Trong tình hình thách thức toàn cầu hiện nay do đại dịch COVID 19 gây ra, việc ứng phó với dịch bệnh là mục tiêu chung của UNESCO và các bên liên quan. Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO đã tham gia tích cực vào quá trình này thông qua việc sử dụng sức mạnh của văn hóa, sáng tạo, thông qua các nỗ lực hợp tác quốc tế chặt chẽ để đối phó với tình hình, hạn chế ảnh hưởng của dịch bệnh COVID 19, hỗ trợ các nghệ sỹ, nhà văn hóa, chuyên gia và ngành văn hóa, qua đó củng cố mối quan hệ với người dân, cộng đồng sinh sống trong thành phố, truyền cảm hứng cho hành động và các biện pháp hiệu quả tại các thành phố sáng tạo và nhiều nơi khác trên thế giới.

UNESCO đã giới thiệu một số ví dụ điển hình như vậy từ các thành phố trên thế giới là thành viên Mạng lưới các thành phố sáng tạo.

Thành phố Vũ Hán (Trung Quốc)

Nổi tiếng với lịch sử văn hóa 3.500 năm, Vũ Hán (Trung Quốc) đã gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo (UCCN) của UNESCO năm 2017 với danh hiệu Thành phố Sáng tạo về Thiết kế. Thành phố này nổi tiếng với quy hoạch đô thị, các ngành công nghiệp công nghệ cao và các ngành công nghiệp sáng tạo là trụ cột quan trọng của nền kinh tế địa phương.

Thiết kế sáng tạo là cốt lõi của ngành văn hóa tại Vũ Hán. Ví dụ, Triển lãm thiết kế quy mô lớn Vũ Hán Design Biennale tập trung vào các phương pháp giao thoa giữa nghệ thuật và công nghệ. Thành phố cũng đã thực hiện hiệu quả một kế hoạch sử dụng tiềm năng thiết kế của mình để biến đổi Vũ Hán, thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp sáng tạo và tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế dựa trên văn hóa và đổi mới.

Là tâm dịch COVID-19 của thế giới, Vũ Hán đã tận dụng chuyên môn thiết kế của mình theo hướng phát triển các biện pháp cải tiến khác nhau để giảm sự lây lan của virus và tăng cường hợp tác giữa các Thành phố Sáng tạo.

Trong số các biện pháp đã được thực hiện, một cuộc kêu gọi toàn cầu mang tên “Chống đại dịch, Vũ Hán chúng tôi có thể” đã được phát động vào ngày 1 tháng 2 năm 2020, bởi Trung tâm Xúc tiến Công nghiệp Thiết kế Vũ Hán và Ủy ban Thiết kế Bao bì Hồ Bắc và Hiệp hội Thiết kế Công nghiệp Vũ Hán. Cuộc kêu gọi dành cho tất cả mọi người và mời các thành viên quan tâm, nhà thiết kế và những người khác chia sẻ các công việc thiết kế đồ họa nhằm củng cố kiến thức cộng đồng về các biện pháp phòng ngừa và xây dựng sự tự tin trong việc chống lại COVID-19. Các thiết kế áp dụng trong một loạt các định dạng: áp phích, hình minh họa, video, tranh trẻ em và các tác phẩm kỹ thuật số khác.

Cuộc kêu gọi đã nhận được một loạt các tác phẩm được gửi từ 13 Thành phố Sáng tạo của UNESCO tại Trung Quốc và từ các thành phố từ những quốc gia khác (Afghanistan, Brazil, Nhật Bản, Mexico, Ba Lan, Serbia, Hàn Quốc, Thái Lan và Hoa Kỳ). Các tác phẩm bao gồm hơn 5400 áp phích, 1200 hình minh họa, 430 bức tranh trẻ em, 170 video và hơn 130 tác phẩm khác.

Một số những áp phích và bức tranh này đã được treo trong bệnh viện và các cơ sở y tế khác để truyền cảm hứng cho mọi người và truyền bá thông điệp về hy vọng và sự đoàn kết.

Một ban giám khảo bao gồm các tổ chức từ thiện, chuyên gia y tế, học giả về báo chí, giáo sư, nhà thiết kế và viện nghiên cứu sẽ chọn ra những tác phẩm tốt nhất trong số các sáng tạo này. Ban tổ chức lên kế hoạch cho các tác phẩm được chọn sẽ được trình bày trong một lễ trao giải, được trưng bày trong một triển lãm và được in trong một ấn phẩm.

Thành phố Rome (Italia)

Rome, một Thành phố sáng tạo của UNESCO về Điện ảnh từ năm 2015, có một di sản phong phú về điện ảnh có từ đầu thế kỷ 20 với sự ra đời của hãng phim Cinecittà Studios. Là nơi có cơ sở sản xuất phim lớn nhất ở châu Âu, Rome và công dân của thành phố rất gắn bó với các liên hoan phim tại địa phương. Mỗi khi mùa thu đến, Rome đăng cai Liên hoan Phim quốc tế Rome, một trong những liên hoan phim nổi tiếng nhất thế giới, được người dân Italia và người hâm mộ trên khắp thế giới yêu thích.

Để đối phó với sự bùng phát của COVID-19 và phù hợp với chiến dịch truyền thông xã hội #iorestoacasa (tôi ở nhà), gần đây, một liên hoan phim khác ở Rome với tên gọi Alice nella Città dành riêng cho giới trẻ đã đưa ra một sáng kiến về điện ảnh để đưa phim vào nhà người dân. Sáng kiến #Cinemadacasa nhằm mục đích tạo niềm vui cho người dân thành phố, tăng cường các mối quan hệ xã hội giữa những công dân ở chung trong thành phố. Vào 22 giờ mỗi tối, hình ảnh và nội dung của một loạt các bộ phim (phim hay, phim cổ điển, phim cổ trang…) được chiếu trên mặt tiền các tòa nhà đô thị trên toàn thành phố.

Cư dân thành phố Rome tham gia tích cực vào chương trình phim sáng tạo này bằng cách chiếu các cảnh và cảnh phim yêu thích của họ từ cửa sổ và ban công. Yêu cầu chiếu phim cũng có thể được gửi thông qua phương tiện mạng xã hội và được đưa vào chương trình chiếu của #Cinemadacasa.

#Cinemadacasa là một sáng kiến có tính sáng tạo, nêu bật cam kết kiên định của Rome, trong việc đưa lĩnh vực điện ảnh trở thành động lực chính cho sự hòa nhập và gắn kết xã hội, đặc biệt là trong tình huống thách thức hiện nay, nơi văn hóa và sáng tạo trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Dự án đã tiếp tục truyền cảm hứng cho nhiều thành phố khác ở cả Italia, chẳng hạn như Torino và một số thành phố khác trên thế giới.

Thành phố Llíria (Tây Ban Nha)

Llíria (Tây Ban Nha), Thành phố Sáng tạo về Âm nhạc của UNESCO từ năm 2019, có một lịch sử âm nhạc lâu đời bắt nguồn từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên. Ngày nay, Llíria được công nhận trên toàn thế giới về âm nhạc của thành phố, một phần cơ bản của bản sắc văn hóa của thành phố

Trong suốt cả năm, Llíria tổ chức một loạt các sự kiện âm nhạc, trong đó nổi bật có Liên hoan Ẩm thực và Âm nhạc Llíria. Sự kiện này kết hợp giới thiệu, quảng bá âm nhạc với ẩm thực địa phương, cũng như di sản văn hóa và lịch sử của Llíria. Thành phố cũng tổ chức một số cuộc thi để khuyến khích những nghệ sỹ mới và đang phát triển nghề, đồng thời hỗ trợ cho các chuyên gia âm nhạc và nghệ sĩ trẻ trong ngành.

Trước tình hình người dân Tây Ban Nha hạn chế ra đường vì sự lây lan của COVID 19, nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh, thành phố Llíria thông qua chiến dịch truyền thông xã hội #Cửa số Âm nhạc và Hy vọng đã hướng đến mục tiêu truyền bá thông điệp về hy vọng trong khi nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc ở nhà. Chiến dịch này sử dụng âm nhạc để đoàn kết mọi người trong những thời điểm khó khăn này và giúp giảm bớt những khó khăn phải đối mặt do các biện pháp cách ly và giãn cách xã hội.

Là một phần của chiến dịch này, vào ngày 19 tháng 3, ngày lễ Thánh Joseph, Liên đoàn các hiệp hội âm nhạc Valencia, bao gồm nhạc sĩ, nghệ sỹ, sinh viên từ Nhạc viện thành phố, và những người say mê âm nhạc khác đã tụ tập trên ban công của họ để mang đến một buổi biểu diễn âm nhạc độc đáo và kỷ niệm ngày lễ Thánh. 

Chiến dịch đã được hỗ trợ rất nhiệt tình và đã nhanh chóng được mở rộng. Âm nhạc đã đi ra ngoài các ranh giới và đang được cộng hưởng ở nhiều Thành phố Sáng tạo của UNESCO ở Tây Ban Nha như Dénia, Terrassa, Burgos và Bilbao, và tại Chennai (Ấn Độ), Katowice (Ba Lan), Leira (Bồ Đào Nha) và Mannheim (Đức). 

Chiến dịch đã thu hút sự chú ý đáng kể từ các phương tiện truyền thông địa phương và quốc gia, quốc tế, được phát sóng trực tiếp qua các kênh truyền thông kỹ thuật số và truyền thống.