Dự lễ có Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương; đại diện lãnh đạo các ban, ngành tỉnh Hòa Bình và các tỉnh Thanh Hóa, Sơn La, Nam Định, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Bắc Giang, Thái Bình cùng đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND huyện Mai Châu, Hoàng Đức Minh nhấn mạnh, Lễ đón nhận là dịp để tôn vinh di sản với sức sống mãnh liệt và tri ân những nỗ lực bền bỉ của cộng đồng, các nghệ nhân trong việc bảo tồn, phát huy giá trị của di sản. Đây còn là dịp thúc đẩy trách nhiệm trao truyền di sản giữa các thế hệ và thực hành di sản trong đời sống đương đại.

Lễ hội “Xên Mường” đậm đà tính nhân văn sâu sắc, đồng thời góp phần phát triển Du lịch cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới, là thông điệp giới thiệu về tiềm năng du lịch quê hương Mai Châu nhiều cảnh quan sông hồ, hang động, núi rừng kỳ vĩ, môi trường, khí hậu trong lành, con người hiền hòa, mến khách...

Thời gian tới, huyện Mai Châu mong muốn được tiếp đón khách tham quan trong, ngoài nước nhiều hơn nữa đến khám phá nghiên cứu tìm hiểu giá trị nét đẹp văn hóa đặc trưng của các dân tộc: Thái, Mường, Kinh, Dao, H’Mông, Tày, Hoa.

Keng Loóng là một trong những sinh hoạt văn hóa dân gian nổi bật của cộng đồng người Thái ở huyện Mai Châu, gắn với đời sống của bà con từ rất lâu đời. Trong sản xuất nông nghiệp và cả các nghi lễ, tín ngưỡng, phong tục của đồng bào đều sử dụng đến Loóng. Nghệ thuật múa Keng Loóng dân tộc Thái trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân, đặc biệt trong các dịp lễ hội như: Lễ mừng cơm mới, Lễ Xên bản, Xên mường, Lễ Chá chiêng, Tết Nguyên đán... góp phần nuôi dưỡng cốt cách, tâm hồn của người Thái ở huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình.

Tháng 11/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định về việc đưa tập quán xã hội và tín ngưỡng Keng Loóng của người Thái huyện Mai Châu vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ hội “Xên Mường” dân tộc Thái huyện Mai Châu là lễ hội dân gian truyền thống, là nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng rất quan trọng đối với cộng đồng dân cư trong địa bàn huyện. Việc tổ chức Lễ hội “Xên Mường” nhằm cầu mong thần nước phù hộ cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, mọi nhà no ấm, bản làng yên vui. Việc tổ chức Lễ hội “Xên Mường” nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc, tăng cường quảng bá, giới thiệu lịch sử và tiềm năng văn hóa, du lịch của huyện Mai Châu, góp phần xây dựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh và tạo không khí vui tươi phấn khởi nhân dịp đầu Xuân Giáp Thìn năm 2024.

Lễ hội Xên Mường bao gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ diễn ra trang nghiêm với sự tham gia của người chủ tế - ông Mo tiến hành mo, khấn hành lễ cầu và rước kiệu về miếu thờ ông Tướng Sứ tại xóm Chiềng Châu, xã Chiềng Châu. Ngay sau phần lễ, người dân và du khách được hòa mình vào không gian lễ hội với nhiều hoạt động phong phú, đặc sắc như: Tham quan và thưởng thức món ăn độc đáo, sản vật đặc trưng của các địa phương tại các gian hàng ẩm thực; giao lưu văn nghệ, kéo co, ném còn và cùng vui hội trống chiêng.

Tại buổi lễ, ông Nguyễn Phi Long, Ủy viên dự khuyết BCH T.Ư Đảng, Bí thư Tinh ủy Hòa Bình đã đánh trống khai hội. Tiếp đó, các đại biểu, du khách và Nhân dân đã được thưởng thức nghệ thuật Keng Loóng của các nghệ nhân; màn múa Keng Loóng đặc sắc, vui nhộn; màn nghệ thuật lễ hội "Xên Mường” gồm 3 chương: Cội nguồn; Bình minh ngày mới, Mai Châu - bản hùng ca ngời sáng.

Trong ngày mở hội Xên Mường, các đại biểu lãnh đạo tỉnh, Bộ VHTTDL, các huyện, thành phố đã thực hiện nghi thức dâng hương tại đền Làng Bôn, nghi thức trồng cây tại sân đền Làng Bôn và tham quan các gian hàng ẩm thực.

Lễ hội diễn ra với phần lễ trang nghiêm, phần hội có nhiều hoạt động văn hoá, thể thao thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống, gửi gắm thông điệp quảng bá tiềm năng du lịch quê hương Mai Châu, mang đến những trải nghiệm thú vị về vùng đất đậm bản sắc và giàu lòng mến khách./.