Tăng tương tác, trải nghiệm khác biệt, mới lạ, sâu sắc

Bảo tàng Lịch sử Quốc gia là bảo tàng đầu tiên ở Việt Nam ứng dụng công nghệ trong các hoạt động giới thiệu trưng bày, giáo dục…

Được biết từ năm 2013, Bảo tàng này đã ứng dụng công nghệ tương tác ảo 3D giới thiệu 2 trưng bày chuyên đề, tiếp theo đó (năm 2016) là một số phần nội dung trưng bày thường trực được giới thiệu trên website của Bảo tàng. Trên cơ sở những kinh nghiệm và hiệu quả bước đầu, đồng thời để đa dạng hóa hoạt động đáp ứng nhu cầu học tập, nghiên cứu, thưởng lãm giá trị lịch sử văn hóa ngày càng cao của các đối tượng công chúng, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19 vẫn đang có những diễn biến phức tạp, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia tiếp tục đẩy mạnh, nâng cấp, cập nhật ứng dụng công nghệ và bước đầu hoàn thành một số sản phẩm, đưa vào hoạt động và giới thiệu tới công chúng.

Từ năm 2020, Bảo tàng tiếp tục phối hợp với Công ty Vietsotfpro nghiên cứu, nâng cấp ứng dụng 3D và cập nhật, bổ sung nội dung thông tin, hoàn thiện chuyên đề giới thiệu bảo tàng ảo 3D chuyên đề "Bảo vật quốc gia" lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Nội dung giới thiệu được cập nhật, bổ sung, đổi mới cách thức tiếp cận, theo đó, thông tin được giới thiệu với các cấp độ khác nhau để phục vụ đa dạng nhu cầu của công chúng, phù hợp với điều kiện thời gian, nhu cầu tra cứu thông tin từ khái quát đến trải nghiệm, tương tác 3D hoặc khai thác tư liệu phục vụ nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu (cấp độ giới thiệu chi tiết với các tài liệu, hình ảnh, clip, các bài nghiên cứu liên quan một cách sâu sắc, phong phú).

Với "gian" trưng bày tương tác ảo 3D chuyên đề "Bảo vật quốc gia" tại địa chỉ truy cập https://baovatquocgia.baotangso.com, công chúng sẽ cảm nhận được cách thay đổi trong hình thức giới thiệu. Công nghệ 3D mang lại cho công chúng sự tương tác, trải nghiệm khác biệt, mới lạ và sâu sắc hơn.

Trong khi đó, đáp ứng nhu cầu của khách tham quan trong thời gian giãn cách xã hội do dịch bệnh COVID-19, Câu lạc bộ Tình nguyện viên Bảo tàng Lịch sử quốc gia nghiên cứu xây dựng, tổ chức thực hiện chương trình tham quan bảo tàng trực tuyến với chủ đề: "Theo dòng lịch sử: Văn hóa Đại Việt thời Lý – Trần" vào ngày 12/9/2021.

Chương trình tham quan bảo tàng trực tuyến đã thu hút gần 100 khách tham dự, được phân vào 2 phòng zoom. Hình thức tham quan online được kết hợp giữa thuyết minh với ứng dụng công nghệ 3D trên website Bảo tàng, cùng các phần mềm PowerPoint, Menti, trình chiếu video... đem tới nhiều góc nhìn và trải nghiệm mới cho khách tham quan thông qua các câu hỏi giao lưu và trò chơi mini game đã bổ sung thêm kiến thức, sự hiểu biết về sự hình thành, phát triển, vai trò của các triều đại Lý, Trần trong lịch sử dân tộc. Trên cơ sở kinh nghiệm và thành công của chương trình thử nghiệm trên, Bảo tàng đang tiếp tục ứng dụng thực hiện giới thiệu các nội dung trưng bày tiếp theo.

Ngoài ra, Bảo tàng cũng cho triển khai mô hình "Giờ học lịch sử online" và Câu lạc bộ Em yêu lịch sử là hoạt động giáo dục hiệu quả, thu hút đông đảo học sinh, trẻ em tham gia. Đây là mô hình đã trở thành "thương hiệu" của Bảo tàng. Tuy nhiên, trong điều kiện giãn cách xã hội, học sinh không thể tham gia chương trình tại Bảo tàng, Bảo tàng đã từng bước chuyển hướng hoạt động các chương trình giáo dục sang hình thức học online thông qua ứng dụng Zoom. Với hình thức này, cho dù ở đâu, các em chỉ cần trang bị máy tính hoặc điện thoại thông minh có kết nối internet và được cán bộ Bảo tàng cấp mã là có thể vào Zoom tham gia lớp học.

Giờ học lịch sử online miễn phí được thực hiện từ tháng 7/2020 đã thu hút nhiều học sinh tham gia. Tính đến 30/8/2021, Bảo tàng đã tổ chức được 275 buổi học với 5.360 lượt học sinh tham gia, gồm các đối tượng học sinh lớp 2,3, 4, 5,6 ở Hà Nội và các tỉnh thành: TPHCM, Vũng Tàu, Cà Mau, Sơn La, Nghệ An… (trong đó, có một số em là người Việt đang sinh sống ở nước ngoài).

Vừa duy trì chuyên môn, vừa chống dịch hiệu quả

Báo cáo 6 tháng đầu năm của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cho hay, mặc dù những tháng đầu năm Bảo tàng gặp nhiều khó khăn, số lượng khách tham quan giảm mạnh, hoạt động phục vụ khách tham quan bị hạn chế nhưng Bảo tàng đã tích cực chủ động thực hiện các nhiệm vụ và hoàn thành tốt kế hoạch công tác đã đề ra: công tác xuất bản, nghiên cứu khoa học, hội nghị, hội thảo online trong nước và quốc tế, nghiên cứu khai quật khảo cổ học, sưu tầm, bảo quản tài liệu, hiện vật...

Đặc biệt, Bảo tàng đã tổ chức thành công các trưng bày chuyền đề, triển khai các chương trình giáo dục online, trưng bày online, ứng dụng công nghệ trong trưng bày, giới thiệu trưng bày, tổ chức các tour du lịch caravan phù hợp với nhu cầu của khách tham quan du lịch trong điều kiện bình thường mới...

Theo ông Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, để thích ứng với bối cảnh đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, cùng với việc duy trì các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ bảo đảm vừa phòng chống dịch vừa giới thiệu những di sản văn hóa tới công chúng một cách hiệu quả, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia tiếp tục điều chỉnh hướng hoạt động trên cơ sở tích hợp và đa dạng hóa các hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ, đặc biệt trong giới thiệu trưng bày và hoạt động bảo tàng.

Thông qua việc từng bước tiếp cận và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong hoạt động, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia mong muốn đưa Bảo tàng đến rộng rãi công chúng hơn đồng thời đa dạng hóa hoạt động, phát huy được những giá trị di sản hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng thu hút khách tham quan phù hợp với điều kiện thực tiễn cũng như xu thế phát triển công nghệ hiện nay.

Đại diện Bảo tàng cho hay, trên cơ sở những kinh nghiệm trong quá trình thực hiện và đánh giá nhu cầu công chúng, Bảo tàng sẽ tiếp tục bổ sung, cập nhật nội dung cho các sản phẩm trên đồng thời nghiên cứu, xây dựng những sản phẩm mới để giới thiệu công chúng trong thời gian tới./.