Giải mã lịch sử bằng nghệ thuật

Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 những ngày qua đã trở thành tâm điểm trên bình diện văn hóa quốc gia với chuỗi các hoạt động ấn tượng, nhiều màu sắc. Người dân và du khách đã trải qua 7 ngày sôi động cùng “Dòng chảy di sản” nhiều hoạt động ấn tượng, nổi bật riêng có của mảnh đất cố đô.

Các hoạt động nổi bật tại Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 đã nhận được sự đón đợi, hưởng ứng vô cùng nồng nhiệt của nhân dân, du khách trong nước và quốc tế. Hàng nghìn người dân và du khách tại Ninh Bình đã thực sự được sống trong không khí sôi động, hân hoan cùng chuỗi các sự kiện văn hóa, nghệ thuật đầy màu sắc và ấn tượng, thấm đẫm tinh thần dòng chảy di sản cùng sự hoài niệm xen lẫn tự hào từ di sản cố đô vàng son một thuở.

Mở đầu là Lễ khai mạc Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 tối 24/11, khán giả đã thực sự choáng ngợp, xúc động, trào dâng niềm tự hào và tình yêu vùng đất Ninh Bình, yêu quê hương đất nước. Với chủ đề “Vàng son một thuở cố đô”, Lễ khai mạc Festival Ninh Bình như “bộ phim dã sử cổ trang” tái hiện những mốc son lịch sử huy hoàng, “giải mã” những câu chuyện ẩn sâu dưới lớp trầm tích lịch sử rực rỡ của Cố đô Hoa Lư xưa.

Xem “bộ phim dã sử cổ trang” “Vàng son một thuở cố đô”, khán giả được hòa cùng dòng chảy lịch sử, đi hết từ bất ngờ này đến bất ngờ khác, liên tục thăng hoa cảm xúc với những phần trình diễn gây sửng sốt, mỹ lệ và sâu sắc đến ngỡ ngàng. Lần đầu tiên ở một sự kiện nghệ thuật lễ hội, khán giả được thấy toàn bộ bối cảnh, không gian sân khấu không ngừng chuyển động từ đầu tới cuối, nhịp nhàng, sống động, đẹp mắt, theo phong cách sân khấu broadway quốc tế, khiến người xem giống như được xuyên không đi qua các triều đại, lướt qua các kinh thành, chứng kiến đủ những huy hoàng và cả những nốt trầm trong lịch sử. Đội ngũ thiết kế sân khấu hàng đầu Việt Nam là các chuyên gia tư vấn, thiết kế, thi công…, đã thực hiện lễ khai mạc trên một sân khấu chuyển động hoàn toàn bằng cơ học. Đây có thể coi là sân khấu chuyển động cơ học đặc biệt nhất từ trước tới giờ tại Việt Nam, với 21 chiếc máy chiếu 3D mapping, những màn trình chiếu gây ấn tượng lớn về mặt thị giác… Ê-kíp có sự kết hợp bàn nâng, bàn xoay, ray trượt, ray âm, có những hệ nâng cao tới 30m, chiều ngang 60m, như thang máy lớn của một tòa nhà 8 tầng… Chương trình cũng huy động hơn 800 người tham gia biểu diễn gồm các nghệ sĩ, diễn viên, đoàn nghệ thuật, sinh viên, chiến sĩ…

Đêm khai mạc Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 giúp khán giả, đặc biệt là giới trẻ được “ôn lại” lịch sử một cách chân thực nhất, sống động nhất, cảm nhận bằng trái tim thay vì những thông tin, số liệu ghi trong sách vở. Ê-kíp thực hiện đã chuẩn bị chỉn chu, tinh tế từng chi tiết nhỏ, với mục tiêu lớn là để tôn vinh những nhân vật, những câu chuyện lịch sử, những anh hùng hào kiệt trong lịch sử các kinh đô và triều đại tại Việt Nam.

Sau Lễ khai mạc, tối 26/11, tại công viên Núi Thúy, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình đã diễn ra chương trình “Hội quán Dục Thúy Sơn”. Đây là điểm mới lạ của Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 chủ đề “Dòng chảy di sản”, nhằm giới thiệu đến công chúng và du khách những “di sản” tinh thần vô giá tại Dục Thúy Sơn - Di tích quốc gia đặc biệt tại Ninh Bình.

Theo đó, Công viên Núi Thúy được tạo dựng thành một không gian triển lãm thơ đương đại ngoài trời kết hợp với trải nghiệm thưởng trà, ngâm thơ, ngắm trăng và nghe nhạc cổ truyền theo phong cách dân gian. Tại đây, du khách được tham gia các hoạt động: Trình diễn pha trà và chia sẻ về văn hóa trà đạo; trình diễn ngâm thơ cổ; biểu diễn hát Chèo, hát Xẩm; trình diễn đọc thơ đương đại; giao lưu và bình các tác phẩm thơ, phú về Dục Thúy Sơn... Chương trình góp phần khơi dậy tình yêu quê hương, niềm tự hào về bề dày lịch sử và kho tàng di sản phong phú của vùng đất Cố đô Hoa Lư. Đồng thời, kích cầu du lịch, kết nối hành trình trải nghiệm của người dân, du khách thông qua các hoạt động trình diễn nghệ thuật, giải trí mới lạ, hấp dẫn, độc đáo với quy mô quốc tế, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, địa phương, vùng, miền.

Lễ hội đường phố - Festival Ninh Bình năm 2024 với chủ đề “Hành trình kết nối di sản” diễn ra tối 29/11, tại cổng Tam Quan, đường Tràng An, thành phố Ninh Bình cũng để lại những ấn tượng lớn trong lòng người dân, du khách. Một con đường di sản được tạo thành bởi nhiều tác phẩm nghệ thuật tạo hình độc đáo bằng những vật liệu dân gian từ tre nứa, lấy ý tưởng từ những di sản kiến trúc của Kinh đô Hoa Lư - Kinh đô Thăng Long và Kinh đô Huế.

Đặc biệt, chương trình Carnival di sản trong khuôn khổ Lễ hội đường phố là hoạt động trình diễn với nhiều loại hình nghệ thuật dân gian theo phong cách đường phố đầy sôi động với những màn diễn xướng dân gian mang đặc trưng văn hóa của Ninh Bình như: màn trình diễn “Cờ lau tập trận”, Trống nhảy Kim Sơn, Múa Long Lân vần vũ; Cồng chiêng và đi cà kheo… Lễ hội còn có sự tham gia của các màn dân vũ độc đáo đến từ các vùng, miền trong cả nước.

Bên cạnh đó, du khách được khám phá sự độc đáo, hấp dẫn gần 30 gian hàng truyền thống “Chợ xưa nếp cũ” - nơi trưng bày, giới thiệu các di sản ẩm thực, sản phẩm thủ công truyền thống đến từ những nghệ nhân, làng nghề tiêu biểu trong tỉnh; các gian hàng cổ phục - nơi du khách có dịp hóa thân thành các nhân vật trong lịch sử để tham dự lễ hội. Cũng trong khuôn khổ Lễ Hội đường phố, lần đầu tiên, một cuộc thi “Hóa trang thành nhân vật lịch sử” được tổ chức tại Ninh Bình. Đây không chỉ đơn thuần là một sân chơi dành cho những người đam mê hóa trang, mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, thể hiện bản sắc văn hóa, tôn vinh cổ phục Việt, khơi dậy tình yêu, niềm tự hào dân tộc và sự đam mê nghiên cứu tìm hiểu về lịch sử trong thế hệ trẻ theo xu hướng Edutaiment.

Kết nối và tôn vinh truyền thống bằng nghệ thuật đương đại

Với chuỗi các hoạt động đặc sắc, Lễ hội đường phố năm nay tại Ninh Bình đã mở ra không gian đa chiều, kết nối quá khứ và hiện tại, tôn vinh những giá trị di sản văn hóa truyền thống và đón nhận những nét đẹp của nghệ thuật đương đại. Lễ hội đường phố thực sự đã trở thành nơi gặp gỡ, giao lưu của các sắc màu văn hóa, đầy sáng tạo và cũng tràn đầy tình yêu văn hóa, di sản đất Việt, góp thêm một dấu ấn đặc biệt cho Festival Ninh Bình năm 2024 với chủ đề “Dòng chảy di sản”.

Nếu như Lễ Khai mạc để lại những dư âm khó quên về sự bất ngờ, độc đáo, mãn nhãn cùng sự “đánh thức” tình yêu lịch sử của các thế hệ khán giả, đặc biệt là khán giả trẻ, thì Lễ Bế mạc với Đại nhạc hội dân gian điện tử “Í A Fest” là cái kết mỹ mãn cho hành trình 7 ngày của Festival, khi BTC đã lưu giữ tinh hoa âm nhạc truyền thống bằng âm hưởng hiện đại, chạm đến những xúc cảm bùng nổ và khó quên với khán giả.

Đại nhạc hội dân gian điện tử “Í A Fest” diễn ra tại Khu du lịch sinh thái Thung Nham, tỉnh Ninh Bình, với sự tham gia của đông đảo nghệ sĩ nổi tiếng như: NSƯT Như Huỳnh, ca sĩ Phương Mỹ Chi, Rapper Double2T, ca sĩ Thanh Duy, ca sĩ Yến Lê, ca sĩ Quách Mai Thy, Ban nhạc Ngũ Cung, Dzung, Last Fire Crew, Vũ Đoàn Carmen… thu hút hàng ngàn khán giả đổ về từ muôn nơi, cả những du khách nước ngoài tìm đến.

“Í A Fest” là chương trình bế mạc Festival Ninh Bình 2024 nhưng là “phát súng” khởi đầu cho chiến lược đưa Ninh Bình trở thành điểm đến của các sự kiện, lễ hội âm nhạc mang tầm quốc tế trong tương lai gần, góp sức vào công cuộc phát triển công nghiệp văn hóa của tỉnh Ninh Bình.

Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 với chủ đề “Dòng chảy di sản” đã mang đến một diện mạo khác biệt cho hình thức Festival, không chỉ tạo nên không khí sôi động cho đời sống văn hóa, thu hút sự quan tâm mong chờ của người dân, thu hút du khách, đem lại lợi ích kinh tế, giao lưu thương mại sôi động, mà còn đem đến cách nhìn, cách tiếp cận mới, hấp dẫn về lịch sử, quảng bá một cách sâu sắc hơn giá trị của vùng đất Cố đô, giúp người dân, du khách thêm yêu và thêm tự hào về vùng đất Ninh Bình. Đây cũng là hướng đi cần có của các Lễ hội hiện nay, cần cung cấp cho người dân nhiều hơn về tri thức, về những giá trị lịch sử, văn hóa hơn là chỉ đẹp mắt, hình thức và mang tính giải trí.

Ông Tống Quang Thìn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban Tổ chức Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024, nhận định: “Thành công rực rỡ của Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 thêm một lần nữa khẳng định năng lực và cam kết mạnh mẽ của tỉnh Ninh Bình trong việc tổ chức các sự kiện văn hóa lớn tầm quốc gia và quốc tế; hiện thực hóa chủ trương xây dựng Ninh Bình trở thành đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố sáng tạo, một trung tâm tổ chức sự kiện, công nghiệp văn hóa; góp phần truyền tải những giá trị truyền thống, yêu nước, niềm tự hào, tự tôn dân tộc tới các thế hệ; đáp ứng nhu cầu giải trí, thưởng thức nghệ thuật của Nhân dân và du khách; góp phần thúc đẩy giao lưu, hợp tác, phát triển du lịch, tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội”.

Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 cũng đồng thời hiện thực hóa chủ trương, định hướng của tỉnh Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2035 với đặc trưng Đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố sáng tạo, một trung tâm lớn có giá trị cao về du lịch, công nghiệp văn hóa và tổ chức sự kiện quốc gia, khu vực và quốc tế./.