Một trong những thành quả rõ nhất là Hà Nội trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa lớn nhất cả nước, đi đầu trong xây dựng và phát triển con người thời đại mới với các tiêu chí thanh lịch, văn minh và sáng tạo.

Lấy con người là trọng tâm

Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22-2-2022 của Thành ủy Hà Nội về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là gắn phát triển công nghiệp văn hóa với xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Điều này thể hiện rõ hơn khi Thành ủy Hà Nội ban hành Chỉ thị số 30-CT/TU ngày 19-2-2024 về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng trong việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

Tại hội nghị đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ quý II-2024, triển khai nhiệm vụ trong 6 tháng cuối năm 2024 của Ban Chỉ đạo Chương trình số 06-CTr/TU của Thành ủy về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025” tổ chức tháng 7-2024, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong (khi đó là Phó Bí thư Thành ủy), Trưởng ban Chỉ đạo đề nghị các địa phương, đơn vị cần quan tâm hơn trong phát triển công nghiệp văn hóa để thúc đẩy phát triển du lịch; tập trung vào việc hoàn thành các chỉ tiêu để phát triển nguồn nhân lực và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh...

Với tinh thần lấy con người làm trọng tâm của phát triển Thủ đô, trong đó có công nghiệp văn hóa, nhiều hoạt văn hóa sáng tạo của Hà Nội luôn gắn liền với việc phát triển người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Điển hình như trong mùa lễ hội vừa qua, thành phố Hà Nội tăng cường các lực lượng kiểm tra liên ngành bảo đảm lễ hội diễn ra an toàn, văn minh, tăng nguồn thu cho địa phương.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Phạm Xuân Tài cho biết, đoàn kiểm tra liên ngành của thành phố yêu cầu các địa phương tăng cường tuyên truyền văn minh lễ hội, niêm yết bảng Quy tắc ứng xử nơi công cộng.

“Công tác tổ chức lễ hội và văn hóa ứng xử của người dự hội những năm gần đây chuyển biến rõ nét, chuyên nghiệp và quy củ hơn. Các lễ hội của Hà Nội ngày càng văn minh, có sức hấp dẫn với người dân và du khách, trở thành một trong những nguồn lực để phát triển công nghiệp văn hóa hiệu quả của Thủ đô”, ông Phạm Xuân Tài chia sẻ.

Sự chuyển biến trong việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh lan rộng từ nội thành tới các vùng quê. Không chỉ có các lễ hội, sự kiện văn hóa lớn của Hà Nội tạo sức hút mà nhiều làng nghề Hà Nội trở thành không gian văn hóa sáng tạo hấp dẫn, đóng góp không nhỏ cho sự nghiệp phát triển công nghiệp văn hóa của thành phố. Thành công của những mô hình văn hóa sáng tạo tại các làng nghề một phần đến từ sự chuyển biến về nhận thức và hành động của cộng đồng người dân. Nhiều khu, điểm du lịch làng nghề, như: Làng gốm sứ Bát Tràng (huyện Gia Lâm), làng lụa Vạn Phúc (quận Hà Đông), làng tăm hương Quảng Phú Cầu (huyện Ứng Hòa), làng lược sừng Thụy Ứng (huyện Thường Tín)… đã hình thành cộng đồng người dân làm du lịch chuyên nghiệp, bài bản, ứng xử văn minh.

Chủ tịch UBND xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm) Phạm Huy Khôi cho biết, các hộ kinh doanh gốm sứ trên địa bàn đều có ý thức trong việc giữ gìn cảnh quan, môi trường và các không gian chung của làng nghề. Trong từng hộ gia đình, các cá nhân cũng nâng cao nhận thức, kỹ năng làm nghề cũng như tác phong đón tiếp du khách.

Còn Phó Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Ứng Hòa Trương Thế Hữu thông tin, làng tăm hương Quảng Phú Cầu mở rộng các điểm đón khách, người dân tham gia vào các hoạt động hướng dẫn du khách trải nghiệm làm tăm hương, giới thiệu đặc sản địa phương. Nhiều người đã theo học các lớp ngoại ngữ, kỹ năng đón tiếp khách chu đáo, tạo sự thiện cảm không nhỏ với du khách trong và ngoài nước.

Sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới

Theo Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, hiện thành phố có hơn 200 không gian văn hóa sáng tạo, góp phần định vị thương hiệu “Thành phố sáng tạo” của Thủ đô, tạo dấu ấn cho phát triển công nghiệp văn hóa của Hà Nội. Năm 2024, doanh thu từ hoạt động văn hóa, nghệ thuật đạt, vượt chỉ tiêu đề ra, trong đó, lĩnh vực di sản đã thu được 232,3/75 tỷ đồng, riêng 3 di tích là Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Di tích Nhà tù Hỏa Lò, Di tích đền Ngọc Sơn thu 179,5 tỷ đồng. Các đơn vị nghệ thuật đạt doanh thu khoảng 66/48,4 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu HĐND thành phố giao năm 2024…

Trưởng phòng Quản lý di sản (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội) Phạm Thị Lan Anh cho biết, những năm qua, hàng loạt chương trình, sự kiện văn hóa nghệ thuật lớn diễn ra trên địa bàn thành phố mang đến những không gian sáng tạo nghệ thuật hấp dẫn, góp phần không nhỏ vào phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô.

Chỉ tính riêng trong năm 2024, nhiều sự kiện văn hóa, giải trí thu hút đông đảo nhân dân, như: Ngày hội văn hóa vì hòa bình, Lễ hội Thiết kế sáng tạo năm 2024, Lễ hội Văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024, Lễ hội áo dài du lịch Hà Nội 2024, Liên hoan Sân khấu Hà Nội mở rộng 2024; các sự kiện âm nhạc trong nước và quốc tế đình đám. Điển hình, đêm công diễn các chương trình giải trí lớn “Anh trai vượt ngàn chông gai”, “Anh trai say hi” diễn ra tại Thủ đô thu hút hàng chục vạn người dân tới xem, tạo cú hích lớn cho việc phát triển công nghiệp văn hóa từ các hoạt động giải trí.

“Không chỉ là trung tâm nghệ thuật, giải trí có sức hút lớn nhất cả nước, Hà Nội cũng đi đầu trong việc bảo tồn, giữ gìn, phát huy di sản văn hóa. Nhiều di tích của Thủ đô trở thành không gian văn hóa sáng tạo với nhiều chương trình hấp dẫn, thu hút đông người dân và du khách, điển hình như các tour “Đêm thiêng liêng” tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò, “Tinh hoa đạo học” tại Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám, “Giải mã Hoàng thành Thăng Long” tại Hoàng thành Thăng Long…”, bà Phạm Thị Lan Anh thông tin.

Bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Hà Nội xác định các hoạt động phát triển công nghiệp văn hóa gắn với xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh cần phải mang yếu tố thời đại để bắt kịp với sự phát triển mới của đất nước.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa, Xã hội của Quốc hội cho rằng, bước vào kỷ nguyên mới, phát triển công nghiệp văn hóa cần phù hợp với thời đại mới để đạt mục đích hiệu quả, bền vững, tạo giá trị văn hóa cũng như giá trị kinh tế cao. Muốn vậy, các sản phẩm công nghiệp văn hóa cần phát triển dựa trên nguồn lực văn hóa di sản nhưng cần có thêm sự sáng tạo, đáp ứng nhu cầu con người thời đại mới. Các sản phẩm sáng tạo cần ứng dụng linh hoạt thành tựu của công nghệ; thực hiện hiệu quả số hóa công tác quản lý, quảng bá sản phẩm.

Còn theo Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Lương Đức Thắng, Hà Nội cần phát triển công nghiệp văn hóa gắn với xây dựng hình ảnh người dân Thủ đô không chỉ biết giữ gìn văn hóa truyền thống, mà còn phải có trách nhiệm sáng tạo, đóng góp cho sự phát triển của Thủ đô và đất nước trong kỷ nguyên mới.

Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành Văn hóa và Thể thao Thủ đô năm 2025, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà yêu cầu các đơn vị nghệ thuật của thành phố cần triển khai sớm việc thực hiện các chương trình biểu diễn gắn với việc phát triển công nghiệp văn hóa; nâng tầm các sự kiện thể thao, du lịch do Hà Nội tổ chức…

Theo kế hoạch, thời gian tới, Hà Nội sẽ rà soát, điều chỉnh bổ sung phát triển các ngành công nghiệp văn hóa vào Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065.