Nằm ở vị trí trung tâm của vòng cung Tây Bắc, có cảnh quan tự nhiên đa dạng, văn hóa tộc người đặc sắc, phong phú, tỉnh Lào Cai hội tụ những điều kiện thuận lợi cả về tài nguyên nhân văn và tài nguyên tự nhiên để thúc đẩy du lịch phát triển.

Đối với tài nguyên tự nhiên, Lào Cai có Khu du lịch quốc gia Sa Pa nổi tiếng trong và ngoài nước, đây là 1 trong 21 trọng điểm du lịch nổi tiếng của Việt Nam. Sa Pa nằm ở độ cao trung bình từ 1.200m-1.800m, khí hậu mát mẻ quanh năm, có phong cảnh rừng cây núi đá, thác nước và là nơi hội tụ nhiều hoạt động văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc như chợ vùng cao, chợ tình Sa Pa,...

Đỉnh Fansipan được mệnh danh là "Nóc nhà Đông Dương" với độ cao 3.143m, với Vườn Quốc gia Hoàng Liên - Vườn Di sản ASEAN hấp dẫn nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước, cũng như khách du lịch. Địa hình đa dạng với nhiều cảnh quan đẹp, hoang sơ, đặc trưng như ruộng bậc thang đặc trưng tại Mường Hoa, Nậm Cang, Trung Chải (Sa Pa), Y Tý, Sàng Ma Sáo, Mường Hum (Bát Xát)...

Đối với tài nguyên nhân văn, với 25 nhóm dân tộc cùng sinh sống, Lào Cai phong phú về bản sắc văn hóa, truyền thống lịch sử, di sản văn hóa... Những biến động trong lịch sử đã để lại cho Lào Cai nhiều di tích nổi tiếng như đền Bảo Hà, đền Thượng, kiến trúc dinh thự cổ Hoàng A Tưởng,...

Hiện tại, tỉnh Lào Cai có 53 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 21 di tích cấp quốc gia; hơn 40 lễ hội truyền thống; nhiều bản, làng vùng cao còn được lưu giữ những nét truyền thống như Tả Phìn, Tả Van (Sa Pa), Na Lo, Bản Phố (Bắc Hà), Choản Thèn (Bát Xát).

Với nguồn tài nguyên như trên, Lào Cai đã tập trung khai thác và xây dựng thành các sản phẩm du lịch: Tham quan, trải nghiệm thiên nhiên, văn hóa; nghỉ dưỡng; cộng đồng (400 homestay, đứng đầu cả nước); sinh thái; tâm linh; thể thao mạo hiểm; mua sắm; hoa và MICE.

Lào Cai đã thành công trong việc thu hút khách quốc tế từ các thị trường Tây Âu (Pháp, Đức, Hà Lan,…), Đông Bắc Á (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản), ASEAN (Thái Lan, Singapore, Malaysia) và khách nội địa từ các địa phương trong cả nước, đặc biệt từ Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và vùng đồng bằng sông Hồng đến tham quan, trải nghiệm, nghỉ dưỡng, chinh phục đỉnh cao. Nhờ đó, tốc độ tăng trưởng du lịch giai đoạn 2000-2019 đạt 18,3%, giai đoạn 2010-2019 là 22%. Hiện tại, Lào Cai đã thu hút được hơn 40 dự án đầu tư lớn vào du lịch, với tổng mức đầu tư hơn 50.000 tỷ đồng.

Tỉnh phấn đấu đến năm 2030, du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn đột phá, tạo tiền đề đến năm 2050 trở thành ngành kinh tế chủ đạo quan trọng, là động lực phát triển kinh tế-xã hội, có hệ thống cơ sở hạ tầng và dịch vụ du lịch đồng bộ, hiện đại, giàu bản sắc văn hóa, trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng sinh thái, cạnh tranh được với các trung tâm du lịch lớn trong nước và khu vực, đáp ứng các tiêu chuẩn du lịch quốc gia và quốc tế.

Tầm nhìn của du lịch Lào Cai được xác định: "Đến năm 2050, Lào Cai trở thành điểm đến du lịch thiên nhiên, thể thao mạo hiểm "xanh" và "thông minh" hàng đầu Việt Nam và khu vực".

Từ tầm nhìn đó, Lào Cai xác định những giá trị cốt lõi trong phát triển du lịch. Đó là điểm đến hàng đầu, trở thành điểm đến du lịch chất lượng cao, đặc biệt là du lịch trải nghiệm thiên nhiên, thể thao mạo hiểm, nghỉ dưỡng và du lịch văn hóa dân tộc vùng núi.

Điểm đến du lịch xanh và thông minh, trong đó phát triển du lịch trên nguyên tắc du lịch xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu và ứng dụng công nghệ tương tác qua các ứng dụng thông minh lấy con người là trung tâm.

Trải nghiệm đích thực về thiên nhiên, văn hóa và con người, trong đó dựa trên những dịch vụ đạt tiêu chuẩn quốc tế trong một môi trường thiên nhiên trong lành. Phát triển bền vững và công bằng xã hội, trong đó phát triển du lịch trên nguyên tắc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa và bản sắc dân tộc.

Để đạt được tầm nhìn và các giá trị cốt lõi, định hướng mở rộng không gian phát triển du lịch Lào Cai gồm 3 vùng.

Vùng Tây Bắc gồm thành phố Lào Cai, thị xã Sa Pa và huyện Bát Xát, trong đó trung tâm là thành phố Lào Cai, với các sản phẩm đặc trưng như nghỉ dưỡng, trải nghiệm thiên nhiên, cộng đồng, sinh thái và thể thao mạo hiểm; sản phẩm chính gồm du lịch MICE, mua sắm, tâm linh, nông nghiệp và du lịch hoa.

Lào Cai xác định 5 định hướng phát triển du lịch, đó là: định hướng phát triển sản phẩm - thị trường, trong đó ưu tiên các sản phẩm đặc thù, như: lưu trú nghỉ dưỡng cao cấp; thể thao mạo hiểm; văn hóa cộng đồng; sinh thái; nông nghiệp gắn với sản phẩm OCOP, MICE. Tập trung khai thác thị trường nội địa và thu hút thị trường Đông Bắc Á, ASEAN.

Vùng Đông Bắc gồm các huyện Bắc Hà, Mường Khương và Si Ma Cai, trong đó trung tâm là thị trấn Bắc Hà, với các sản phẩm đặc trưng như văn hóa cộng đồng với trọng tâm là chợ phiên, du lịch thể thao mạo hiểm; sản phẩm chính gồm du lịch cộng đồng, trải nghiệm cảnh quan và du lịch nông nghiệp, du lịch hoa.

Vùng phía nam gồm các huyện Bảo Yên, Văn Bàn và Bảo Thắng, trong đó trung tâm là xã Bảo Hà, với các sản phẩm đặc trưng là du lịch tâm linh; sản phẩm chính gồm du lịch trải nghiệm cảnh quan và du lịch thể thao.

Định hướng phát triển thương hiệu và xúc tiến quảng bá, trong đó xây dựng thương hiệu điểm đến du lịch và sản phẩm du lịch đặc thù. Định hướng phát triển nguồn nhân lực du lịch, cụ thể là nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo.

Định hướng đầu tư, trong đó ưu tiên đầu tư hạ tầng du lịch, bảo đảm Khu du lịch quốc gia Sa Pa và đô thị du lịch Y Tý có thể cơ bản đi vào hoạt động sau năm 2030. Định hướng lồng ghép giới trong phát triển du lịch, trong đó tăng cường sự tham gia của phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số trong hoạt động phát triển du lịch, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc./.