Theo đó, trong thời gian 9 ngày (4 - 13/9), đoàn đã tiến hành mở 5 hố khai quật thám sát tại 4 vị trí khác nhau thuộc khu vực Cồn Bơi, Đồng Sú, Đầu Cồn và khu vực đình Hội Thống. Trong quá trình khai quật thăm dò, thám sát, các chuyên gia đã phát hiện nhiều hiện vật là đồ gốm, chì lưới đất nung và nhiều mảnh vở sành sứ liên quan đến các nền văn hoá cổ Việt Nam có niên đại vào khoảng thế kỷ 13 đến thế kỷ 18; bát gốm men trắng hoa lam Trung Quốc (thế kỷ 16 - 18); mảnh gốm Hizen Nhật Bản (sản xuất vào khoảng nửa sau thế kỷ 17).

Theo đánh giá sơ bộ của các chuyên gia, các hiện vật gốm sứ và di vật văn hoá cổ có niên đại từ khoảng thế kỷ 13 - 14 cho thấy, khu vực Hội Thống là một thương cảng cổ từng có một giai đoạn phát triển mạnh dưới thời Trần. Riêng tại hố thám sát HT.2016.TS4 đã phát hiện nhiều mảnh gốm men thương mại đặc trưng thời Lê Sơ.

Đặc biệt, việc phát hiện các mảnh gốm Hizen cho thấy từ khoảng thế kỷ 17 đã có sự xuất hiện thương nhân người Nhật đến buôn bán, giao thương tại khu vực thương cảng cổ Hội Thống. Đây cũng là một trong những di vật bằng chứng vật chất quan trọng cùng với các tư liệu cổ, tư liệu dân gian, gia phả cổ càng cho thấy mối quan hệ Việt Nam - Nhật Bản từng được phát triển mạnh ở giai đoàn thế kỷ thứ 17.

Trên cơ sở những hiện vật, di vật cổ được phát lộ trong lần khai quật này, đoàn sẽ phối hợp với các chuyên gia trong nước và quốc tế tiếp tục tổ chức thám sát, khai quật  thăm dò và nghiên cứu, định danh chính xác cứ liệu lịch sử, kịp thời có phương án bảo vệ gìn giữ giá trị tinh hoa văn hoá Hồng Lam mà cha ông để lại./.