Ông Ích Khiêm sinh ra và lớn lên tại làng Phong Lệ, tổng Thanh Quýt, phủ Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam (nay là khu vực Phong Lệ Bắc, phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng). Khi lớn lên, với tài văn võ, ông trở thành một vị tướng tài ba của triều nhà Nguyễn. Ông từng được phong giữ chức Binh bộ Tả thị lang, tước Kiên Trung nam, từng tham gia đánh đông dẹp bắc, là một vị tướng uy dũng và chính trực nhưng không gặp thời. Vào ngày 19/7 (âm lịch), dưới triều vua Kiến Phúc (1884), ông đã tự tay viết di chúc để lại trước khi uống thuốc độc tuẫn tiết trong nhà lao ở Bình Thuận. Con trai ông là Ông Ích Thiện đưa cha về mai táng ở làng Phong Lệ. Đến năm Bảo Đại thứ 13 (1938) thi hài ông được cải táng về Gò Mô hiện nay. Lăng mộ Ông Ích Khiêm được công nhận là di tích cấp quốc gia vào ngày 12/7/2001.

Di chúc do ông viết bằng chữ Hán Nôm cổ, được xem là di sản văn hóa lịch sử đặc biệt quý giá và Bảo tàng Đà Nẵng tiếp nhận, bảo quản từ lâu nhưng chưa được phiên dịch. Từ bản gốc này, Trung tâm Hán Nôm Đà Nẵng đã phiên âm và dịch nghĩa gần 10 trang giấy A4. Nội dung di chúc do đích thân Ông Ích Khiêm viết tay, không chỉ dặn dò con cháu chuyện gia đình dòng tộc, mà còn thể hiện thái độ bất mãn, tâm trạng bế tắc của một vị danh tướng triều Nguyễn trước thời cuộc, thế nước. Đây là lần đầu tiên bản di chúc được dịch thuật đầy đủ trọn vẹn.