Nghệ An: Đẩy mạnh đổi mới hoạt động thư viện công cộng, lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng
12/11/2024 | 15:14Những năm qua, hệ thống Thư viện công cộng trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp, các ngành. Các loại hình hoạt động của thư viện phát triển cả chiều rộng lẫn chiều sâu, chất lượng thông tin được nâng cao, đa dạng hóa sản phẩm thông tin, dịch vụ, tích cực tổ chức tốt công tác thông tin tuyên truyền với nhiều hình thức phong phú, đẩy mạnh đổi mới hoạt động lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng.
Cụ thể, thư viện công cộng, chủ đạo là Thư viện tỉnh từng bước ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động của thư viện giúp bạn đọc tra cứu thông tin nhanh chóng, chính xác, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, học tập và giải trí của nhân dân trên địa bàn tỉnh. Mạng lưới thư viện cơ sở tiếp tục hoàn thiện để phục vụ nhân dân đọc, tìm hiểu, nghiên cứu. Việc tổ chức bộ máy, đào tạo nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, viên chức thư viện được triển khai nghiêm túc, thống nhất.
Về phát triển tài nguyên thông tin, trong giai đoạn 2020 – 2024 đã bổ sung 75.128 bản sách, 400 đầu báo và tạp chí (trong đó Thư viện tỉnh bổ sung 63.720 bản sách, thư viện các huyện bổ sung 11.408 bản sách). Ngoài ra Thư viện còn tăng cường sưu tầm các tài liệu địa chí và tổ chức sưu tầm, số hóa một số tài liệu có giá trị về lịch sử, văn hóa, xã hội, giúp bạn đọc có thêm nhiều tài liệu số để nghiên cứu về địa phương.
Về xây dựng và phát huy giá trị các bộ sưu tập tài liệu cổ, quý hiếm, các bộ sưu tập tài liệu, những năm qua hệ thống thư viện trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã biên soạn và phát hành các thư mục chuyên đề gồm 60 số thư mục "Nghệ An qua báo chí Trung ương"; Nghiên cứu, biên soạn cuốn sách Thư mục và tác phẩm chọn lọc về Chủ tịch Hồ Chí Minh (1980 - 1969) Cuộc đời và sự nghiệp.
Về nâng cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ, hằng năm, cử cán bộ, viên chức tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng, hội nghị tập huấn bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ do các cấp có thẩm quyền tổ chức như chuyển đổi số về thư viện, kỹ năng xử lý… Bên cạnh đó, cán bộ, viên chức còn được học tập công tác quản lý nhà nước, lý luận chính trị. Tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kiến thức nghiệp vụ chuyên môn về thư viện cho cán bộ thư viện 21 huyện, thị, thành phố.
Về hoạt động phục vụ, trong giai đoạn 2019 -2024, đã cấp mới và đổi thẻ bạn đọc 20.138 thẻ, phục vụ 2.385.820 lượt bạn đọc, phục vụ 3.792.905 lượt sách báo luân chuyển. Phục vụ 122 điểm xe ô tô thư viện lưu động đến các Trường THCS, Tiểu học trên địa bàn tỉnh; luân chuyển sách về 185 điểm thư viện trường học, thư viện xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh.
Về hiện đại hóa thư viện, phát triển thư viện số và liên thông thư viện, hiện tại hệ thống thư viện tại Nghệ An đang tích cực triển khai văn bản Kế hoạch số 630/KH - UBND ngày 14 tháng 9 năm 2022 của UBND tỉnh Nghệ An về Chuyển đổi số hệ thống thư viện công cộng trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Thư viện tỉnh Nghệ An đã tiến hành nghiên cứu xây dựng đề cương và dự toán chi tiết trình cấp có thẩm quyền phê duyệt dự án "Ứng dụng nền tảng công nghệ số trong quản lý thư viện số".
Về phát triển văn hóa đọc - đây là môt nội dung được UBND tỉnh Nghệ An đặc biệt chú trọng, Cụ thể, ngày 08/10/2021, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 567/KH - UBND về Kế hoạch Phát triển Văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2025 định hướng đến năm 2030. Trong đó, chỉ đạo Thư viện tỉnh xây dựng mô hình phát triển văn hóa đọc, từng bước tiến hành số hóa tài liệu Thư viện phục vụ cộng đồng. Thực hiện luân chuyển sách báo trong hệ thống thư viện công cộng. Chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ đối với hệ thống thư viện huyện, thị xã, thành phố, thư viện các cơ quan liên quan.
Bên cạnh đó, hàng năm ban hành các kế hoạch tổ chức Cuộc thi Đại sứ Văn hoá đọc tỉnh Nghệ An, Cuộc thi Tuyên truyền giới thiệu sách cấp tỉnh. Các cuộc thi được đông đảo các đối tượng hưởng ứng tham gia dự thi, mỗi cuộc thi có trên 150.000 bài dự thi.
Tổ chức Hội thảo chuyên đề về "Chuyển đổi số trong hoạt động thư viện"; Hội thảo "Vai trò gia đình, dòng họ, nhà trường trong xây dựng xã hội học tập góp phần xây dựng nhân cách con người Nghệ An đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển". Hội thảo thu hút được các nhà khoa học từ trung ương và địa phương tham gia với nhiều ý tưởng, đóng góp cho vai trò và sự phát triển của văn hóa đọc.
Cùng với đó, tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách & Văn hóa đọc Việt Nam, tuần lễ học tập suốt đời. Hoạt động này được tổ chức từ tháng 3 đến tháng 5, tháng 9 đến tháng 11 hàng năm. Mỗi năm, tổ chức quy mô cấp tỉnh tại một huyện. Thay vì chỉ tổ chức trong không gian nhỏ hẹp tại đơn vị như trước thì nay hoạt động này đã tổ chức tại 21 huyện thành thị trong tỉnh với các chủ đề khác nhau, với các chuỗi hoạt động khác nhau xuyên suốt trong quá trình diễn ra sự kiện như: Phục vụ đọc sách lưu động, triển lãm sách, toạ đàm giao lưu tác giả, tác phẩm, thi nhận diện tác giả, tác phẩm, thi kể chuyện, thi Thuyết minh và thiết kế bìa sách, vẽ tranh theo sách, sáng tạo sản phẩm, Festival "Phát triển văn hoá đọc thúc đẩy học tập suốt đời". Ngoài ra các hình thức khác như trưng bày, triển lãm tài liệu, tuyên truyền, giới thiệu cũng là hoạt động thường xuyên được tỉnh chú trọng tổ chức, cùng với việc trưng bày, triển lãm tài liệu nhân các ngày lễ lớn trong năm. Mục đích của hoạt động này nhằm quảng bá về vốn tài liệu thư viện, kích thích nhu cầu đọc sách, báo của bạn đọc, đồng thời xây dựng văn hoá đọc trong cộng đồng bạn đoc.
Nghệ An là tỉnh có địa bàn khá rộng lớn với 21 huyện, thành, thị xã, có 460 đơn vị hành chính cấp xã. Việc xây dựng tủ sách cơ sở chỉ dùng từ nguồn sách biếu tặng, do đó còn gặp nhiều khó khăn. Được sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh, từ năm 2022 đến nay, hàng năm đơn vị được cấp ngân sách tổ chức xây dựng trên 30 tủ sách, đã góp phần nâng cao đời sống văn hoá tinh thần cho người dân, lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng.