Tỉnh An Giang mới có diện tích gần 9.889km2, quy mô dân số gần 5 triệu người, là tỉnh có nhiều dân tộc cùng sinh sống, trong đó, người dân tộc thiểu số chiếm gần 10% với các cộng đồng nổi bật như Khmer, Hoa, Chăm… Mỗi dân tộc mang một bản sắc văn hóa, phong tục, tín ngưỡng riêng biệt, tạo nên sự đa dạng, phong phú trong bức tranh cộng đồng.

Trên địa bàn dân cư tỉnh An Giang, đồng bào dân tộc Khmer đông nhất tỉnh (gần 8%), cộng đồng Chăm hơn 21.000 người là cộng đồng dân tộc có đời sống văn hóa phong phú và vẫn duy trì được các nghi lễ truyền thống đặc sắc như lễ Ramuwan, lễ Roya Hadji... nổi tiếng với nghề dệt thổ cẩm, chế biến thực phẩm Halal. Người Hoa phần lớn sống ở đô thị, có truyền thống gắn bó với thương mại, đóng góp tích cực trong phát triển kinh tế và vẫn giữ các lễ hội truyền thống như, Nguyên Tiêu, Tết trung Thu và các hoạt động tín ngưỡng dân gian.

Mảnh đất của những lễ hội truyền thống đặc sắc và địa điểm du lịch nổi tiếng

An Giang, mảnh đất của sự giao thoa văn hóa độc đáo của các dân tộc Kinh, Khmer, Chăm, Hoa… nổi tiếng là địa phương có nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc và quy mô lớn ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nổi bật nhất là: Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam (Châu Đốc), Lễ hội Đua bò Bảy Núi (vùng Bảy Núi - Tri Tôn), Lễ hội Ok Om Bok (Lễ cúng trăng), Lễ Sene Dolta (Lễ cúng ông bà), Tết Chôl Chnăm Thmây (Tết Năm mới Khmer), Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch đồng bào Chăm, Lễ hội kỷ niệm Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực (Rạch Giá)…

An Giang cũng có nhiều điểm du lịch nổi tiếng, đa dạng từ văn hóa tâm linh, thiên nhiên sông nước đến những cảnh quan đặc trưng như: Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam, Chùa Tây An, Chùa Hang (Phước Điền Tự), Lăng Thoại Ngọc Hầu, Núi Cấm (Thiên Cấm Sơn) là ngọn núi cao nhất vùng Thất Sơn, Chùa Lầu (Phước Lâm Tự), Chùa Koh Kas; Rừng tràm Trà Sư, Hồ Tà Pạ, Hồ Soài So (huyện Tri Tôn), Cánh đồng lúa Tà Pạ, Khu du lịch điện mặt trời An Hảo nằm dưới chân Núi Cấm, Làng Chăm Châu Giang, Làng bè Châu Đốc hay Chợ Châu Đốc- một trong những khu chợ nổi tiếng nhất miền Tây, nơi bán nhiều loại mắm, khô và các đặc sản khác.

Để bảo vệ và phát huy giá trị lễ hội truyền thống của các dân tộc thiểu số (Khmer, Chăm, Hoa…) trong thời gian qua, An Giang đã thực hiện nhiều giải pháp. Trong đó, việc xây dựng chính sách hỗ trợ, gắn kết hoạt động bảo tồn với phát triển du lịch và khuyến khích vai trò chủ thể của cộng đồng luôn được tỉnh quan tâm.

Công tác dân tộc cùng với tôn giáo được tỉnh đặc biệt quan tâm, xem đây là nhân tố quan trọng, là một phần không thể tách rời trong chiến lược phát triển của tỉnh, để củng cố chính trị, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển bền vững. Tỉnh đã triển khai đồng bộ các chính sách dân tộc như, hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, đào tạo nghề, cấp thẻ bảo hiểm cho đồng bào dân tộc thiểu số, quan tâm đầu tư hạ tầng giao thông, giáo dục, y tế vùng khó khăn, vùng đông đồng bào dân tộc thiểu số.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, chuyển đổi số và phát triển bền vững là xu hướng chung của cả nước, tỉnh An Giang đã đề ra các nhiệm vụ trọng tâm trong công tác dân tộc như: tập trung thực hiện đầy đủ, đồng bộ chính sách; ưu tiên phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt trong giáo dục, y tế, việc làm và phát triển hạ tầng; Bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc, biến di sản thành tài sản, phục vụ phát triển du lịch văn hóa, tâm linh; Phát huy vai trò người có uy tín, chức sắc tôn giáo trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia bảo vệ an ninh trật tự, giữ gìn môi trường và phát triển kinh tế, xã hội…

Chú trọng bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc

Trong giai đoạn tiếp theo, đảm bảo các lễ hội truyền thống không chỉ được bảo tồn trong cộng đồng mà còn phát huy giá trị trong đời sống đương đại, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương, tỉnh An Giang tiếp tục thực hiện các giải pháp tổng thể cũng như xây dựng kế hoạch để triển khai.

Trong đó, thực hiện kế hoạch phân bổ kinh phí và triển khai hiệu quả Dự án 6 về "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch" thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021-2030. Tỉnh cũng đã có Kế hoạch triển khai Đề án "Bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2023-2030", được thực hiện tại các địa phương có đồng bào dân tộc thiểu số và các huyện miền núi trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, để trao truyền các giá trị văn hóa cho các thế hệ sau, tỉnh quan tâm đào tạo thế hệ trẻ qua việc tổ chức các lớp truyền dạy, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về văn hóa, nghệ thuật truyền thống (dân ca, dân vũ, dân nhạc). Đồng thời, có chính sách hỗ trợ các nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng để họ truyền dạy lại các nghi thức, bài hát, điệu múa, kỹ thuật chế tác nhạc cụ cho các thế hệ sau. Hỗ trợ kinh phí cho việc tu bổ, tôn tạo các thiết chế văn hóa, tôn giáo (nhà thờ Hồi giáo, chùa Khmer) để phục vụ cho các hoạt động lễ hội và sinh hoạt văn hóa cộng đồng.

Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức được tỉnh quan tâm. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến bảo tồn văn hóa trong đồng bào dân tộc thiểu số. Tạo sự đồng thuận qua việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị văn hóa truyền thống, khuyến khích người dân chủ động tham gia vào các hoạt động bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc mình.

Xác định lễ hội truyền thống và các danh lam, thắng cảnh là một lợi thế để phát triển du lịch, tỉnh thường xuyên có các chỉ đạo trong việc tổ chức lễ hội. Các lễ hội lớn như Lễ hội Ok Om Bok (Khmer), Lễ hội Kathina (Khmer) hay các nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam được tổ chức định kỳ, không chỉ phục vụ nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng của người dân mà còn trở thành sự kiện du lịch thu hút du khách.

Tỉnh cũng chú trọng quảng bá các giá trị văn hóa đặc sắc như nghệ thuật múa Aday, nhạc ngũ âm của người Khmer hay nghề dệt thổ cẩm Châu Phong của người Chăm để thu hút du khách, tạo nguồn thu cho cộng đồng, giúp người dân có thêm động lực gìn giữ văn hóa.