Từ một làng chài nhỏ bé, nghèo tài nguyên với diện tích chưa đầy 730 km², Singapore đã vươn lên trở thành một trong những nền kinh tế phát triển hàng đầu châu Á. Sau gần 60 năm kể từ khi tách khỏi Malaysia vào năm 1965, quốc đảo này đạt mức GDP bình quân đầu người trên 70.000 USD, nằm trong nhóm cao nhất thế giới.

Điều làm nên dấu ấn của Singapore không chỉ là tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng, mà còn ở cách quốc gia này giải quyết bài toán nghèo đói một cách căn cơ và bền vững. Thay vì tập trung vào trợ cấp ngắn hạn, Singapore lựa chọn con đường tạo dựng nền tảng để người dân tự vươn lên, thông qua quản trị hiệu quả, chính sách xã hội dài hạn và đầu tư mạnh mẽ cho con người. Từ thực tiễn đó, nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, đã rút ra những bài học giá trị trong công cuộc giảm nghèo.

Những năm 1960, Singapore đối mặt với hàng loạt thách thức: thất nghiệp cao, thiếu nhà ở, phụ thuộc vào nhập khẩu, khoảng 70% dân số sống trong khu nhà tạm bợ, điều kiện y tế và giáo dục hết sức hạn chế. Trong bối cảnh "không có tài nguyên thiên nhiên để dựa vào", ban lãnh đạo Singapore đã lựa chọn con đường phát triển dựa trên nguồn lực con người.

Ba trụ cột được xác lập ngay từ đầu gồm: bảo đảm nhà ở cho người dân; tạo việc làm ổn định thông qua thu hút đầu tư và công nghiệp hóa; đồng thời xây dựng nền giáo dục toàn diện gắn với kỷ luật xã hội. Nhờ đó, chỉ sau hai thập niên, Singapore gần như xóa bỏ tình trạng nghèo đói theo tiêu chí của Liên hợp quốc, hơn 90% người dân sở hữu nhà ở và trẻ em đều được đến trường.

Trung tâm của hệ thống an sinh xã hội Singapore là Quỹ dự phòng trung ương (CPF) – mô hình tiết kiệm bắt buộc do Nhà nước quản lý. Người lao động và người sử dụng lao động cùng đóng góp để hình thành nguồn tài chính phục vụ ba nhu cầu thiết yếu: nhà ở, y tế và hưu trí. Cơ chế này giúp người dân chủ động tích lũy cho tương lai, đồng thời giảm áp lực lên ngân sách nhà nước.

Song song với CPF, Singapore triển khai nhiều chương trình xã hội trọng điểm như: Chương trình Nhà ở quốc gia với chính sách bán nhà giá phù hợp kèm vay dài hạn; giáo dục phổ cập và đào tạo lại cho người lao động thông qua chương trình SkillsFuture; hệ thống y tế toàn dân bảo đảm khả năng tiếp cận dịch vụ cơ bản. Điểm chung của các chính sách này là sự kết hợp hài hòa giữa hỗ trợ của Nhà nước và trách nhiệm cá nhân – yếu tố then chốt giúp giảm nghèo một cách lâu dài.

Một trong những yếu tố quyết định thành công của Singapore là nền quản trị công minh bạch, liêm chính và hiệu quả. Bộ máy hành chính được tổ chức tinh gọn, vận hành dựa trên dữ liệu và công nghệ, hạn chế tối đa thất thoát và bảo đảm chính sách đến đúng đối tượng. Quan điểm "không thể có phát triển nếu thiếu liêm chính" trở thành nguyên tắc xuyên suốt trong điều hành quốc gia.

Chính niềm tin của người dân vào bộ máy nhà nước đã tạo nên sự đồng thuận xã hội, giúp các chính sách giảm nghèo phát huy hiệu quả, không chỉ bằng nguồn lực tài chính mà còn bằng sự tham gia chủ động của cộng đồng.

Singapore coi giáo dục là khoản đầu tư chiến lược cho tương lai. Ngay từ những năm 1970, ngân sách dành cho giáo dục chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi tiêu quốc gia. Hệ thống giáo dục được thiết kế linh hoạt, chú trọng đào tạo kỹ năng, phát triển trường nghề và thúc đẩy học tập suốt đời.

Nhờ đó, lực lượng lao động Singapore có trình độ cao, năng suất vượt trội, đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế tri thức. Giáo dục không chỉ giúp người dân có việc làm, mà còn trang bị năng lực tự chủ, thích ứng và sáng tạo – yếu tố cốt lõi để thoát nghèo bền vững.

Từ thực tiễn phát triển của Singapore, có thể rút ra một số bài học quan trọng cho Việt Nam trong công tác giảm nghèo:

Giảm nghèo cần được xác định là nhiệm vụ lâu dài, gắn chặt với phát triển bền vững; chính sách phải chuyển từ "hỗ trợ" sang "trao cơ hội". Bên cạnh đó, cần xây dựng hệ thống an sinh xã hội dựa trên tích lũy và chia sẻ, đầu tư mạnh cho giáo dục và đào tạo nghề, coi đây là con đường giảm nghèo bằng năng lực. Đồng thời, cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả quản trị và xây dựng tinh thần tự cường của người dân là những điều kiện không thể thiếu.

Điều kỳ diệu của đất nước Singapore không chỉ nằm ở tốc độ phát triển kinh tế, mà còn ở cách nước này xóa đói giảm nghèo một cách bền vững, bằng chiến lược quản trị thông minh và chính sách xã hội nhân văn, hiệu quả. Từ mô hình thành công của đất nước Singapore, nhiều quốc gia - trong đó có Việt Nam có thể tìm thấy bài học quý báu về việc giảm nghèo không chỉ là hỗ trợ, mà còn là tạo cơ hội, giúp người dân thoát nghèo bằng năng lực của chính mình.