Chưa tương xứng tiềm năng

Là quần thế kiến trúc gạch độc đáo được người Chăm xưa xây dựng qua gần 10 thế kỷ, khu đền tháp Mỹ Sơn trở thành điểm tham quan duy nhất ở Việt Nam với những giá trị khác biệt. Cạnh đó, hơn 1.100ha rừng cảnh quan cùng hệ động, thực vật, sinh thái sông, hồ xung quanh càng mang đến những lợi thế nổi bật cho quần thể di sản.

Thời gian qua, Ban Quản lý Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn đã triển khai các quy hoạch, đầu tư hạ tầng dịch vụ, phát triển sản phẩm du lịch hấp dẫn, từ biểu diễn múa dân gian Chăm, hô hát bài chòi, trung chuyển xe điện, trải nghiệm dệt thổ cẩm Chăm, chuốt gốm Chăm, chằm nón lá... đến thuyết minh tự động đa ngôn ngữ (Audio Guide), tham quan thực tế ảo 360 độ, bán vé online (trực tuyến)… mang đến nhiều trải nghiệm hấp dẫn cho khách, góp phần duy trì đà tăng trưởng khách đến Mỹ Sơn ổn định qua từng năm bình quân trên 10%. Dù vậy, so với tiềm năng lợi thế của khu di sản, mức tăng trưởng trên vẫn chưa tương xứng.

Theo ông Nguyễn Công Khiết, Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn, do Mỹ Sơn thuộc nhóm du lịch văn hóa lịch sử, tâm linh, tín ngưỡng nên các đối tượng du khách không ổn định.

Cạnh đó, xu hướng khách hiện cũng đang thay đổi khi lựa chọn du lịch sinh thái, du lịch có trách nhiệm, trở về với thiên nhiên và du lịch mang tính giải trí nên tạo những tác động nhất định cho điểm đến.

Đặc biệt, Ban Quản lý là đơn vị tự chủ tài chính nhưng một số thủ tục về đầu tư xây dựng các hạng mục sản phẩm đều phải được sự thống nhất phê duyệt tài chính mới được triển khai đầu tư.

Thời gian tới, Mỹ Sơn sẽ phải đa dạng hóa, nâng cao hơn nữa chất lượng sản phẩm dịch vụ du lịch nhằm tăng thời gian lưu trú và mức chi tiêu của du khách.

Đồng thời tăng cường công tác quảng bá xúc tiến trên các thị trường, đẩy mạnh truyền thông trên các nền tảng số; tạo cơ chế khuyến mãi hấp dẫn nhằm thu hút các doanh nghiệp, công ty lữ hành, hướng dẫn viên đưa khách đến với di sản Mỹ Sơn.

Điểm đến khác biệt - giá trị khác biệt

Năm 2024, Mỹ Sơn đón hơn 450 nghìn lượt khách, riêng 9 tháng của năm 2025 có hơn 353 nghìn lượt khách đã mua vé tham quan khu đền tháp, tăng 4,2% so với cùng kỳ. Hầu hết doanh nghiệp nhìn nhận, Mỹ Sơn rất độc đáo và khác biệt nên cũng cần có cách khai thác, phát huy khác biệt.

Ông Bùi Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Hi Vooc nhìn nhận, Mỹ Sơn là một di sản văn hóa thế giới độc đáo chỉ có duy nhất ở Việt Nam nên sức hút rất mạnh mẽ với du khách nước ngoài. Chưa kể, không gian sinh thái trong lành, cảnh quản đẹp nên mang đến nhiều trải nghiệm hấp dẫn cho khách. Vấn đề bây giờ là giải pháp và cách làm hiệu quả để làm nổi bật những giá trị của khu di sản.

“Cái gì càng quý hiếm giá trị càng cao, nên du khách sẵn sàng bỏ ra số tiền lớn để trải nghiệm nếu chất lượng dịch vụ tốt. Mỹ Sơn đã có sẵn những giá trị, bây giờ chỉ cần bổ sung thêm những dịch vụ, sản phẩm phụ kèm chắc chắn sẽ thu hút du khách”, ông Bùi Văn Tuấn phân tích.

Theo ông Lý Đắc Nam, đại diện Công ty TNHH MTV Du lịch Khang Huy, tuy số khách đến với di tích Mỹ Sơn tương đối lớn, nhưng so với những di sản văn hóa thế giới khác thì vẫn còn khiêm tốn, do dịch vụ của Mỹ Sơn chưa thật sự hấp dẫn, chưa đa dạng, thiếu trực quan.

“Công ty Khang Huy chuyên đón khách tàu biển, bình quân một năm đón gần 60 nghìn khách cập các cảng biển ở Việt Nam. Chúng tôi cũng đã xây dựng sản phẩm Mỹ Sơn gửi các hãng tàu biển, nhưng sự lựa chọn của khách không nhiều. Bởi, khi khách du lịch đường biển đến bất kỳ nơi nào cũng rất muốn cảm nhận một cách trực quan nhất văn hóa điểm đến đó. Nên Mỹ Sơn cần nhiều hình thức chuyển tải trực quan, sinh động hơn để làm nổi bật di sản văn hóa, phải thể hiện rõ nét đây là một di sản văn hóa thế giới với những giá trị văn hóa nổi bật”, ông Lý Khắc Nam bày tỏ.

Ông Nguyễn Công Khiết thông tin, với hiện trạng sản phẩm dịch vụ hiện có cùng những thế mạnh về cảnh quan thiên nhiên, thời gian tới đơn vị sẽ tập trung phát triển đa dạng loại hình du lịch, trong đó du lịch sinh thái sẽ là trọng tâm cùng các loại hình dịch vụ mang tính trải nghiệm phụ trợ nhằm đa dạng sản phẩm mang đến nhiều hấp dẫn cho khách.

Ban Quản lý đang tập trung xây dựng Đề án phát triển du lịch Mỹ Sơn giai đoạn 2025 - 2030, trong đó nguồn tài nguyên du lịch sinh thái, cảnh quan đồi, núi, suối, hồ, thác, thủy điện… sẽ được tiếp cận và sử dụng một cách hợp lý nhằm xây dựng sản phẩm du lịch sinh thái kết nối di sản với cộng đồng.

“Đơn vị cũng sẽ xây dựng sản phẩm du lịch sông nước dựa vào thế mạnh của đập Thạch Bàn; trekking, leo núi khám phá thực vật bản địa, nghiên cứu chuyên đề về đa dạng sinh học, chuyên đề gắn với những câu chuyện lịch sử… Tạo không gian chuỗi trải nghiệm làng nghề Chăm - Việt; không gian trải nghiệm các trò chơi dân gian Chăm - Việt.

Ngoài ra, triển khai dịch vụ trải nghiệm xe đạp địa hình đến thủy điện Mỹ Sơn; quan sát bằng kính viễn vọng nhìn từ trên cao kết hợp chốt canh trực cháy… nhằm tạo điểm nhấn mới mẻ, độc đáo cho du khách, phát triển du lịch Mỹ Sơn xứng tầm là di sản văn hóa thế giới”, ông Khiết chia sẻ.