Là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi hai lần được chọn là kinh đô của nước Đại Việt, huyện Đông Anh hội tụ nhiều di sản văn hóa của người Việt cổ, đa dạng về loại hình, giàu có về hàm lượng giá trị. Nổi bật trong hệ thống di sản phong phú đó, là di tích Cổ Loa, nơi ghi dấu về nhà nước đầu tiên của dân tộc - Nhà nước Âu Lạc cùng Lễ hội truyền thống gắn liền với không gian văn hóa lịch sử đặc sắc.

Lễ hội Cổ Loa là hội lớn nhất trong năm tại huyện Đông Anh, diễn ra vào ngày mùng 6 tháng Giêng âm lịch, với sự tham gia của bát xã Loa thành, gồm: Cổ Loa, Văn Thượng, Mạch Tràng, Sằn Giã, Ngoại Sát, Đài Bi, Cầu Cả, Thư Cưu (nay là các xã: Cổ Loa, Xuân Canh, Uy Nỗ và Liên Hà). Tương truyền, đây là ngày đức vua An Dương Vương lên ngôi, mở ra nhà nước Âu Lạc vững mạnh trong giai đoạn từ khoảng năm 208 đến năm 179 trước Công nguyên, với nhiều thành tựu nổi bật, nhất là trên lĩnh vực quân sự. Lễ hội Cổ Loa được mở ra hằng năm, là dịp biểu dương sức mạnh của cộng đồng nhân dân liên làng, liên xã, thông qua công tác chuẩn bị, tổ chức và thực hành nghi lễ, trò chơi, trò diễn trong lễ hội, với việc bảo lưu những giá trị cốt lõi, tốt đẹp, truyền thống, đồng thời không ngừng sáng tạo những nét văn hóa mới, làm giàu cho di sản.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Đông Anh Nguyễn Văn Cường cho biết, việc Lễ hội Cổ Loa được ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là sự đánh giá, ghi nhận to lớn của Đảng, Nhà nước đối với những giá trị tiêu biểu về của lễ hội thuộc cộng đồng cư dân Bát xã Loa thành nói riêng; sự độc đáo, đậm đà bản sắc văn hóa của huyện Đông Anh nói chung. Từ dấu mốc quan trọng này, chính quyền và nhân dân huyện Đông Anh càng thêm quyết tâm trong sự nghiệp bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa trên địa bàn bằng những kế hoạch, việc làm cụ thể, thiết thực, nhất là đối với Lễ hội Cổ Loa.

“Di sản văn hóa địa phương được vinh danh cho mỗi người cảm giác tự hào, biết ơn sâu sắc dành cho các bậc tiền nhân. Đi cùng với đó là trách nhiệm của mỗi người trong việc gìn giữ và bảo tồn giá trị di sản văn hoá, không chỉ của cộng đồng dân cư Bát xã Loa thành mà còn là trách nhiệm chung của toàn huyện, góp phần tôn vinh, lan tỏa di sản tới công chúng trong nước và bạn bè quốc tế. Cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân huyện Đông Anh cam kết sẽ tiếp tục giữ gìn, bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Lễ hội Cổ Loa, để Lễ hội Cổ Loa trở thành động lực và nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội, để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh trong xây dựng và phát triển huyện thành quận văn minh, giàu đẹp”, ông Nguyễn Văn Cường nhấn mạnh.

Cùng với việc công bố quyết định công nhận Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, Lễ hội Cổ Loa 2023 cũng chính thức được mở ra với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, kéo dài đến hết ngày 27/1 (tức mùng 6 tháng Giêng năm Quý Mão).

Trong khuôn khổ lễ hội sẽ có nhiều hoạt động như: Nghi lễ rước kiệu, dâng hương của Bát xã Loa thành, các trò chơi dân gian như bắn nỏ Loa thành, cờ người, đu tiên, ném còn, nhảy sạp…; hoạt động viết chữ thư pháp, thi đấu bóng chuyền, vật truyền thống; biểu diễn rối nước, hát quan họ thuyền rồng, tuồng cổ.../.