Mục tiêu lập Quy hoạch nhằm nhận diện, làm rõ đặc trưng và giá trị tiêu biểu của di tích kiến trúc nghệ thuật chùa Bút Tháp làm cơ sở xác định phương hướng bảo tồn và phát huy giá trị di tích phù hợp,góp phần đưa di tích chùa Bút Tháp thành điểm du lịch văn hóa - tâm linh của tỉnh Bắc Ninh và vùng đồng bằng sông Hồng, phục vụ nhu cầu tham quan, tâm linh tín ngưỡng, nghiên cứu,kết nối di tích chùa Bút Tháp với các điểm tham quan di tích văn hóa - lịch sử,danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh và vùng phụ cận.

Chùa Bút Tháp - Bắc Ninh.  Nguồn: vietnamtourism.gov.vn

Bên cạnh đó, việc lập quy hoạch sẽ xác định ranh giới khoanh vùng bảo vệ di tích làm cơ sở quản lý và căm mốc giới di tích, tổ chức không gian và bố trị hệ thống hạ tầng phù hợp; Định hướng kế hoạch, lộ trình và các nhóm giải pháp tổng thể quản lý, đầu tư xây dựng, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích. Đồng thời tạo cơ sở pháp lý trong việc quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt chùa Bút Tháp gắn với phát triển du lịch; góp phần phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa - du lịch cho người dân trong vùng.

Theo đó, phạm vi và quy mô nghiên cứu lập quy hoạch là 8,2ha; bao gồm: Toàn bộ 2,1 ha khu vực bảo vệ của Di tích kiến trúc nghệ thuật chùa Bút Tháp (trong đó khu vực bảo vệ I có diện tích là 0,9 ha và khu vực bảo vệ II có diện tích là 1,2 ha) và phần đất mở rộng về phía Đông, phía Tây và phía Nam của di tích thuộc địa phận thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh với tổng diện tích là 6,1ha.

Nội dung, nhiệm vụ Quy hoạch chủ yếu gồm nghiên cứu, khảo sát, đánh giá; Xác định quan điểm, mục tiêu của quy hoạch tổng thể di tích; Các dự báo phát triển và các chỉ tiêu kinh tế xã hội khu vực; Định hướng quy hoạch không gian bảo tồn, tôn tạo di tích; Định hướng cải tạo, xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật rong khu vực quy hoạch; Dự báo tác động môi trường; Xãc định các nhóm dự án thành phần; Đề xuất cơ chế, chính sách, mô hình quản lý, quy hoạch, giải pháp thực hiện quy hoạch và quy chế quản lý việc xây dựng các công trình xung quanh chùa Bút Tháp.

Cụ thể, khảo sát, điều tra, sưu tầm tài liệu, tổng hợp dữ liệu, số liệu lịch sử, văn hóa, kinh tế - xã hội; đo, vẽ các hạng mục kiến trúc, cảnh quan di tích chùa Bút Tháp; khảo sát đo đạc địa hình tỷ lệ 1/500 khuôn viên di tích và phần đất dự kiến mở rộng di tích; hiện trạng kỹ thuật, quản lý, sử dụng và phát huy giá trị di tích; khảo sát, xác định đặc trưng và giá trị tiêu biểu của di tích, đánh giá đặc điểm, giá trị và vai trò của di tích trong mối quan hệ vùng.

Về đánh giá hiện trạng di tích, trong đó đánh giá cấu trúc địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng; môi trường tự nhiên, mối quan hệ giữa cảnh quan thiên nhiên và cảnh quan nhân tạo; cấu trúc quy hoạch, kiến trúc, cảnh quan khu vực; đánh giá hiện trạng sử dụng đất, quỹ đất xây dựng thuộc các đồ án quy hoạch có liên quan trong đó có cập nhật nội dung các đồ án quy hoạch đang được triển khai trong vùng; hiện trạng hạ tầng kỹ thuật khu vực di tích.

Đánh giá tình hình kinh tế, xã hội của địa phương ảnh hưởng đến việc lập và triển khai quy hoạch; tình hình đầu tư các dự án bảo tồn, tu bổ các di tích, các dự án có liên quan hỗ trợ phát huy giá trị di tích, thực trạng hoạt động du lịch tại khu di tích và các vùng lân cận; phân tích các nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích.

Định hướng bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích, bao gồm: Nguyên tắc chung đối với việc bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích của toàn khu vực quy hoạch; lập danh mục các đối tượng di tích cần bảo quản, tu bổ, phục hồi và xác định mức độ bảo quản, tu bổ, phục hồi đối với từng hạng mục. Xác định nguyên tắc và giải pháp cơ bản đối với việc bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích; đặc biệt là các giải pháp chống mất cắp, làm hư hại hiện vật trong di tích, nhất là đối với các bảo vật quốc gia bằng phương pháp truyền thống và hiện đại; định hướng phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch bền vững.

Các nhóm dự án thành phần, bao gồm: Nhóm dự án bảo tồn, tôn tạo và bảo vệ di tích; nhóm dự án nghiên cứu di tích; nhóm dự án phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch và nhóm dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật; xác định các dự án trọng điểm ưu tiên đầu tư và nguồn vốn đầu tư.

Chính phủ giao UBND tỉnh Bắc Ninh chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các bộ ngành liên quan tổ chức lập và trình duyệt Quy hoạch tổng thể bảo tồn và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt chùa Bút Tháp, tỉnh Bắc Ninh theo quy định./.

Gia Linh