Văn hóa

Cỡ chữ
A A
Từ viết tắt Đọc bài viết
× Đọc bài viết Tạm dừng Đọc tiếp Dừng đọc Đang tải...
Vui lòng chờ giây lát
× Bài viết không có file audio
Tương phản

Quảng Ngãi: Bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch

13/11/2025 | 09:52

Trong những năm qua, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi đã tập trung nỗ lực tham mưu, triển khai về công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh và đạt được những kết quả khả quan, nhiều loại hình di sản văn hóa truyền thống được bảo tồn, góp phần đẩy mạnh công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, nâng cao nhận thức của người dân trong công tác bảo tồn văn hóa dân tộc, nhất là thế hệ trẻ và thúc đầy phát triển kinh tế du lịch.

Quảng Ngãi: Bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch - Ảnh 1.

Ảnh minh họa

Theo báo cáo của Sở VHTTDL tỉnh Quảng Ngãi, giai đoạn 2021 – 2025, các nghi lễ, lễ hội truyền thống được triển khai thường xuyên hơn. Đến nay, ngành văn hóa đã tổ chức nghiên cứu, phục dựng trên 40 nghi lễ, lễ hội truyền thống các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh như Lễ ăn than của dân tộc Giẻ triêng, Phục dựng Lễ cầu an của người Gia Rai, Lễ Ét đông của dân tộc Ba Na Giơ Lâng, Lễ cưới của dân tộc Giẻ triêng, lễ mừng nhà rông mới của dân tộc Xơ Đăng (nhóm ha Lăng), lễ trỉa lúa của dân tộc Brâu.... tạo môi trường thúc đẩy phát triển đa dạng sinh hoạt dân ca, dân vũ, dân nhạc.

Công tác gìn giữ, phát huy các làn điệu dân ca của đồng bào các dân tộc thiểu số ngoài việc duy trì thực hành trong các ngày hội của cộng đồng làng, còn thực hiện thông qua việc tổ chức các hoạt động văn hóa do các đơn vị, địa phương tổ chức, như: Tuần Văn hóa - Du lịch, Ngày hội văn hóa - thể thao các dân tộc, Liên hoan cồng chiêng, xoang các dân tộc thiểu số (được tổ chức ở 03 cấp: cấp xã, huyện, tỉnh).

Trong giai đoạn 2021 - 2025, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức 07 lớp truyền dạy chế tác, trình diễn nhạc cụ và hát dân ca trong cộng đồng các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, cụ thể: Tổ chức lớp truyền dạy hát dân ca, múa xoang cho dân tộc Rơ Măm; lớp truyền dạy chế tác và trình diễn nhạc cụ, hát dân ca cho dân tộc B'râu, bao gồm các nhạc cụ: Khèn (Âm Pụk, Pốk), Sáo (Lor, Bo hoo), Đing Pú, Bông bông, Goong đing, Chiêng riêng,… và các bài hát dân ca: Ru em, Nhớ người yêu, Cô em ơi, Chị em ơi, Mừng ngày Đại đoàn kết; lớp truyền dạy chế tác, trình diễn nhạc cụ Đinh pút, Ting ning, Đing jơng, Sáo, Tơ rưng, Brọ đung, Cồng chiêng (có kèm múa xoang, múa chiêu) của dân tộc Xơ Đăng (nhánh Hà Lăng) xã Rờ Kơi; Lớp truyền dạy chế tác, trình diễn đàn T'rưng nước, Đàn môi, Trống, Đàn đá của dân tộc Gia Rai, làng Chốt, xã Sa Thầy; Lớp truyền dạy chế tác, trình diễn chiêng ngô, Đing tút, M'bin, M'binpui, Ong ong, Gon, Đơ đô, Ta lun, Ta lin của dân tộc Giẻ - Triêng xã Đăk Dục; lớp truyền dạy hát dân ca, múa xoang cho dân tộc Xơ Đăng tại làng Vi rơ Ngheo xã Măng Bút, lớp truyền dạy hát dân ca cho dân tộc Xơ Đăng xã Đăk Ui; hát dân ca, múa chiêu xoang của dân tộc Ha Lăng xã Rờ Kơi, tổ chức lớp truyền dạy hát dân ca và múa xoang của dân tộc Xơ Đăng Xơ Teng tại xã Măng Ri.

Quảng Ngãi: Bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch - Ảnh 2.

Ảnh minh họa

Tính đến năm 2025, tỉnh Quảng Ngãi đã hoàn thành triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án "Bảo tồn, phát huy di sản không gian văn hóa cồng chiêng giai đoạn 2016 - 2020 và giai đoạn 2021 - 2025", với các nội dung trọng tâm được thực hiện như: chú trọng triển khai thực hiện công tác tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu di sản thông qua việc tổ chức lớp truyền dạy cồng chiêng, múa xoang trong cộng đồng các dân tộc, trong các trường học có con em đồng bào dân tộc thiểu số; thông qua các buổi tuyên truyền lưu động, trình diễn văn hóa, văn nghệ phục vụ cơ sở; thông qua việc tổ chức các hoạt động văn hóa (Ngày hội văn hóa, thể thao các dân tộc; Tuần Văn hóa – Du lịch; Diễn xướng dân gian các dân tộc Tây Nguyên lần thứ Nhát; Hội thi cồng chiêng, xoang các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum…); thông qua việc cung cấp thông tin về công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa cồng chiêng theo đề nghị của các cơ quan báo, đài….với hình thức phong phú, đa dạng: truyền đạt trực tiếp, băng rôn, pano, loa xe lưu động, phát trên sóng truyền thanh, truyền hình tỉnh, đăng tải trên các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo, Tiktok…..

Cùng với đó là hoạt động trang bị bộ cồng chiêng, trống cho các làng đồng bào các dân tộc thiểu số tại chỗ; các dân tộc khác sinh sống trên địa bàn tỉnh Kon Tum (cũ) có sinh hoạt văn hóa cồng chiêng. Qua thống kê, đến thời điểm hiện tại có khoảng 2.270 bộ cồng chiêng của 503 thôn, làng DTTS tại chỗ trên địa bàn toàn tỉnh (bao gồm 351 bộ chiêng của cộng đồng và 1.919 bộ chiêng của hộ gia đình, cá nhân).

Việc tổ chức truyền dạy về kỹ năng, kỹ thuật diễn tấu cồng chiêng, múa (xoang) và các bài chiêng truyền thống cho các làng đồng bào các dân tộc thiểu số tại chỗ được chú trọng quan tâm. Trong giai đoạn 2021 - 2024, trên địa bàn tỉnh tổ chức 161 lớp truyền dạy cồng chiêng, xoang trong các thôn/làng đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ, với sự tham gia của 250 học viên các lựa tuổi. Tổ chức 6 lớp truyền dạy kỹ thuật chỉnh âm cồng chiêng trong đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, với sự tham gia của 120 học viên.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch còn phối hợp với các sở, ban ngành, địa phương tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức Hội thi cồng chiêng, xoang các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum (cũ) lần thứ Nhất năm 2022 và tổ chức Hội thi cồng chiêng, xoang các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum (cũ) lần thứ Hai năm 2024. Hội thi cồng chiêng, xoang các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum (cũ) được tổ chức ở 03 cấp (cấp xã, cấp huyện và cấp tỉnh) với sự tham gia các đội nghệ nhân ở các thôn làng trên địa bàn tỉnh, Hội thi đã trở thành Ngày hội văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

Với các nhiệm vụ và giải pháp triển khai đã thực sự mang lại những tín hiệu tích cực trong công tác bảo tồn và phát huy dân ca, dân vũ, dân nhạc trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại tỉnh Quảng Ngãi, khi song hành cùng hoạt động bảo tồn, phát huy là các hoạt động gắn với phát triển du lịch bền vững tạo sinh kế cho người dân. Nhiều di sản văn hoá không những được trao truyền rộng rãi mà đã thực sự phát huy giá trị trong đời sống cộng đồng, các lớp truyền dạy được tổ chức đã hình thành nên thế hệ kế thừa tiếp tục thực hành di sản trong cộng đồng. Các hoạt động nghiên cứu, phục dựng các nghi lễ, lễ hội một cách nguyên bản đã từng bước đưa các giá trị di sản dân ca dân vũ, dân nhạc về với đúng môi trường thực hành là cộng đồng dân tộc, giúp cộng đồng tự giác tham gia, tăng cường tính cố kết và làm sống lại các loại hình nghệ thuật đang có nguy cơ bị lãng quên. Nhiều di sản văn hoá đã trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, được thực hành và lan toả rộng rãi tại các địa phương./.

T.Thủy

Bộ văn hóa, thể thao và du lịch
×