Theo báo các của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, để bảo tồn văn hóa các DTTS, thời gian qua, tỉnh Thanh Hóa triển khai thực hiện 12 dự án như: Bảo tồn làng Mường truyền thống tại làng Lương Ngọc, xã Cẩm Ngọc; Kiểm kê khoa học Mo Mường Thanh Hóa; Bảo tồn hát ru dân tộc Mường Thanh Hóa; Bảo tồn hát khặp của người Thái; Lễ tục làm vía kéo si - dân tộc Mường (Cẩm Thủy); Lễ hội Xên Cung của đồng bào Khơ Mú (Mường Lát);

Ngoài ra, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã phối hợp với các địa phương, khôi phục, gìn giữ và phát huy các bản sắc văn hóa của đồng bào DTTS như: Lễ hội Đình Thi (Như Xuân); Lễ hội sết Boọc Mạy (Như Thanh); Lễ hội Mường Xia (Quan Sơn); Lễ hội Mường Ca Da (Quan Hóa), Lễ hội Mường Khô, Căm Mương (Bá Thước). Tiêu biểu về việc khôi phục được Lễ hội Khai Hạ tại thôn Lương Ngọc, xã Cẩm Lương, huyện Cẩm Thủy được Dự án cấp kinh phí hỗ trợ để bảo tồn 10 nhà sàn truyền thống đưa vào sử dụng có hiệu quả.

Theo thống kê từ Ban Dân tộc tỉnh Thanh Hóa cho thấy, người Mường là đồng bào DTTS có số dân đông nhất, sinh sống tập trung ở các huyện Thạch Thành, Ngọc Lặc, Cẩm Thủy, Bá Thước… Riêng ở Cẩm Thủy, người Mường chiếm gần 60% dân số. Để bảo tồn văn hóa của đồng bào, các địa phương đã triển khai nhiều giải pháp. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã phối hợp với các địa phương, tổ chức các lớp tập huấn nghệ thuật diễn tấu cồng chiêng, xây dựng câu lạc bộ cồng, chiêng; khôi phục nghề dệt thổ cẩm truyền thống và các trò chơi, trò diễn truyền thống...

Đứng thứ hai sau đồng bào DTTS Mường là đồng bào DTTS Thái. Dân tộc Thái có kho tàng văn hóa lâu đời và đồ sộ trên mảnh đất xứ Thanh. Đồng bào Thái có ngôn ngữ, chữ viết riêng, đến nay bà con vẫn còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa riêng biệt và đặc sắc như, nghề dệt thổ cẩm, nhảy sạp, cồng chiêng, hát khặp Thái.

Khặp Thái là loại hình dân ca đặc sắc mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa của đồng bào. Tùy theo làn điệu mà khặp Thái có nhiều thể loại khác nhau: khặp xư (ngâm thơ); khặp chôm hươn mơ (hát mừng nhà mới); khặp xường khưởi, ton pợ (hát tiễn rể, đón dâu); khặp chôm pỉ mơ (hát mừng năm mới); khặp bào xảo (hát giao duyên); khặp chốm pợ (hát mừng dâu); khặp pan lau pan khau (hát trên mâm cơm); khặp à lơi lực (hát ru con).

Tuy nhiên, việc bảo tồn khặp Thái cũng gặp không ít khó khăn từ việc xâm lấn, giao thoa của các loại hình văn hóa khác. các thế hệ nghệ nhân có tuổi ngày càng ít, thế hệ trẻ kế cận lại chưa thực sự mặn mà với khặp Thái, điều đó dẫn đến sự trao truyền giữa các thế hệ khá rời rạc.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, từ năm 2014, thực hiện Dự án Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa hát khặp dân tộc Thái của tỉnh, sở đã phối hợp với các địa phương, tổ chức các hội diễn nghệ thuật quần chúng cấp huyện, khuyến khích các xã có đồng bào dân tộc Thái khôi phục các lễ hội truyền thống và đưa các loại hình dân ca, dân vũ vào chương trình hội diễn như: ném còn, nhảy sạp, hát xường, hát giao duyên, đi cà kheo, hát ru, hòa tấu nhạc cụ cồng chiêng và các trò chơi dân gian đánh mảng...

Bên cạnh đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa phổi hợp với các địa phương, mở lớp tập huấn  “Phục dựng, truyền dạy cách thức khặp giao duyên, khua luống, khèn bè, sáo ôi dân tộc Thái” cho  khoảng 100  học viên là những hạt nhân văn nghệ tiêu biểu được tuyển chọn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Thông qua các lớp tập huấn, các học viên được truyền dạy những kiến thức về các điệu múa dân gian dân tộc Thái, các kỹ năng gõ chày tạo âm thanh cũng như tìm hiểu sâu hơn về một số điệu dân ca, dân vũ dân tộc Thái như: Khặp giao duyên, khèn bè, sáo ôi...

Trao đổi với phóng viên về những nỗ lực giữ gìn bảo tồn những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số trên địa bàn, ông Cầm Bá Huyến, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Thường Xuân cho hay: "Hiện nay, huyện đang triển khai xây dựng Đề án "Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể (trong đó có khặp Thái) kết hợp với phát triển du lịch cộng đồng”.

Với những nỗ lực trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các DTTS của các ban, ngành, địa phương của tỉnh Thanh Hóa, chắc chắn việc giữ gìn bảo tồn những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số sẽ tiếp tục được các thế hệ kế thừa và phát triển.