và Đối ngoại Giàn nhạc giao hưởng Mặt trời Vũ Cao Cường chia sẻ: Giàn nhạc Giao hưởng Mặt trời thành lập từ năm 2017 và hoạt động đến năm 2019 phải tạm dừng do dịch Covid-19. Đến năm 2023, Giàn nhạc mới hoạt động thường xuyên. Do vậy, việc đưa ra các số liệu không gian sáng tạo văn hóa phải có từ 3 – 5 năm hoạt động là khó đáp ứng.

Đồng quan điểm trên, Giám đốc Trung tâm Phát triển Công nghiệp văn hóa và nghệ thuật đương đại (VICAS) TS Nguyễn Thu Hà cho rằng: "Bộ tiêu chí còn đang theo hướng hành chính hóa. Cụ thể, theo bộ tiêu chí, để tham gia mạng lưới của thành phố, các không gian sáng tạo cần phải đảm bảo phòng cháy chữa cháy, kê khai thuế, có tư cách pháp nhân… Nhưng với tiêu chí như vậy, trong 124 không gian văn hóa sáng tạo có bao nhiêu nơi đủ điều kiện? Vậy nên, theo tôi mạng lưới không gian văn hóa sáng tạo cần giảm thiểu thủ tục hành chính, hoạt động trên tinh thần tự nguyện".

Bên cạnh đó, đại diện một số không gian sáng tạo khác cũng mong muốn bộ tiêu chí có thêm các nội dung về việc cơ quan Nhà nước hỗ trợ thêm về việc kết nối giữa các không gian sáng tạo văn hóa với nhau theo thế mạnh từng đơn vị; có sự hỗ trợ, hướng dẫn về pháp lý. Đồng thời, cần bổ sung thêm tiêu chí về sự tương hỗ lẫn nhau từ kinh phí đến việc quảng bá dựa trên thế mạnh của từng không gian…

Nhấn mạnh việc xây dựng Bộ tiêu chí phân loại, đánh giá không gian văn hóa sáng tạo Hà Nội là cơ sở để nhận diện các không gian sáng tạo, từ đó kêu gọi các không gian tham gia hình thành, kết nối Mạng lưới không gian sáng tạo Hà Nội với Mạng lưới không gian sáng tạo của Việt Nam và trên toàn thế giới. Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng đề nghị các bên liên quan tiếp tục hỗ trợ thành phố bổ sung, hoàn thiện bộ tiêu chí trên cơ sở các ý kiến đóng góp từ hội thảo sao cho phù hợp, hiệu quả, hài hòa lợi ích giữa các bên, tạo điều kiện tối đa cho các không gian phát triển thuận lợi, giúp mang lại việc làm và hỗ trợ các ngành nghề sáng tạo phát triển, nâng cao nhân thực trong cộng đồng về các hoạt động sáng tạo và vai trò ngành sáng tạo đối với sự phát triển kinh tế, xã hội của thành phố./.