Hội nghị được tổ chức nhằm rà soát, đánh giá thực trạng công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa đối với các hoạt động của bảo tàng, di tích lịch sử - văn hóa, di sản văn hóa phi vật thể, di sản tư liệu trên địa bàn Thành phố. Từ đó, đề ra giải pháp để bảo tồn và phát huy tốt nhất di sản văn hóa trên địa bàn TP.HCM trong giai đoạn từ năm 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Cụ thể: Tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể; sơ kết thực hiện chương tình Bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam đến năm 2030. Định hướng nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm ngành Di sản văn hóa TP.HCM giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Tăng cường kết nối, trao đổi kinh nghiệm giữa các địa phương, cơ quan quản lý, bảo tàng, di tích và cộng đồng. Đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, đã xác định nhiều nhiệm vụ trọng tâm nhằm phát triển Thành phố và xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Trong đó, lĩnh vực văn hóa được chú trọng với mục tiêu góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; hình thành con người TP.HCM "chân - thiện - mỹ", giàu truyền thống yêu nước và nhân văn, nuôi dưỡng tình yêu gia đình, quê hương, Tổ quốc; nâng cao ý chí tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Đại hội nhấn mạnh yêu cầu kiên định mục tiêu phát triển toàn diện con người, kết hợp chặt chẽ giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ, công bằng xã hội; đảm bảo mọi người dân đều có cơ hội phát triển. Thành phố sẽ triển khai xây dựng các hệ giá trị và chuẩn mực con người Thành phố gắn với xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh"; hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa từ Thành phố đến cơ sở, đầu tư xây dựng, bảo tồn, phát huy các giá trị công trình, loại hình di tích, di sản văn hóa vật thể, phi vật thể tiêu biểu có ý nghĩa chính trị, văn hóa, lịch sử đặc sắc, có dấu ấn riêng, độc đáo.

Luật Di sản văn hóa năm 2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, đã hoàn thiện khung pháp lý cho công tác bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam. Luật đề cao yêu cầu bảo tồn gắn với phát triển, thúc đẩy hội nhập quốc tế, ứng dụng công nghệ số trong quản lý di sản; tạo điều kiện để công tác bảo vệ và khai thác giá trị di sản được thực hiện đồng bộ, hiệu quả.

Trong thời gian qua, Thành phố đã triển khai hai chương trình quan trọng do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt: Chương trình Bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam, giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 1230/QĐ-TTg ngày 15/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ; Chương trình số hóa Di sản văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021-2030 theo Quyết định số 2026/QĐ-TTg ngày 02/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, ngày 23/9/2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 3399/QĐ-BVHTTDL về phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035 (giai đoạn I: 2025-2030), trong đó có nội dung về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Trong thời gian qua, mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, ngành di sản văn hóa Thành phố ở cả ba khu vực vẫn còn một số hạn chế cần được tiếp tục khắc phục. Để đáp ứng yêu cầu mới, trong điều kiện TP.HCM mới, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM tổ chức Hội nghị Di sản văn hóa toàn thành triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố lần I (nhiệm kỳ 2025-2030).

Hội nghị tập trung đánh giá toàn diện công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trong bối cảnh thay đổi về pháp luật, chính sách và mô hình quản lý. Trên cơ sở đó, Hội nghị xác định mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển lĩnh vực di sản văn hóa của Thành phố đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Sở Văn hóa và Thể thao đã mời Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Cục Di sản văn hóa; lãnh đạo Thành phố; các nhà khoa học, nhà quản lý, chuyên gia thực hành văn hóa; cùng các cơ quan, đơn vị liên quan tham dự và đóng góp ý kiến.

Các nội dung thảo luận tại Hội nghị gồm: Đánh giá, rà soát và phân tích các quy định mới của pháp luật về di sản văn hóa liên quan đến quản lý, bảo tồn và khai thác di sản như: hoạt động bảo tàng; bảo tồn di tích lịch sử - văn hóa; bảo vệ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể; quản lý và khai thác di sản tư liệu. Hội nghị cũng giới thiệu các mô hình hiệu quả, chia sẻ kinh nghiệm, đồng thời chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý thời gian qua.

Định hướng phát triển giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045 đối với ngành Di sản văn hóa Thành phố, bao gồm mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm và các nhóm giải pháp chủ yếu theo tinh thần Nghị quyết Đại hội.

Đến nay, Ban Tổ chức đã nhận được hơn 40 bài tham luận. Các bài viết phản ánh sâu sắc thực tiễn công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa của Thành phố; cung cấp cơ sở khoa học và luận cứ quan trọng định hướng phát triển lĩnh vực này đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045. Nhiều tham luận mang tính chiến lược, dài hạn, gắn với định hướng phát triển văn hóa đô thị, công nghiệp văn hóa, chuyển đổi số, hội nhập quốc tế; đồng thời đưa ra sáng kiến, đề xuất khả thi, dễ triển khai.

Nội dung tham luận bao phủ toàn bộ lĩnh vực di sản văn hóa: bảo tàng, di sản tư liệu, di sản văn hóa phi vật thể, di tích lịch sử - văn hóa, cơ chế - nguồn lực và hợp tác phát triển.