Di tích lịch sử Căng (Nhà tù từ thời Pháp thuộc) Bắc Mê. Ảnh: Lê Hoàn/ Báo Văn Hiến

Theo đó, bên cạnh công tác quản lý, bảo tồn di tích lịch sử Căng Bắc Mê, huyện Bắc Mê đã chỉ đạo phòng chức năng làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân có ý thức, trách nhiệm bảo vệ di tích; tiếp tục sưu tầm tư liệu đối với các di tích có giá trị quan trọng về lịch sử, khoa học, văn hóa đã được khẳng định trên địa bàn huyện. Mặt khác, huyện ban hành các văn bản chỉ đạo các phòng, ban, đoàn thể, các xã, thị trấn, đặc biệt là phòng giáo dục phối hợp với Huyện đoàn tổ chức các hoạt động như: hướng về cội nguồn, giao lưu, dã ngoại, nói chuyện truyền thống nhằm giới thiệu các di tích lịch sử văn hóa và giáo dục truyền thống lý tưởng cách mạng, lòng yêu quê hương đất nước cho các thế hệ trẻ; giới thiệu cho du khách đến tham quan, học tập, nghiên cứu...

Đặc biệt mới đây, nằm trong chuỗi các sự kiện Ngày hội văn hóa, du lịch huyện Bắc Mê, Huyện ủy Bắc Mê đã tổ chức Hội thảo khoa học bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử, văn hóa di tích cấp quốc gia Căng Bắc Mê - Gắn với phát triển du lịch. Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận, đưa ra một số các giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích như: Tuyên truyền rộng khắp trong các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân; tạo điều kiện và khuyến khích ngành du lịch trong việc đẩy mạnh và quản lý du lịch; lập các phương án bảo vệ, trùng tu di tích.

Ngoài ra, các đại biểu cũng cho rằng, huyện cần xây dựng phương án nghiên cứu, biên soạn tài liệu có liên quan đến quá trình hình thành và hoạt động của Căng; xây dựng chương trình liên kết phát triển du lịch vùng giáp ranh; đặt các tấm pano - áp phích giới thiệu về các địa điểm du lịch ở Bắc Mê tại các tuyến đường quốc lộ trên địa bàn huyện...

Căng Bắc Mê, địa danh được xếp hạng di tích lịch sử cách mạng cấp Quốc gia, là chứng tích cho sự đàn áp, đày ải của thực dân Pháp đối với phong trào cách mạng không chỉ của địa phương mà còn của cả khu vực 3 tỉnh Hà Giang, Cao Bằng và Tuyên Quang.

Để tiến hành nhiều chính sách cai trị, bóc lột, đàn áp dã man trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội nhằm vơ vét của cải, khống chế sự phát triển phong trào cách mạng. Năm 1939, chúng bắt hàng trăm phu lính xây dựng Căng Bắc Mê làm nơi giam giữ tất cả những người chống đối, và Căng Bắc Mê trở thành nơi giam giữ tù chính trị. Trong giai đoạn từ năm 1939 đến 1942, Căng Bắc Mê là nhà tù giam giữ các đồng chí cộng sản, tiêu biểu như: Xuân Thủy, Hoàng Hữu Nam, Hoàng Bắc Dũng, Lê Giản, Nguyên Hồng, Đặng Việt Châu…

Căng Bắc Mê có ý nghĩa lịch sử và giá trị to lớn trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, bởi nơi đây đã trở thành trường học chính trị, là nơi tuyên truyền ý chí cách mạng, giáo dục tư tưởng chính trị cho chính các chiến sĩ cách mạng.

Năm 1992, khu vực Căng Bắc Mê được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích cấp quốc gia, bao gồm hai hạng mục chính (Căng Bắc Mê và Nhà Bang tá). Tuy nhiên sau nhiều biến cố lịch sử, di tích Căng Bắc Mê đang dần trở thành phế tích do bị tàn phá nặng nề bởi thiên nhiên và con người. Qua nhiều lần tiến hành tu bổ tôn tạo nhưng tình trạng của di tích vẫn chưa được cải thiện nhiều. Ngoài ra, do nhiều yếu tố nên công tác quảng bá, thu hút du lịch của di tích cũng không được như ý muốn. Vì vậy việc lựa chọn tổ chức Hội thảo lần này cũng có thể được xem là một cơ hội tốt để quảng bá cũng như thu hút đầu tư để sớm “hồi sinh” di tích lịch sử quan trọng này của địa phương.

Lan Phạm (t/h)