Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện trao chứng chỉ đào tạo cho các học viên của dự án.

Theo tìm hiểu được biết, Điện Phụng Tiên là một trong năm miếu/điện quan trọng của triều Nguyễn được xây dựng vào năm Minh Mạng thứ 10 (1829), có diện tích khá rộng và quy mô. Đây là nơi thờ tự các Vua và Hoàng hậu của triều Nguyễn (từ vua Gia Long đến vua Khải Định), là nơi nữ giới trong Hoàng gia được phép tham dự các cuộc lễ tế và chăm sóc hương khói, thờ tự tổ tiên triều Nguyễn hàng ngày.

Điện gồm có 5 công trình chính là Chính điện, Đông Tây Phối điện, Tả Hữu Tòng Viện. Lối vào Điện nổi bật với hệ thống kiến trúc tinh xảo như cổng, bình phong, bể cạn-non bộ… Trải qua hơn 180 năm, Điện Phụng Tiên đã được tu bổ nhiều lần qua các thời kỳ lịch sử.

Quang cảnh buổi lễ bàn giao.

Trong thời kỳ chiến tranh, vào tháng 2/1947, công trình này đã bị hủy hoại hoàn toàn, chỉ còn lại hệ thống tường thành, cổng chính, bình phong, non bộ, bể cạn, năm cổng nhỏ phía bắc và bình phong phía sau của Điện nhưng trong tình trạng hư hại nhiều làm mất đi giá trị thẩm mỹ vốn có. Điều này đã làm giảm đáng kể giá trị nghệ thuật của toàn bộ công trình và sự hoang phế qua nhiều năm đã đe dọa các cấu trúc còn lại của điện.

Để bảo tồn những vết tích còn lại cũng như phục hồi các giá trị vật thể và phi vật thể của công trình này, ngày 29/9/2017 dự án hợp tác kể trên đã chính thức được thực hiện và kết thúc thành công vào ngày 31/12/2018 thông qua 2 giai đoạn với tổng ngân sách gần 4,3 tỷ đồng.

Hình ảnh các công trình tại Điện Phụng Tiên sau dự án bảo tồn.

Sau dự án, các công trình Cổng, Bình Phong, Non bộ, Bể cạn đã được bảo tồn và phục hồi hoàn chỉnh với những hoa văn, họa tiết tinh tế bằng "kỹ thuật fresco" (kỹ thuật vẽ màu trên nền vữa vôi còn ẩm ướt) duới sự quản lý, hướng dẫn và chia sẻ kinh nghiệm của bà Andrea Teufel-chuyên gia bảo tồn GEKE cùng với các kỹ sư, kiến trúc sư, thợ nề ngõa, nghệ nhân của Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế.

Bên cạnh đó dự án đã đào tạo kỹ thuật chuyên sâu cho 07 học viên, họ là những thợ kép, họa sĩ, kiến trúc sư, kỹ sư và thợ nề ngõa truyền thống được tuyển chọn từ các công ty tu bổ di tích tại Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô và các địa phương.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện tham quan công trình.

Một thành công lớn của dự án là phát triển và áp dụng phương pháp mới để bảo tồn và phục hồi chân xác, thông qua việc sử dụng kỹ thuật nguyên bản trong xây dựng vữa màu và vẽ fresco. Các phương pháp can thiệp đã mang lại một cơ sở lý thuyết cơ bản, có thể được tham khảo để so sánh với các phương pháp phục hồi di tích. Đặc biệt, kỹ thuật vẽ màu trên nền vữa vôi tươi, lần đầu được sử dụng trong công tác bảo tồn và phục hồi, sẽ mang lại những lợi ích lớn cho các hoạt động bảo tồn sau này.

Dự án thành công không những góp phần tôn tạo cảnh quan và không gian di sản hoàn chỉnh trong Quần thể Di tích Cô đô Huế, tạo ra một điểm nhấn mới thu hút khách tham quan mà còn đào tạo một đội ngũ kế cận am hiểu kỹ thuật bảo tồn, phục hồi truyền thống - kỹ thuật fresco.

Sự kiện cũng kết thúc dự án hợp tác Bảo tồn và phục hồi Cổng, Bình phong và Non bộ kết hợp với đào tạo kỹ thuật chuyên sâu.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện trao đổi với Đại sứ CHLB Đức Christian Berger.

Tại buổi lễ bàn giao, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện đã đánh giá rất cao những thành công của dự án này cũng như năng lực của các học viên, thành viên trẻ. Bộ trưởng cho hay, đây là dự án thứ 5 được Chương trình bảo tồn văn hóa của Bộ Ngoại giao Đức hỗ trợ Huế, trước đó cũng phải kể đến thành công trong việc Bảo tồn phục hồi nội thất Khải Tường Lâu - Cung An Định.

Dự án đã một lần nữa khẳng định sự quan tâm sâu sắc của chính quyền địa phương và Bộ Ngoại giao CHLB Đức, Đại sứ quán CHLB Đức tại Hà Nội cũng như của các tổ chức nghiên cứu chuyên môn đến từ Đức trong công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di tích cố đô Huế.

Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện hy vọng, trong thời gian tới Việt Nam và CHLB Đức sẽ tiếp tục phát triển mối quan hệ hợp tác bền vững trong công tác bảo tồn các di tích văn hóa ở Việt Nam.