Với mục tiêu tạo chuyển biến căn bản, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực thi pháp luật về xây dựng thực hiện hương ước, quy ước; nâng cao hiểu biết pháp luật của người dân về xây dựng thực hiện hương ước, quy ước quản lý xã hội, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chủ động hướng dẫn đơn vị, địa phương trên địa bàn tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước cho nhân dân.

Hàng năm, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các cơ quan thành viên Ban Chỉ đạo phát triển văn hóa, thể thao và du lịch tỉnh chỉ đạo, hướng dẫn và đôn đốc các địa phương thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, thực hiện hương ước, quy ước, công tác gia đình, trong đó có việc xây dựng hương ước, quy ước. Công tác rà soát, đánh giá về nội dung, quy trình xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước thường xuyên được lồng ghép trong kiểm tra công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, kiểm tra việc thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, thực hiện Quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn.

Hiện nay, tỉnh đang áp dụng thực hiện xây dựng hương ước, quy ước theo Nghị quyết số 15/2014/NQ-HĐND ngày 18/7/2014 của HĐND tỉnh Bắc Kạn về định hướng nội dung hương ước, quy ước ở thôn, tiểu khu, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn và Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg ngày 08/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước. Hầu hết các hương ước, quy ước đã bám sát đời sống và tình hình thực tế của từng địa phương. Nhiều hương ước, quy ước đã thể hiện được trí tuệ, công sức của tập thể cộng đồng, khơi dậy, phát huy được những phong tục, tập quán, truyền thống tốt đẹp của làng, xóm, dòng họ. Việc xây dựng và phê duyệt hương ước, quy ước có sự bàn bạc, thống nhất ý kiến của nhân dân tại địa phương trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Các hương ước, quy ước sau khi được phê duyệt đã được phổ biến, quán triệt đến cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn bằng các hình thức khác nhau như in sao các bản hương ước, quy ước phát đến từng hộ gia đình; phổ biến qua hệ thống truyền thanh của xã, phường, thị trấn; qua hội nghị của các ban, ngành, đoàn thể; niêm yết tại UBND cấp xã, nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng của khu dân cư; đặc biệt là thông qua các cuộc họp khu dân cư để phổ biến tới từng hộ gia đình triển khai thực hiện…

Ngoài ra, việc rà soát, sửa đổi, bổ sung hương ước, quy ước được lãnh đạo chính quyền các cấp tổ chức thực hiện đúng quy trình, có sự đồng thuận, thống nhất cao trong nhân dân. Từ năm 2018 đến năm 2020, đã có 535 bản hương ước, quy ước được rà soát, sửa đổi, bổ sung, không có trường hợp vi phạm về hương ước, quy ước.

Tại các địa phương, Phòng Văn hóa - Thông tin đã phối hợp với Phòng Tư pháp tổ chức lồng ghép hội nghị tập huấn tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, trong đó có hướng dẫn thực hiện Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg về xây dựng, thực hiện hương ước nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng cơ bản cho đội ngũ cán bộ cơ sở trong việc xây dựng, thực hiện các hương ước; phát huy vai trò của hương ước trong công tác quản lý nhà nước, quản lý xã hội, đảm bảo phát huy quyền làm chủ của nhân dân trên các lĩnh vực đời sống.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hoàng Thị Tho nhận định, đến nay, việc triển khai thực hiện hương ước, quy ước tại khu dân cư trên địa bàn tỉnh bước đầu đem lại hiệu quả tích cực. Các quy định trong hương ước, quy ước được nhân dân tự giác thực hiện nghiêm túc; các giá trị đạo đức truyền thống, nếp sống văn hóa ngày càng được coi trọng; ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân, mỗi hộ gia đình ngày càng nâng cao, vai trò của gia đình từng bước được khẳng định. Hương ước, quy ước đã góp phần đưa pháp luật, chủ trương, chính sách của Nhà nước đi vào cuộc sống, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, bài trừ các hủ tục lạc hậu; hình thành giá trị chuẩn mực xã hội phù hợp với truyền thống, bản sắc của từng địa phương./.