Những phiên chợ cuối năm của đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao tỉnh Cao Bằng rực rỡ sắc màu với những nét riêng, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. Đến chợ, người dân không chỉ mua bán những mặt hàng thiết yếu hằng ngày mà còn gặp gỡ, trao gửi tình cảm với mọi người.

Mỗi dân tộc có một nét đặc trưng riêng và nét đẹp đó được người vùng cao mang đến chợ. Đến với chợ vùng cao ở Cao Bằng, du khách sẽ được đắm mình trong không gian sắc màu của quần áo thổ cẩm, những thiếu nữ dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao, Lô Lô… xinh tươi trong bộ trang phục truyền thống, cùng với hàng hóa tạo nên sự huyền ảo nhiều màu sắc, không khí vui tươi cho ngày chợ. Sản phẩm của địa phương được bày bán, trao đổi ở chợ là sự kết tinh trong lao động, sự cần cù của người dân vùng cao, như: vải lanh, khăn thổ cẩm, hàng ẩm thực.

Độc đáo phải kể đến phiên chợ cuối năm tại thị trấn Bảo Lạc (Bảo Lạc). Phiên chợ diễn ra thường niên vào ngày 25, 30 tháng Chạp. Phiên chợ cuối cùng của năm nên nhộn nhịp hơn, mọi người đi chợ sắm Tết rất đông tạo không khí náo nhiệt khắp khu chợ. Mọi ngóc ngách gần chợ đều được người dân tận dụng làm chỗ mua bán, nghỉ chân, hay đơn giản chỉ là để đứng nhìn dòng người đi chợ Tết. Các gian hàng đông người mua hơn cả là hàng bán lá dong, bánh khảo, giấy đỏ dán cửa nhà...

Tại phiên chợ cuối cùng trong năm ở xã Thanh Long (Thông Nông), từ sáng sớm, dòng người khắp nơi đổ về đây với váy áo rực rỡ sắc màu. Trong không gian nhộn nhịp của phiên chợ Tết, mùi hương thơm cũng làm cho không khí thêm ấm cúng và đậm dư vị ngày Tết. Những bó hương rực rỡ là thành quả cả một năm của những người phụ nữ dân tộc Dao tảo tần chăm chút và ẩn chứa trong đó là nhiều giá trị truyền thống dân tộc. Mỗi người bán đều mang đến chợ một đặc sản của địa phương mình để làm phong phú thêm cho phiên chợ Tết. Đặc biệt, là địa phương nổi tiếng với rượu ngô Tắp Ná nên có cả một khu vực tập trung bán rượu thơm nức một góc chợ. Chén rượu ngô trong vắt và thơm lừng đủ làm say lòng bất cứ người nào đến đây.

Chợ phiên giáp Tết ở vùng cao với nét đơn sơ vốn có đã làm nên một bản sắc riêng khác xa đô thị. Người đi mua sắm Tết tại phiên chợ cuối năm phải cố lách giữa đám đông để mua đầy đủ các thứ đồ cần dùng trong ngày Tết. Hàng dù đắt, rẻ, dù vừa ý hay không thì ngày chợ cuối này đều phải mua vì đây là phiên chợ hết năm. Mỗi bà mẹ dắt theo con nhỏ mua quần áo mới cho con diện Tết, các chàng trai, cô gái đi chợ để tìm bạn, để gửi lời hò hẹn cho những buổi hội xuân vui đầu năm.

Chợ phiên cuối năm giáp Tết vừa là nét đẹp trong sinh hoạt đời sống vừa chứa đựng nhiều giá trị văn hóa hết sức đặc trưng của đồng bào dân tộc miền núi vùng non nước Cao Bằng./.