Được thiên nhiên ưu đãi cùng với bề dày lịch sử, văn hóa được trải rộng khắp các vùng, miền đã cho phép Ninh Bình phát triển ngành Du lịch đa dạng về loại hình và có chiều sâu, nền tảng vững chắc, hấp dẫn.

Thời gian qua, Ninh Bình đã thu hút được nhiều nhà đầu tư vào lĩnh vực này. Tiêu biểu là các dự án đầu tư vào các khu, điểm du lịch như: Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động, Khu du lịch sinh thái Tràng An, Thung Nham, Hang Múa; các nhà hàng, khách sạn có quy mô lớn… Qua các năm, bức tranh về du lịch Ninh Bình ngày càng rõ nét hơn.

Ninh Bình hiện có 653 cơ sở lưu trú (tăng 54% so với năm 2016), với 7.935 phòng nghỉ (tăng 36% so với năm 2016). Trong đó có 15 khách sạn đạt tiêu chuẩn 3-4 sao. Hiện, ngành Du lịch đang tạo việc làm cho 22.600 lao động, trong đó có 8.600 lao động trực tiếp.

Những năm qua, các cấp, ngành, địa phương cũng đã quan tâm xây dựng, ký kết chương trình phối hợp, vận động quần chúng thực hiện nếp sống văn minh du lịch, như: xây dựng Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động trở thành điểm sáng về văn minh, văn hóa, an toàn ở Ninh Hải (Hoa Lư) hay việc thành lập Nhóm tự quản về an ninh trật tự và vệ sinh môi trường ở  Khu du lịch sinh thái Vân Long ở Gia Vân (Gia Viễn)…

Nhờ đó, công tác quản lý môi trường du lịch, đảm bảo văn minh, văn hóa, ANTT tại đây đã có nhiều chuyển biến tích cực. Không còn tình trạng bày bán hàng hóa ra sát lề đường, gây cản trở giao thông, không còn hành vi bắt chẹt khách chụp ảnh, đi xe ôm, mua hàng như nhiều năm trước.

Các hộ kinh doanh đặt biển quảng cáo đúng nơi quy định, các trạm bán vé, bến xe, bến thuyền hoạt động nền nếp, các tuyến phố mang dáng dấp trung tâm du lịch nhộn nhịp cả ngày lẫn đêm… Nhiều khu, điểm du lịch mang phong cách phục vụ chuyên nghiệp, tạo được cảm giác thân thiện, môi trường an toàn cho du khách.

Nhờ những nỗ lực kể trên, số lượt khách du lịch đến tham quan và doanh thu từ ngành Du lịch tăng lên qua các năm. Cụ thể, năm 2015, ngành Du lịch đón 5,99 triệu lượt khách, doanh thu đạt 1.420 tỷ đồng, thì đến năm 2019, lượng khách du lịch đạt 7,65 triệu lượt, doanh thu đạt 3.671 tỷ đồng. Trong 5 năm qua (giai đoạn 2015-2019), lượt khách về Ninh Bình có tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm đạt 5,96% và doanh thu du lịch tăng 27,2%.

Để đạt mục tiêu đến năm 2025 du lịch cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và đến năm 2030 du lịch thực sự là ngành kinh tế mũi nhọn và chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu kinh tế của tỉnh, theo đó, thời gian tới Ninh Bình tập trung phát triển hạ tầng du lịch đồng bộ, chất lượng.

Ưu tiên bố trí vốn ngân sách Nhà nước hoàn chỉnh hạ tầng du lịch như: Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An, Quảng trường Đinh Tiên Hoàng đế, Công viên động vật hoang dã quốc gia, Dự án phát triển du lịch khu vực Cồn Nổi - Kim Sơn, tuyến đường Bái Đính - Kim Sơn, tuyến đường kết nối Tràng An - Bái Đính - Vân Long - Tam Chúc.

Tăng cường thu hút các nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch. Khuyến khích các nhà đầu tư chiến lược đầu tư mở rộng hợp tác kinh tế, liên kết vùng, liên vùng; ưu tiên thu hút phát triển các trung tâm thương mại, mua sắm, siêu thị tổng hợp, khu liên hợp vui chơi, dịch vụ giải trí du lịch quy mô lớn.

Tăng cường công tác bảo tồn và phát huy giá trị tự nhiên, giá trị văn hóa, đặc biệt là giá trị của Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An, các di tích lịch sử - văn hóa, đa dạng hóa các sản phẩm du lịch gắn với phát triển văn hóa.

Các khu, điểm du lịch chú trọng nâng cao chất lượng các tour, tuyến đã có, nghiên cứu xây dựng thêm các sản phẩm mới, đặc sắc; tăng cường quảng bá, giới thiệu thu hút khách du lịch như: đẩy mạnh các hoạt động văn hóa trong du lịch, Lễ hội Hoa Lư, Lễ hội Tràng An, Lễ hội đền Thái Vy, Tuần Du lịch "Sắc vàng Tam Cốc - Tràng An" để thu hút khách du lịch. Tập trung xúc tiến đầu tư, thu hút các nhà đầu tư chiến lược nhằm tạo ra các sản phẩm du lịch chất lượng cao.

Chú trọng công tác quản lý Nhà nước về du lịch, thông tin và quảng bá du lịch. Đổi mới cách thức, nội dung, tăng cường ứng dụng công nghệ hiện đại. Kết hợp nguồn lực Nhà nước và huy động sự tham gia của toàn xã hội trong hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch.

Tăng cường công tác nghiên cứu thị trường, hợp tác, liên kết phát triển du lịch trong nước và quốc tế. Xây dựng và tổ chức các chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch có trọng tâm, trọng điểm gắn với các sự kiện văn hóa, lễ hội, hội chợ, hội nghị, hội thảo tại các tỉnh, thành phố và quốc tế.

Chú trọng xây dựng hình ảnh, thương hiệu Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An. Hàng năm tổ chức Tuần Du lịch Ninh Bình với chủ đề "Sắc vàng Tam Cốc - Tràng An"... Phấn đấu đến năm 2025, ngành Du lịch Ninh Bình đón từ 8 đến 9 triệu lượt khách du lịch, trong đó khách quốc tế 1,5 triệu lượt khách, khách lưu trú 1,8 triệu lượt; doanh thu du lịch đạt 8.000 tỷ đồng trở lên. Tốc độ tăng GRDP (theo giá so sánh 2010) ngành dịch vụ, du lịch bình quân đạt 8,5%/năm.