Thực hiện công tác bảo tồn văn hóa dân tộc, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai một số đề tài khoa học nghiên cứu bảo tồn văn hóa các dân tộc như: Nghiên cứu văn hóa truyền thống dân tộc Pà Thẻn; nghiên cứu văn hóa truyền thống dân tộc Sán Dìu; nghiên cứu, bảo tồn phát huy giá trị di sản Then trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang; Múa khèn Mông, làm nhạc cụ (Nùng, Lô Lô), dệt thổ cẩm (Tày, Dao); khảo sát, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số: Dân tộc Dao (Dao đỏ, Dao áo dài), dân tộc Tày, dân tộc Pu Péo, dân tộc Hoa (Hán), dân tộc Lô Lô, dân tộc Mông (Mông trắng), dân tộc Bố Y, dân tộc Giáy… Qua đó, phát huy vai trò các chủ thể văn hóa; tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số trong tỉnh, khích lệ sáng tạo các giá trị văn hóa mới; góp phần làm giảm chênh lệch về mức sống và hưởng thụ văn hóa giữa các địa phương, các dân tộc trong tỉnh; gắn kết giữa nhiệm vụ phát triển kinh tế với bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống của các dân tộc; tạo nền tảng đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng.

Công tác bảo tồn văn hóa dân tộc gắn với xây dựng môi trường văn hóa tại cơ sở, phát triển du lịch cộng đồng được tích cực triển khai thông qua các trải nghiệm thực tế tại các địa phương trong tỉnh, như: Giao lưu văn hoá, văn nghệ giữa du khách với các Câu lạc bộ (hát Then - đàn Tính của dân tộc Tày; hát Páo dung của dân tộc Dao; hát dân ca của dân tộc Mông; hát Sình Ca của dân tộc Cao Lan; hát Soọng Cô của dân tộc Sán Dìu; giữ gìn tiếng nói và trang phục dân tộc của dân tộc Nùng..), thưởng thức các món ăn đặc trưng của địa phương (cháo Ấu tẩu, Mèn mén, Thắng cố, Bánh chưng gù, bánh chưng đen, mắm cá ruộng, thịt muối chua, thịt lợn treo gác bếp, bánh chim gâu, bánh vắt vai, xôi ngũ sắc, cơm lam…), trải nghiệm các trò chơi dân gian (đẩy gậy, ném còn, đi cà kheo, kéo co, đánh yến…), trải nghiệm nghề thủ công truyền thống (nghề in sáp ong và thêu hoa văn trên trang phục truyền thống, may trang phục truyền thống, dệt lanh của dân tộc Mông; nghề thêu, dệt thổ cẩm của dân tộc Dao, dân tộc Mông, dân tộc Pà Thẻn…); ở trong các nếp nhà truyền thống của người Tày, người Cao Lan, người Mông, người Lô Lô…

Toàn tỉnh hiện có 54 làng văn hóa du lịch cộng đồng tiềm năng, trong đó có 28 làng đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch tập trung tại các xã: Nà Hang, Lâm Bình, Quang Bình, Hoàng Su Phì, Đồng Văn, Mèo Vạc, Quản Bạ…

Bên cạnh đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đẩy mạnh giáo dục, truyền thông, đưa văn hóa vào trường học, lồng ghép các nội dung về văn hóa dân tộc vào chương trình giáo dục, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm văn hóa cho học sinh; đa dạng hóa các hình thức truyền thông, sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng và mạng xã hội để lan tỏa các giá trị văn hóa tốt đẹp của các dân tộc.

Nhằm giới thiệu những di sản văn hóa của các dân tộc thiểu số, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phát hành một số ấn phẩm văn hóa mang đậm bản sắc của các dân tộc thiểu số ở Tuyên Quang như các đĩa VCD: "Tiếng tơ lòng" (dân tộc Cao Lan), "Cầu thời gian" (dân tộc Tày), "Soọng cô khúc hát giao duyên" (dân tộc Sán Dìu), "Lễ cấp sắc dân tộc Dao"... Một số cuốn sách đã xuất bản như "Dân ca các dân tộc Tày, Sán Dìu, Cao Lan", "Nghi lễ dân tộc Dao Quần Chẹt ở Tuyên Quang", "Văn hóa truyền thống dân tộc Pà Thẻn","Văn hóa truyền thống dân tộc Mông", "Lễ hội ở Tuyên Quang"... tổ chức và tham gia các hội diễn, hội thao như: Liên hoan văn hóa các dân tộc, Giải thể thao dân tộc toàn tỉnh; Ngày hội văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc; Liên hoan hát Then - đàn Tính toàn quốc.

Hoạt động biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp, hoạt động biểu diễn văn nghệ quần chúng cũng đã chú trọng khai thác các làn điệu dân ca, dân vũ các dân tộc thiểu số. Thông qua hoạt động nghệ thuật, nhiều nghệ nhân người dân tộc thiểu số đã tích cực truyền dạy cho con, cháu các di sản văn hóa của dân tộc mình. Một số nhạc sỹ, biên đạo múa đã dựa trên những chất liệu dân gian sáng tác những bài hát, bản nhạc, tiết mục múa mang đậm đà bản sắc dân tộc: "Bắt Ba Ba" (dân tộc Dao); "Khai lộ","Khai đèn" (dân tộc Cao Lan); "Mừng cơm mới", "Trống hội vào mùa" (dân tộc Tày), "Tìm bạn" (dân tộc Mông)… qua đó góp phần giới thiệu, quảng bá đồng thời giữ gìn và phát huy những bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Giai đoạn 2021-2025, thực hiện nguồn vốn Chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi nội dung 8,9 dự án 6 tại các huyện, thành phố, tỉnh Tuyên Quang thực hiện hỗ trợ kinh phí cho các huyện, thành phố thực hiện xây dựng 59 mô hình câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian và 108 đội văn nghệ truyền thống tại các thôn vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Năm 2022, 2023, 2024, thực hiện hỗ trợ xây dựng 04 mô hình khôi phục, bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống.

Các hoạt động được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai trong thời gian qua đã góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số, đồng thời tạo điểm nhấn thu hút du khách, thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng, quảng bá hình ảnh, miền đất, con người Tuyên Quang./.