Hoạ sĩ David Thomas, một cựu chiến binh Việt Nam, một nghệ sĩ và nhà giáo dục, bằng nỗ lực của mình, đã có những đóng góp lớn lao và quan trọng để khởi xướng và duy trì những hoạt động hàn gắn và kiến tạo sự hiểu biết lẫn nhau về nhiều mặt của đời sống vật chất và tinh thần giữa hai dân tộc từng có một quá khứ chung nhiều đau thương.

Được biết, vào năm 1987, David Thomas quay trở lại Việt Nam với một nỗ lực cá nhân đầy giản dị, tìm về đất nước mà ông đã tham gia chiến tranh vào thời trai trẻ, để tìm cách kết nối và hàn gắn quá khứ. Ông đã không biết rằng chuyến đi đó khởi đầu cho hàng chục chuyến di chuyển giữa Hoa Kỳ – Việt Nam trong suốt hơn 30 năm sau, cho tới hôm nay. Hơn 30 năm ấy đã biến Việt Nam trở thành một phần trong cuộc đời ông, một quê hương thứ hai, một vùng đất với nhiều người thân, bè bạn, những gắn kết tình cảm và tâm hồn, nơi chốn mà khiến trái tim ông thuộc về đó.

Phát biểu tại lễ khai mạc, họa sĩ David Thomas cho biết, sau cuộc chiến tranh Việt Nam, những kỉ niệm ông luôn giữ lại trong lòng là nụ cười của những đứa trẻ vùng cao nguyên mỗi khi chúng vây quanh chiếc xe Jeep mà người lính trẻ dừng lại ở bất kì buôn làng nào. Và "Việt Nam – chiến tranh" dường như là một câu cửa miệng, một suy nghĩ thường trực của bất kì người Mỹ nào trong những năm tháng ấy, nhưng với họa sĩ, ông phát hiện ra những điều đẹp đẽ khác của vùng đất và con người nơi đó, những tâm hồn đẹp đẽ đầy chất thơ, niềm khao khát hòa bình và sự quật cường vượt qua mọi gian khó thời chiến.

Triển lãm đã trưng bày, giới thiệu những sáng tác đồ họa của họa sĩ David Thomas trong giai đoạn chống chọi lại căn bệnh Parkinson trong những năm vừa qua, căn bệnh được xác định là một trong những hậu quả của việc tiếp xúc với chất độc màu da cam mà có lẽ bị nhiễm trong chiến tranh. Họa sĩ đã dùng cách in kỹ thuật số để lồng ghép những hình ảnh chụp bộ não của chính mình với các họa tiết trừu tượng để phản ánh sự nguy hại của chất độc hóa học, qua đó, cất lên tiếng nói phản đối chiến tranh.

Ngoài ra, đến với triển lãm công chúng sẽ được thưởng ngoạn tác phẩm hội họa, đồ họa và điêu khắc mang những phong cách nghệ thuật khác nhau của các nghệ sĩ Việt Nam như: Bùi Hải Sơn, Đào Châu Hải, Lê Huy Tiếp, Lê Kinh Tài, Lê Lạng Lương, Nguyễn Thế Sơn, Phạm Huy Thông, Phan Cẩm Thượng, Vũ Bạch Liên, Vũ Kim Thư… họ là những nghệ sĩ đương đại đã thành danh, từng được tham gia các chương trình lưu trú nghệ thuật tại Mỹ và Việt Nam thông qua tổ chức phi lợi nhuận Indochina Arts Partnership (Hiệp Hội Nghệ thuật Đông Dương, IAP) do David Thomas sáng lập năm 1988.

Tại triển lãm, các họa sĩ Việt Nam đã mang đến những tác phẩm mới của mình, cùng chung chủ đề về vẻ đẹp của nghệ thuật, về sự kết nối của cảm xúc và thẩm mỹ, về sự đồng hành trong cuộc sống và về cái nhìn chung tới tương lai.

Theo họa sĩ Lê Huy Tiếp chia sẻ: "IAP là một cầu nối văn hóa nghệ thuật và ngoại giao nhân dân giữa hai quốc gia Việt Nam và Mỹ. Dù đã ngừng hoạt động năm 2019, nhưng trong hơn 30 năm, IAP đã kiến tạo và điều hành hàng chục chương trình trao đổi nghệ thuật lớn nhỏ, đưa nghệ sĩ, trí thức Việt Nam sang thăm và làm việc tại Mỹ và ngược lại".

Đồng thời, khi đánh giá về các tác phẩm của họa sĩ David Thomas, họa sĩ Lê Huy Tiếp cho rằng, các tác phẩm của ông là những thông điệp mạnh mẽ lên án chiến tranh và chất độc hóa học, cũng phản ánh nghị lực và sức sáng tạo bền bỉ của một nghệ sĩ. Khi cộng hưởng với các tác phẩm của các nghệ sĩ Việt Nam, triển lãm đã cất lên "tiếng nói" về sức mạnh chữa lành và hàn gắn của nghệ thuật.

Vượt lên trên những trao đổi nghề nghiệp giữa nghệ sĩ với nghệ sĩ, David Thomas và những người nghệ sĩ Việt Nam đã chia sẻ những tình cảm và giá trị tinh thần chung: về vẻ đẹp của nghệ thuật, về sự hàn gắn và kết nối của cảm xúc và thẩm mỹ, về sự đồng hành trong cuộc sống, về một quá khứ và về cái nhìn chung tới tương lai. Bằng nghệ thuật, họ đã trở thành những người bạn vong niên và là những chứng nhân văn hóa của ba thập kỉ nỗ lực chữa lành một cuộc chiến kéo dài 20 năm giữa hai bờ đại dương, mà may mắn thay nó đã kết thúc.

Bên cạnh đó, các sáng tác của họa sĩ David Thomas trưng bày trong triển lãm này là một phần của chương trình Photo Hanoi 23 – Biennale nhiếp ảnh quốc tế đầu tiên tại Việt Nam do Viện Pháp tại Hà Nội khởi xướng.

Triển lãm diễn ra đến hết ngày 29/4 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam./.