Trung Quốc là một đất nước có nền văn minh xuyên suốt hàng nghìn năm và nền văn hóa phong phú của 56 dân tộc. Mang trong mình nhiều giá trị văn hóa truyền thống, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới hiện đang không ngừng tiến tới quá trình hiện đại hóa. Tuy nhiên, người dân nước này hiểu rằng con đường trẻ hóa không chỉ là những tiến bộ về vật chất.

Mối quan hệ giữa hiện đại hóa và phát huy giá trị văn hóa truyền thống

Trong báo cáo gửi tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Tổng Bí thư Tập Cận Bình đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ phối hợp giữa tiến bộ vật chất và văn hóa-đạo đức trong con đường hiện đại hóa của Trung Quốc.

Trong khi tiếp tục củng cố nền tảng vật chất cho quá trình hiện đại hóa và cải thiện cuộc sống của người dân, ông Tập cho biết nền văn hóa xã hội chủ nghĩa tiên tiến sẽ được phát triển, lý tưởng và niềm tin vững chắc sẽ được bồi đắp và di sản văn hóa của Trung Quốc cũng sẽ được tiếp tục phát triển.

Gao Hongcun, một giáo sư tại Học viện Quản trị Quốc gia, thông tin với China Daily: "Cân bằng giữa tiến bộ vật chất và văn hóa-đạo đức đã được nhấn mạnh trong sự phát triển của Trung Quốc xuyên suốt những năm qua, nhưng đây là lần đầu tiên nó được nhấn mạnh trong một kế hoạch chi tiết và toàn diện về hiện đại hóa. "

Ông Gao nói: "Vì sức mạnh quốc gia của Trung Quốc đã tăng mạnh trong những thập kỷ gần đây, đáng chú ý là trong các lĩnh vực kinh tế và khoa học, sự tiến bộ của lĩnh vực văn hóa đang không bắt kịp với vị thế của Trung Quốc trên thế giới. Sự mất cân bằng đó có thể là một thiếu sót trong quá trình phát triển và cần được điều chỉnh."

Như ông Gao lưu ý, sự hỗ trợ của ngành công nghiệp văn hóa cho các lĩnh vực kinh doanh khác hiện là chưa đủ. Ông nói: "Hoạt động sản xuất cao cấp cần sự hỗ trợ từ ngành thiết kế sáng tạo và điều đó suy cho cùng cũng phải dựa trên nền tảng văn hóa. Việc phát triển các sản phẩm chất lượng cao phải được quan tâm một cách chiến lược trên quy mô tổng thể, và với sự phối hợp tiến bộ giữa các khu vực và ngành khác nhau, phát triển văn hóa trở thành một khía cạnh then chốt."

Theo Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc, giá trị gia tăng của Trung Quốc trong ngành công nghiệp văn hóa năm 2012 là 1,81 nghìn tỷ NDT (250 tỷ USD). Con số này đã tăng lên 4,5 nghìn tỷ NDT vào năm 2020, tăng 12,1% hàng năm. Năm 2020, ngành công nghiệp văn hóa chiếm 4,43% GDP, so với 3,36% năm 2012.

Cải thiện cơ sở hạ tầng văn hóa hiện vẫn là một khía cạnh quan trọng của việc thúc đẩy tiến bộ văn hóa, ông Gao nói.

Ông giải thích: "Chúng tôi cần xây dựng một hệ thống dịch vụ văn hóa hoàn chỉnh để nâng cao đời sống tinh thần cho mọi người. Với những tài năng chất lượng cao, chúng ta có thể đạt được sức sáng tạo và sức sống mạnh mẽ hơn trong xã hội."

Tính đến cuối năm 2021, 5.772 bảo tàng đã được đăng ký hoạt động tại Trung Quốc đại lục - một bước tiến lớn so với 3.069 bảo tàng vào năm 2012. Trên toàn quốc, các thư viện đã đón 746 triệu lượt khách vào năm 2021, tăng 71,8% so với năm 2012.

Các chuyên gia cho biết, khi trở thành một phần trong con đường hiện đại hóa đất nước, những tiến bộ về văn hóa và đạo đức có ý nghĩa lớn hơn.

Cân bằng kinh tế và văn hóa

Wang Shuqin, giáo sư tại Đại học Capital Normal, cho biết: "Các quốc gia không tự nhiên mà đều duy trì sự cân bằng giữa phát triển kinh tế và văn hóa. Và quá trình hiện đại hóa hiện tại của Trung Quốc cũng là vì sự tiến bộ chung của xã hội. Đảng đã cảnh giác chống lại sự suy thoái đạo đức trong bối cảnh phát triển kinh tế kể từ khi bắt đầu cải cách và mở cửa (cuối những năm 1970). Những tiến bộ về văn hóa có thể giúp tạo ra một xã hội văn minh hơn và mọi người sẽ có được cảm giác hạnh phúc hơn."

Trong quá trình theo đuổi tăng trưởng kinh tế, người Trung Quốc cũng quan tâm nhiều hơn đến cội nguồn văn hóa phong phú của họ và có xu hướng tìm kiếm các giải pháp từ trí tuệ cổ xưa cho những thách thức do hiện đại hóa.

Bộ Chính trị Trung Quốc đã tổ chức hai phiên nghiên cứu nhóm về khảo cổ học, lần lượt vào tháng 9 năm 2020 và vào tháng 5 năm nay.

Ngay sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20, ông Tập Cận Bình cũng đã đến khu Di tích Yinxu ở Anyang, tỉnh Hà Nam, vào ngày 28 tháng 10 trong chuyến thăm thành phố đó. Di chỉ 3.300 năm tuổi này từng là thủ đô của triều đại nhà Thương (khoảng thế kỷ 16-11 trước Công nguyên) và là nơi lưu giữ các bản khắc trên xương - hệ thống chữ viết cổ nhất được biết đến của Trung Quốc. Trong chuyến thăm, ông Tập lưu ý rằng cần phải nỗ lực nhiều hơn vào nghiên cứu khảo cổ học để truy tìm nguồn gốc của nền văn minh Trung Quốc cho đến ngày nay.

Ông cũng kêu gọi nỗ lực bảo tồn văn hóa truyền thống tốt đẹp thông qua việc khám phá, nghiên cứu và bảo tồn các di tích văn hóa. Wang Wei, một nhà khảo cổ học và nhà nghiên cứu kỳ cựu tại Khoa Lịch sử của Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc cho biết: "Lịch sử đã cho chúng ta biết sự phát triển kinh tế có thể tạo ra nền tảng cho các nền văn hóa phát triển mạnh mẽ. Nền văn minh cổ đại độc đáo của Trung Quốc đã được truyền lại không ngừng trong hàng nghìn năm và do đó đã tạo nên Trung Quốc hiện đại. Một xã hội thiếu ý thức về bản sắc văn hóa và sống trong những câu chuyện lịch sử của người khác sẽ đối mặt với khủng hoảng. Sự tự tin văn hóa được củng cố sẽ mang lại cho chúng ta động lực lớn hơn trong tương lai."