Chiều ngày 31/5, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo giải pháp huy động nguồn lực xã hội tham gia truyền thông dự thảo chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Ngày 30/3/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 407/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022 – 2027” (sau đây gọi là Đề án 407). Ngày 21/3/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 07/CT-TTg về việc “tăng cường công tác truyền thông chính sách” tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu tăng cường triển khai có hiệu quả hoạt động truyền thông dự thảo chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL). 

Phát biểu đề dẫn, Phó Vụ trưởng Vụ Phổ biến giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp Phan Hồng Nguyên nhấn mạnh: Việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 407/QĐ-TTg được coi là một trong những “cú hích”, giải pháp quan trọng, cấp bách để hoạt động truyền thông dự thảo chính sách được thực hiện từ sớm, từ xa, ngay từ khi lập đề nghị xây dựng VBQPPL góp phần nâng cao chất lượng chính sách, thể chế, tạo đồng thuận xã hội cũng như ý thức tôn trọng, tuân theo pháp luật của người dân, doanh nghiệp, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước. 

Với mục đích như vậy, Đề án 407 cũng đã xác định việc huy động nguồn lực xã hội tham gia công tác truyền thông dự thảo chính sách là một trong những giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm.

Qua nắm bắt sơ bộ tình hình, kết quả 01 năm triển khai thực hiện Đề án 407 cho thấy, nhiều bộ, ngành, địa phương đã quan tâm chỉ đạo, chủ động phối hợp với các cơ quan thông tin, báo chí, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan tổ chức hoạt động truyền thông dự thảo chính sách với hình thức khá đa dạng cũng như huy động nguồn lực tham gia, bước đầu đạt một số kết quả tích cực, quan trọng. Tuy nhiên, hiện nay có thực tế là hầu hết các cơ quan chủ trì soạn thảo không có đủ nguồn lực về con người, kinh phí để có thể triển khai hiệu quả nhiệm vụ truyền thông dự thảo chính sách. Việc huy động, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận, Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam và các Đoàn Luật sư, các chuyên gia, nhà khoa học, tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia, hỗ trợ cho truyền thông dự thảo chính sách còn chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ.

Vì vậy, để hoạt động truyền thông dự thảo chính sách có hiệu quả, lan tỏa sâu rộng đến được với đông đảo các tầng lớp nhân dân, yêu cầu đặt ra là cần thu hút, huy động được các lực lượng trong xã hội tham gia, đồng hành cùng với các cơ quan chủ trì soạn thảo và hỗ trợ kinh phí thực hiện các hoạt động truyền thông dự thảo chính sách. 

Theo TS. Nguyễn Thanh Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, đối với chính sách tác động lớn đến xã hội thì truyền thông không chỉ đóng vai trò trong xây dựng văn bản mà nếu được làm thực chất, hiệu qủa, nó còn góp phần quan trọng tạo sức sống của chính sách. 

Để gia tăng hiệu quả việc truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Ngành, theo ông Sơn, thời gian tới cần cân nhắc 5 nội dụng: Xác định nhiệm vụ, định rõ nội dung, khoanh vùng đối tượng, tiếp cận thích ứng, phối hợp nhịp nhàng. Trong đó, huy động sự tham gia từ cơ sở của các hội đồng, chuyên gia tư vấn để tham gia mạnh mẽ vào quá trình xây dựng pháp luật nói chung và truyền thông chính sách nói riêng; các chủ thể chịu sự tác động của chính sách phối hợp và vai trò không thể thiếu của các cơ quan truyền thông, báo chí. 

Tại Hội thảo, đại diện một số cơ quan truyền thông báo chí nêu lên những khó khăn trong việc tiếp nhận chính sách. Bên cạnh đó, điều kiện cơ sở vật chất và hạ tầng để tiếp cận thông tin còn hạn chế dẫn đến khi người dân chưa được biết rõ thì việc phản hồi chính sách gần như là không thể. Trên cơ sở đó, đề xuất các cơ quan soạn thảo chính sách cần chủ động, tích cực phối hợp với truyền thông, báo chí, qua đó giúp thông tin kịp thời, đầy đủ các chính sách, các vấn đề  được xã hội quan tâm đến với người dân, doanh nghiệp cũng như định hướng dư luận xã hội. Đồng thời, kiến nghị đa dạng hóa các cách thức, biện pháp thực hiện truyền thông dự thảo chính sách gắn với huy động nguồn lực xã hội tham gia, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; truyền thông trên các cơ quan thông tin, báo chí, nhất là các kênh thông tin đa phương tiện. Chú trọng truyền thông dự thảo chính sách cho đối tượng đặc thù, địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Một số ý kiến đề nghị cần nghiên cứu, hoàn thiện chính sách, thể chế để tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác truyền thông dự thảo chính sách nói chung, việc huy động nguồn lực nói riêng theo hướng gắn trách nhiệm với quyền lợi khi tham gia, hỗ trợ kinh phí và có cơ chế, chính sách khuyến khích cụ thể để thu hút sự tham gia của toàn xã hội, nhất là cơ quan thông tin, báo chí, doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học…/.