Không chỉ hướng đến việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân nông thôn, phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” còn góp phần quan trọng vào việc xây dựng môi trường văn hóa, gìn giữ bản sắc dân tộc và thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng, thể thao quần chúng.

Xây dựng nông thôn mới không đơn thuần là hoàn thiện hạ tầng kinh tế - xã hội, mà còn là quá trình nâng cao dân trí, đời sống văn hóa, tinh thần, để nông thôn thực sự trở thành nơi “đáng sống”. Trong đó, vai trò của ngành văn hóa, thể thao và du lịch (VHTTDL) được thể hiện rõ nét qua việc phát triển thiết chế văn hóa cơ sở, tổ chức phong trào thể dục thể thao, bảo tồn di sản, phát triển làng nghề và du lịch nông thôn.

Thực tế cho thấy, nhiều địa phương đã có cách làm sáng tạo, gắn xây dựng nông thôn mới với hoạt động VHTTDL. Tại Ninh Bình, phong trào xây dựng “Làng văn hóa – nông thôn mới” được triển khai rộng khắp, trong đó các nhà văn hóa thôn, xã được đầu tư khang trang, trở thành điểm sinh hoạt cộng đồng, nơi tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao. Nhờ đó, đời sống tinh thần của người dân ngày càng phong phú, gắn kết cộng đồng bền chặt.

Tại Đà Nẵng, nhiều làng nghề truyền thống như làng gốm Thanh Hà, làng mộc Kim Bồng được khôi phục và phát triển, kết hợp với mô hình du lịch cộng đồng. Người dân không chỉ giữ nghề cha ông để lại, mà còn có thêm nguồn thu nhập ổn định từ việc đón du khách trong và ngoài nước. Đây là minh chứng rõ nét cho việc xây dựng nông thôn mới gắn với phát huy giá trị văn hóa bản địa.

Ở Bắc Ninh, phong trào thể thao quần chúng trong xây dựng nông thôn mới được đẩy mạnh, tiêu biểu là mô hình “thôn nông thôn mới kiểu mẫu” gắn với phát triển câu lạc bộ thể thao cộng đồng. Các sân bóng chuyền, bóng đá mini, nhà tập luyện thể thao được hình thành, tạo điều kiện để người dân rèn luyện sức khỏe, xây dựng nếp sống lành mạnh.

Tại Sa Pa (Lào Cai), việc gắn xây dựng nông thôn mới với phát triển du lịch cộng đồng đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Các bản làng dân tộc như Tả Van, Cát Cát không chỉ giữ gìn kiến trúc truyền thống, lễ hội, nghệ thuật dân gian, mà còn xây dựng mô hình homestay, dịch vụ trải nghiệm. Nhờ vậy, thu nhập người dân tăng cao, bộ mặt nông thôn miền núi đổi thay từng ngày.

Phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” đã góp phần nâng cao rõ rệt đời sống nhân dân, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Tuy nhiên, để phong trào đi vào chiều sâu, cần tiếp tục chú trọng các yếu tố văn hóa, thể thao và du lịch – những lĩnh vực có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sống, hình thành diện mạo nông thôn mới văn minh, hiện đại.

Trong giai đoạn tới, nhiệm vụ đặt ra là phát triển đồng bộ hệ thống thiết chế văn hóa – thể thao cơ sở; khuyến khích phát triển du lịch nông thôn gắn với OCOP và các sản phẩm đặc trưng; nhân rộng các mô hình làng văn hóa – du lịch cộng đồng; bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trong đời sống đương đại. Đồng thời, cần chú trọng đào tạo nguồn nhân lực văn hóa, du lịch tại chỗ, để chính người dân trở thành chủ thể sáng tạo và hưởng lợi.

Khi toàn xã hội chung sức, mỗi địa phương có sáng kiến, mỗi người dân góp sức, chắc chắn phong trào xây dựng nông thôn mới sẽ tiếp tục đạt được những kết quả vững chắc. Đó không chỉ là diện mạo nông thôn khang trang, sạch đẹp, mà còn là sự trỗi dậy mạnh mẽ của đời sống văn hóa, thể thao, du lịch ở cơ sở – nền tảng quan trọng để đất nước phát triển nhanh và bền vững.

Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện