Là địa bàn sinh sống của nhiều dân tộc anh em với 35 thành phần dân tộc, mỗi dân tộc đều có phong tục, tập quán, đặc trưng văn hóa riêng biệt, độc đáo tạo nên bức tranh văn hóa phong phú, đầy màu sắc. Bản sắc văn hóa của các dân tộc thể hiện rõ nét trong các sinh hoạt cộng đồng và trong các hoạt động kinh tế. Từ trang phục, ăn, ở, quan hệ xã hội, các phong tục tập quán, tiếng nói, chữ viết… của mỗi dân tộc đều mang những nét văn hóa độc đáo riêng. Trong những năm qua, tỉnh Cao Bằng đã tích cực triển khai thực hiện các đề án, chương trình của Chính phủ và Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch liên quan đến công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, phát triển thể thao quần chúng và du lịch cộng đồng.

Chiến lược bảo tồn của Cao Bằng không dừng lại ở việc bảo vệ từng di sản riêng lẻ mà hướng tới việc xây dựng một hành trình văn hóa có chiều sâu. Tỉnh đã đề xuất các giải pháp nhằm bảo tồn, khôi phục và phát huy giá trị di sản dân ca, dân vũ gắn với phát triển du lịch, tạo ra sự cộng hưởng giữa văn hóa và kinh tế.

Tỉnh đã thực hiện việc kết nối các tour, tuyến ở các khu vực có tiềm năng về dân ca, dân vũ, và xây dựng thành hành trình di sản. Điều này có nghĩa là du khách sẽ được dẫn dắt qua một chuỗi các điểm đến, tại đó họ có thể trải nghiệm các loại hình dân ca, dân vũ khác nhau của dân tộc Tày, Nùng hay Dao. Mô hình này giúp tăng cường tính thực hành di sản trong cộng đồng, đồng thời tạo ra sản phẩm du lịch có tính chuyên đề, độc đáo.

Để đảm bảo di sản được truyền dạy và khai thác một cách chuyên nghiệp, Cao Bằng đã tập trung vào việc củng cố nhân lực và tư liệu hóa. Trong đó, trọng tâm là tổ chức các khóa tập huấn về du lịch và dịch vụ du lịch gắn với dân ca, dân vũ theo đặc thù loại hình và dân tộc, trang bị kỹ năng kép cho cộng đồng, giúp các nghệ nhân, hạt nhân văn hóa không chỉ biết trình diễn mà còn biết cách quản lý và phục vụ du lịch. Việc đào tạo chuyên sâu theo loại hình dân tộc giúp bảo tồn được thực hiện sát với nguyên bản của từng di sản.

Song song với đào tạo, công tác tư liệu hóa được đặt lên hàng đầu. Tỉnh đã và đang xây dựng những bộ tài liệu liên quan có giá trị sử dụng lâu dài cho việc bảo tồn thông qua lưu trữ tri thức, ghi chép lại các làn điệu, điệu múa, nghi lễ cổ truyền một cách khoa học. Sự đầu tư vào tư liệu hóa là bước đi căn bản, tạo cơ sở để các thế hệ sau có thể học tập và phục dựng di sản một cách chính xác, tránh sự mai một hay biến tướng.

Việc bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số không chỉ giới hạn trong phạm vi tỉnh mà còn được mở rộng qua việc giao lưu, quảng bá. Cao Bằng đã đề xuất việc định kỳ tổ chức luân phiên các Ngày hội lớn như Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc, Liên hoan hát Then, đàn Tính dân tộc Tày, Nùng, Thái...

Tham gia vào các sự kiện này giúp Cao Bằng không chỉ giới thiệu bản sắc của địa phương mà còn giao lưu học tập kinh nghiệm về phương pháp bảo tồn, truyền dạy và khai thác văn hóa. Đây là cách thức để văn hóa Cao Bằng được lan tỏa, khẳng định vị thế và làm phong phú thêm đời sống tinh thần chung của cả nước.

Với những chiến lược tập trung vào sự kết nối di sản, đào tạo chuyên môn và tư liệu hóa, Cao Bằng đang từng bước đưa các giá trị văn hóa dân tộc thiểu số trở lại mạnh mẽ trong đời sống, không chỉ là ký ức mà còn là bản sắc sống động, đầy tiềm năng phát triển.