Báo cáo của UBND tỉnh cho biết, thời gian qua các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị từ huyện đến cơ sở đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các nội dung về Chương trình bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp với từng địa phương, đơn vị. Qua đó, nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân ở những nơi thực hiện Chương trình đã có sự chuyển biến tích cực và tạo được sự đồng thuận trong Nhân dân. 

Ý thức, trách nhiệm, tinh thần vượt khó, ý chí tự vươn lên thoát nghèo của người nghèo, hộ nghèo từng bước được thay đổi, hăng hái thi đua lao động sản xuất vươn lên làm giàu chính đáng; biết ứng dụng khoa học kỹ thuật, phát triển tiềm năng, thế mạnh của hộ gia đình, của địa phương để phát triển kinh tế.

Tính đến giữa năm 2025, tỉnh Thanh Hóa đã hoàn thành một số chỉ tiêu, cụ thể: tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm nhanh, từ 15,33% năm 2023 xuống còn 8,6% vào năm 2024, giảm 6,73% (mục tiêu là 3%). Đây là kết quả của sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền và sự nỗ lực vươn lên của người dân, thể hiện tinh thần không cam chịu đói nghèo mà quyết tâm thoát nghèo để vươn lên làm giàu chính đáng.

Cùng với đó, cơ sở hạ tầng vùng miền núi được quan tâm đầu tư, đến nay 100% xã đã có đường ô tô đến trung tâm xã được rải nhựa hoặc bê tông, 100% đồng bào dân tộc thiểu số được xem truyền hình; 100% đồng bào dân tộc thiểu số được nghe đài phát thanh; Tỷ lệ học sinh học mẫu giáo 5 tuổi đến trường đạt 100%; 100% học sinh trong độ tuổi học tiểu học đến trường; Tỷ lệ học sinh học trung học cơ sở đến trường đạt 98,8%; Tỷ lệ thôn, bản có nhà sinh hoạt cộng đồng đạt 95%... Những thay đổi này không chỉ cải thiện điều kiện sinh hoạt mà còn tạo nền tảng để người dân nâng cao tri thức, tiếp cận thông tin, mở rộng cơ hội phát triển sản xuất và đời sống.

Nhiều chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, khuyến khích khởi nghiệp, chăm sóc sức khỏe, đào tạo nghề đã được triển khai, giúp hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận nguồn vốn tín dụng, được hỗ trợ về đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt. Thông qua các dự án phát triển theo chuỗi giá trị, nhiều hộ đã mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật, phát huy tiềm năng của địa phương để nâng cao thu nhập. Công tác tuyên truyền đã khơi dậy tinh thần tự lực, giúp người dân thay đổi tư duy "trông chờ, ỷ lại" và từng bước hình thành ý thức vươn lên thoát nghèo bền vững.

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức; song với sự lãnh đạo kịp thời, sát sao của Tỉnh ủy, sự chỉ đạo quyết liệt, linh hoạt của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh; sự nỗ lực của các cấp, các ngành và Nhân dân các dân tộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình đã góp phần thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập của vùng dân tộc thiểu số và miền núi so với bình quân chung của cả tỉnh, cả nước; kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS đã có bước phát triển.

Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021 - 2023 đạt 6%/năm, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào trong vùng đồng bào dân tộc và thiểu số được cải thiện rõ rệt, đặc biệt là hộ nghèo, hộ cận nghèo người dân tộc thiểu số; hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư đồng bộ, liên vùng, kết nối với các vùng; nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, việc làm cho lao động được quan tâm giải quyết; sự nghiệp giáo dục, văn hóa, chăm sóc sức khoẻ Nhân dân có chuyển biến tích cực.

Người nghèo đã tiếp cận thuận lợi và đầy đủ hơn các chính sách trợ giúp của Nhà nước, các chính sách an sinh xã hội được thực hiện đầy đủ, kịp thời; các hoạt động lồng ghép giới, thực hiện bình đẳng giới luôn được quan tâm, qua đó những vấn đề xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số được thực hiện tốt hơn, từng bước lan tỏa một cách sâu rộng, góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi "nếp nghĩ, cách làm", xóa bỏ các định kiến, khuôn mẫu giới, tạo điều kiện, cơ hội cho phụ nữ, trẻ em gái được khẳng định vai trò trong gia đình và tham gia xây dựng, phát triển cộng đồng; hệ thống chính trị cơ sở ngày càng được củng cố vững mạnh và hoạt động có hiệu quả, đội ngũ cán bộ là người dân tộc thiểu được quan tâm đào tạo bồi dưỡng; quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội trong vùng được giữ vững, góp phần nâng cao hiệu quả công tác giảm nghèo, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng và Nhà nước.

Trong giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh đặt mục tiêu giảm nghèo cần gắn với phát triển bền vững, nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống thông qua việc khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Bên cạnh đó đổi mới, sáng tạo, đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội; giảm nghèo bền vững, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập bình quân của vùng so với bình quân chung của cả tỉnh, cả nước.

Cụ thể, phấn đấu thu nhập bình quân đầu người khu vực miền núi bằng 1/2 bình quân chung cả tỉnh; Tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 3%/năm; Cơ bản không còn xã đặc biệt khó khăn; Tỷ lệ đường giao thông thôn, bản được cứng hóa: 100%; Tỷ lệ trường, lớp học và trạm y tế xã được xây dựng kiên cố đạt 100%; 100% số thôn, bản có nhà văn hóa - khu thể thao đạt chuẩn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước hợp vệ sinh 100%; Trên 85% số xã ở 11 huyện miền núi phấn đấu đạt chuẩn NTM…

Song song với đó, việc giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống và bảo vệ môi trường sinh thái cần được gắn chặt với giảm nghèo, nhằm tạo nên sự phát triển hài hòa, lâu dài. Khi toàn bộ hệ thống chính trị đồng lòng, người dân quyết tâm vươn lên và các nguồn lực được huy động, sử dụng hiệu quả, mục tiêu giảm nghèo bền vững chắc chắn sẽ đạt được, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa miền núi và đồng bằng, xây dựng xã hội công bằng, văn minh và giàu mạnh./.