Hằng năm, vào khoảng cuối tháng Sáu, đầu tháng Bảy theo lịch Chăm, lễ hội được tổ chức trang trọng tại các đền, tháp – nơi linh thiêng gắn liền với các vị thần linh, tổ tiên của người Chăm. Đây là dịp cộng đồng thể hiện lòng thành kính, biết ơn thần linh và ông bà tổ tiên đã phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, lễ hội Katê còn là dịp thắt chặt tình đoàn kết, tương thân tương ái trong cộng đồng; khơi dậy niềm tự hào dân tộc, giáo dục truyền thống đạo đức, nhân cách sống và củng cố mối liên kết xã hội của người Chăm với các dân tộc anh em trong đại gia đình Việt Nam.

Lễ hội Katê đã được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ năm 2022. Đây là sự ghi nhận xứng đáng cho nỗ lực bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Chăm qua nhiều thế hệ. Lễ hội Katê năm 2025 được tổ chức tại Di tích tháp Pô Sah Inư (phường Phú Thủy, tỉnh Lâm Đồng) từ ngày 20 – 21/10/2025, với nhiều nghi thức truyền thống kết hợp cùng hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch đặc sắc, tạo nên một không gian lễ hội vừa linh thiêng vừa rộn ràng, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

Lễ hội gồm hai phần chính: phần lễ và phần hội. Phần lễ diễn ra trang nghiêm tại các tháp Chăm cổ với các nghi thức truyền thống như: rước kiệu thần, tắm tượng thần, mặc áo mới cho tượng (lễ mặc áo) và cúng tế. Các thầy cả (Basaih) và thầy cúng (Kadhar) đảm nhiệm việc dẫn dắt nghi lễ bằng tiếng Chăm cổ, thể hiện sự tôn kính và nguyện cầu mùa màng bội thu, cuộc sống bình yên. Người dân mang lễ vật như bánh trái, rượu cần, gà vịt dâng lên thần linh trong không khí trang nghiêm, thành kính. Phần hội được tổ chức sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa dân gian, trò chơi truyền thống và biểu diễn nghệ thuật. Âm nhạc là linh hồn của lễ hội, với tiếng trống Paranung, trống Ginang, kèn Saranai và chiêng Baranung vang lên hòa quyện, tạo nên không khí tưng bừng, phấn khởi. Các điệu múa quạt, múa khăn của thiếu nữ và thanh niên Chăm trong trang phục rực rỡ như đỏ, vàng, xanh thắm đã làm nên bức tranh sinh động, tràn đầy sức sống.

Ngoài ra, các trò chơi dân gian như đua thuyền, kéo co, giã gạo, bịt mắt đập niêu, cùng biểu diễn nghề thủ công truyền thống và ẩm thực Chăm đã tạo điểm nhấn hấp dẫn, giúp du khách trải nghiệm sâu sắc hơn văn hóa Chăm. Những món ăn như bánh tét lá chuối, thịt nướng, rượu cần... được chuẩn bị công phu, thể hiện sự hiếu khách và phong vị riêng của đồng bào nơi đây.

Một nét đặc trưng nổi bật của lễ hội Katê là trang phục truyền thống. Phụ nữ Chăm mặc sarong (váy dài), áo chẽn, khăn choàng đầu, với sắc màu sặc sỡ tượng trưng cho niềm tin và sự phồn vinh. Nam giới mặc áo dài trắng, quần trắng, đội mũ trắng hoặc khăn xếp, biểu trưng cho sự tinh khiết và tôn nghiêm. Hình ảnh ấy không chỉ đẹp về thẩm mỹ mà còn phản ánh chiều sâu văn hóa, tín ngưỡng của người Chăm qua hàng trăm năm lịch sử.

Năm 2025, cùng với các nghi thức truyền thống, lễ hội Katê còn kết hợp triển lãm nghệ thuật Chăm, hội thảo về bảo tồn di sản và chương trình du lịch trải nghiệm dành cho du khách trong và ngoài nước. Đây là hướng đi mới nhằm lan tỏa giá trị văn hóa Chăm đến công chúng rộng rãi, đồng thời gắn kết lễ hội với phát triển du lịch bền vững.

Việc tổ chức Lễ hội Katê không chỉ là hoạt động văn hóa – tín ngưỡng đơn thuần, mà còn là hành động thiết thực nhằm cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; phát huy sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp phát triển bền vững đất nước.

Trong thời gian tới, UBND tỉnh Lâm Đồng tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia – Lễ hội Katê của người Chăm, kết hợp tuyên truyền, quảng bá sâu rộng tới nhân dân và du khách quốc tế. Qua đó, góp phần giới thiệu một cách sinh động bức tranh văn hóa đa sắc màu của Việt Nam, nơi các giá trị truyền thống được tôn vinh và tiếp nối trong dòng chảy hội nhập./.