Chương trình do Sở VHTT Hà Nội (Trung tâm Văn hóa TP Hà Nội, Trung tâm Âm nhạc Truyền thống Thăng Long) tổ chức. Chương trình nằm trong chuỗi hoạt động với chủ đề "Về Nguồn – Trải nghiệm cùng di sản văn hóa phi vật thể của Hà Nội" năm 2018. Đây là hoạt động giới thiệu, truyền dạy nhằm giúp cho đông đảo người dân yêu thích, quan tâm tới các loại hình di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của Hà Nội, thông qua đó góp phần khơi dậy ý thức tự hào dân tộc, tình yêu Tổ quốc và trách nhiệm gìn giữ phát huy vốn văn hóa quý báu của cha ông để lại.

Nằm trong khuôn khổ chương trình là trải nghiệm "Nghệ thuật Hát Chầu Văn", bộ môn nghệ thuật gắn liền với di sản Văn hóa thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt, di sản được Unesco vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại.

Hát Chầu Văn gắn liền với tục lên Đồng hay còn gọi thực hành tín ngưỡng Thờ Mẫu của người Việt từng có thời gian bị đứt gãy, thiếu không gian thực hành. Cho đến thập niên cuối thế kỷ XX, khi tín ngưỡng Tứ phủ được phục hồi, hình thức sinh hoạt hầu bóng bắt đầu hồi sinh thì các giá trị đích thực của Hát Văn cổ truyền đã mai một khá nhiều. Phần lớn mọi người chú trọng vào phần Lên Đồng và xem nhẹ phần Hát Văn chỉ như một phần phụ trợ của buổi thực hành tín ngưỡng.

Sự đứt gãy về thời gian và môi trường diễn xướng làm cho Hát Văn cổ truyền dần mai một theo năm tháng. Và, rất nhiều giá trị đã ra đi theo các bậc cung văn cao tuổi. Cũng thêm phần vì tính chất đặc thù của Hát Văn là loại âm nhạc phi văn bản, hệ thống các giá trị nghệ thuật được lưu truyền qua phương thức truyền miệng, truyền ngón nghề trực tiếp. Nếu không có trò theo học thì tất nhiên các giá trị trong người thầy cũng dần mất đi theo thời gian.

Hát Văn Thi và Hát Văn Thờ cũng không nằm ngoài thực trạng đó. Lần tổ chức Hát Văn Thi của giới cung văn Việt Nam diễn ra gần nhất cách đây đã được 24 năm, vào năm 1994 tại đền Sòng Vọng, phố Tôn Đức Thắng, Hà Nội.

Chương trình trải nghiệm "Nghệ thuật Hát Chầu Văn" dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 19- 20/10 tại Đền Lưu Phái, thôn Lưu Phái, xã Ngũ Hiệp, Thanh Trì, Hà Nội. Chương trình gồm 3 phần chính là Tọa đàm, Truyền dạy và "Hát Văn Thi-Một thời vang bóng".

Chương trình sẽ có sự góp mặt của các nghệ nhân cao tuổi trong lĩnh vực này như Hoàng Trọng Kha (94 tuổi); Nguyễn Văn Tuất (85 tuổi), Đinh Công Ru (84 tuổi)… và nhiều nghệ nhân Hát Văn, CLB Hát Văn tên tuổi ở miền Bắc./.

Dạ Minh