Từng bước hoàn thiện chính sách, củng cố nền tảng pháp lý

Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 88/QĐ-TTg (ngày 20/01/2017), UBND tỉnh Vĩnh Long đã chủ động triển khai Kế hoạch thực hiện Đề án "Tăng cường năng lực quản lý và thực thi có hiệu quả pháp luật bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan". Các văn bản cụ thể như Quyết định số 1121/QĐ-UBND (ngày 26/5/2017); Chương trình phát triển tài sản trí tuệ tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2021 – 2030. Bên cạnh đó, HĐND tỉnh Vĩnh Long ban hành Nghị quyết 23/2022/NQ-HĐND ngày 15/7/2022 Quy định mức hỗ trợ đăng ký bảo hộ đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp và nhãn hiệu; đăng ký bảo hộ, công nhận giống cây trồng mới đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long. Các tỉnh Bến Tre, Trà Vinh (cũ) cũng ban hành các Kế hoạch thực hiện Đề án Tăng cường năng lực quản lý và thực thi có hiệu quả pháp luật bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan đến năm 2020, định hướng đến năm 2025.

Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, các ngành, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ chuyên môn được giao triển khai thực hiện công tác quản lý nhà nước, theo dõi, giám sát việc thực thi pháp luật về quyền tác giả và quyền liên quan. Từ đó, hỗ trợ các ngành, địa phương và các cơ quan, đơn vị (có nhiệm vụ liên quan) cải thiện nhận thức về tầm quan trọng của việc thực thi quy định của pháp luật về quyền tác giả và quyền liên quan, tạo khung pháp lý quan trọng để bảo hộ quyền tác giả trong mọi lĩnh vực sáng tạo.

Công tác đào tạo bồi dưỡng kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ được chú trọng. Hàng năm Sở cử công chức tham gia các lớp tập huấn do Cục Bản quyền tác giả tổ chức. Năm 2023, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (3 tỉnh) cử 04 công chức tham dự Hội thảo “Bảo hộ bản quyền trong phát triển công nghiệp điện ảnh” trong khuôn khổ Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXIII do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức tại tỉnh Lâm Đồng. Trong năm 2024, cử 07 công chức phụ trách chuyên môn liên quan về quyền tác giả, quyền liên quan tham dự: Hội nghị tổng kết, đánh giá việc thực hiện Nghị định số 131/2013/NĐ-CP ngày 16/10/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan; Hội nghị tập huấn, tuyên truyền, bồi dưỡng kiến thức pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức tại Thành phố Cần Thơ.

Đẩy mạnh tuyên truyền - đưa pháp luật về bản quyền đến gần người dân

Quán triệt các văn bản chỉ đạo, giai đoạn 2017 - 2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thường xuyên tuyên truyền đến các đơn vị trực thuộc Sở như: Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh, Đoàn Nghệ thuật Cải lương Bến Tre, Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh, Thư viện Nguyễn Đình Chiểu, Bảo tàng Bến Tre, Trung tâm Xúc tiến Du lịch Bến Tre quan tâm chấp hành các quy định về quyền tác giả và quyền liên quan trong quá trình khai thác tác phẩm âm nhạc, kịch bản sân khấu, tài liệu, sách, hình ảnh,… phục vụ hoạt động chuyên môn. Đồng thời, lồng ghép trong các văn bản hướng dẫn đơn vị chuyên môn cấp huyện thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trên lĩnh vực văn hóa, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng lưu ý địa phương quan tâm đến việc xác nhận, đảm bảo sự minh bạch, rõ ràng về tác giả của công trình mỹ thuật; hướng dẫn, tuyên truyền, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong thực hiện đăng ký bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan.

Các cơ quan báo, đài tỉnh Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật cho các chủ thể quyền, cá nhân, tổ chức khai thác, sử dụng và công chúng đều có lồng ghép nội dung về quyền tác giả, tác phẩm, sở hữu trí tuệ và quyền tác giả, quyền liên quan với các hoạt động như: phát thanh trong chương trình thời sự sáng, trưa và tối (đã phát 10 tin trong chuyên mục Sức khỏe đời sống, phát 01 chương trình 10 phút); trên truyền hình: phát trong chương trình thời sự trưa và tối (phát 12 tin) Chuyên mục Pháp luật đời sống. Ngoài ra, các nội dung phát thanh, truyền hình còn được cập nhật trên Website của Đài.

Các cơ quan, đơn vị có liên quan (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Khoa học và Công nghệ,…) triển khai đến công chức, viên chức trong đơn vị và các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh thông qua hình thức sao gửi văn bản, phổ biến trong các cuộc họp chuyên môn, đăng tải trên trang thông tin điện tử… Đặc biệt, quan tâm, chú trọng đến nhóm đối tượng như: hộ kinh doanh karaoke, nhà hàng, khách sạn, khu vui chơi giải trí, các đoàn nghệ thuật biểu diễn… Tham gia góp ý về hồ sơ dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan.

Trên cơ sở các văn bản đã ban hành, Ủy ban nhân dân các xã, phường đã phối hợp với các đoàn thể như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Người cao tuổi tổ chức tuyên truyền trực tiếp. Ngoài ra tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh để người dân, doanh nghiệp và các cơ sở dịch vụ văn hóa trên địa bàn biết thực hiện.

Cùng với đó, công tác thanh tra, kiểm tra cũng được triển khai hiệu quả, đảm bảo thực thi nghiêm túc pháp luật về bản quyền. Trong giai đoạn 2023–2024, Thanh tra Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Vĩnh Long đã phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức gần 100 cuộc kiểm tra đối với hàng trăm lượt cơ sở kinh doanh văn hóa, nghệ thuật, quảng cáo, karaoke. Kết quả đáng mừng là không phát hiện trường hợp vi phạm về quyền tác giả, quyền liên quan.

Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh và sự phối hợp đồng bộ giữa các sở, ngành, công tác thực thi quyền tác giả, quyền liên quan ở Vĩnh Long đã có những bước tiến rõ rệt. Ý thức tôn trọng bản quyền không còn là khái niệm xa lạ mà đã dần trở thành chuẩn mực ứng xử trong sáng tạo và khai thác văn hóa, tất cả đều hướng đến mục tiêu chung: Xây dựng môi trường sáng tạo công bằng, minh bạch, tôn trọng quyền và nghĩa vụ của mỗi công dân trong thời đại số./.