Hội thảo do Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế), Tổ chức Y tế Thế giới phối hợp, Tổ chức Chiến dịch vì trẻ em không thuốc lá – Campaign for Tobacco Free Kids (CTFK) Hoa Kỳ phối hợp thực hiện. Sự kiện không chỉ nhằm củng cố kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn cho đội ngũ cán bộ địa phương, mà còn lan tỏa cam kết: Mọi trẻ em Việt Nam đều xứng đáng được sống an toàn, khỏe mạnh và hạnh phúc trong môi trường không còn nỗi lo thương tích.

Phát biểu Khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tri Thức biểu dương nỗ lực của các bộ, ban, ngành, của các tỉnh thành và các trường học đã tham gia triển khai chương trình, tạo ra kết quả đáng ghi nhận.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức, công tác triển khai được thực hiện đồng bộ, liên ngành, từ các bộ, ban ngành, từ cấp trung ương đến địa phương, từ trường học đến cộng đồng, kết hợp với đẩy mạnh truyền thông xã hội. Các bằng chứng khoa học rõ ràng và đánh giá độc lập đã cho thấy chương trình có hiệu quả cao và chi phí hợp lý. Đây là cơ sở để chương trình tiếp tục được đưa vào các chương trình quốc gia, hướng đến đạt được mục tiêu giảm 10% số trẻ em bị tử vong do đuối nước năm 2025 và 20% vào năm 2030 theo Quyết định 1248/QĐ-TTg về Phê duyệt Chương trình phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021 - 2030.

Tuy vậy, Việt Nam vẫn là một trong những quốc gia có tỷ lệ tử vong do tai nạn thương tích ở trẻ em thuộc nhóm cao trên thế giới, với khoảng 1.800 trẻ em thiệt mạng mỗi năm. Riêng đuối nước vẫn là một vấn đề nhức nhối, đặc biệt trong bối cảnh đất nước có mạng lưới sông, hồ, kênh rạch chằng chịt. Đây là những mất mát to lớn với gia đình của trẻ em, với cộng đồng và xã hội. Các nội dung tổng hợp kết quả và bài học thực tiễn đến từ 10 tỉnh thành triển khai chương trình, là các chia sẻ giá trị góp phần thảo luận và xây dựng chiến lược liên ngành, với tinh thần quyết tâm hành động để bảo vệ trẻ em, chủ nhân tương lai của thế giới, Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Chia sẻ về chương trình phòng, chống đuối nước trẻ em giai đoạn 2018-2025, bà Meheret Melles-Brewer, Trưởng Nhóm môi trường và lối sống lành mạnh (Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam) cho biết: Kể từ năm 2018, hàng nghìn trẻ em đã được tham gia các lớp học bơi sinh tồn, nhiều trẻ em khác được giám sát an toàn khi ở gần môi trường nước, đồng thời môi trường sống cũng ngày càng trở nên an toàn hơn. Nhờ đó, tỷ lệ đuối nước trẻ em đang giảm xuống và đây là một kết quả rất đáng ghi nhận. Trong thời gian tới, chúng ta cần tiếp tục duy trì và mở rộng quy mô các mô hình như dạy bơi sinh tồn cho trẻ em trong độ tuổi sinh học, tăng cường công tác chăm sóc hoặc giám sát an toàn đối với trẻ em trước độ tuổi đến trường. Bên cạnh đó cần xây dựng các môi trường an toàn hơn xung quanh gia đình, trường học và cộng đồng nhằm giảm thiểu nguy cơ đuối nước và ngăn ngừa các thảm kịch xảy ra.

Giám đốc quốc gia, Tổ chức Campaign for Tobacco-Free Kids (CTFK) tại Việt Nam Đoàn Thị Thu Huyền cho rằng: Công tác phòng, chống đuối nước ở trẻ em cần được lồng ghép vào chỉ tiêu phát triển của quốc gia và từng địa phương; tăng cường công tác thu thập số liệu, đánh giá để đưa ra các can thiệp tại địa phương, đồng thời kiểm tra, giám sát các cơ sở dạy bơi, đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn…

Công tác phòng, chống đuối nước tại Việt Nam mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, tai nạn đuối nước vẫn còn xảy ra, chủ yếu do thiếu kỹ năng an toàn, thiếu giám sát và môi trường sống còn nhiều nguy cơ. Việc cần làm là tiếp tục kiểm tra đồng bộ, phối hợp liên ngành và hiệu quả chương trình phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2030; mở rộng dạy bơi an toàn cho trẻ em với nguyên tắc phòng ngừa là biện pháp căn cơ; đầu tư hạ tầng phù hợp với điều kiện địa phương; tăng cường công tác theo dõi, giám sát và phân tích dữ liệu để kịp thời điều chỉnh và có giải pháp phù hợp.

Có thể khẳng định, Chương trình phòng, chống đuối nước trẻ em giai đoạn 2018-2025 đã có những mục tiêu can thiệp toàn diện, đa ngành về phòng chống tai nạn thương tích trẻ em, trong đó, đặc biệt là mục tiêu giảm tử vong do đuối nước ở trẻ em, triển khai các giải pháp, mô hình dạy các kỹ năng an toàn trong môi trường nước cho trẻ em và tạo một môi trường an toàn cho trẻ em. Đây là kết quả của sự phối hợp hiệu quả giữa 9 bộ, ngành, trong đó Bộ Y tế đóng vai trò nòng cốt, cùng với Bộ Giáo dục và Đào tạo và các địa phương trên cả nước.

Theo báo cáo của Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế), từ năm 2018 đến nay, hơn 63.000 trẻ em Việt Nam đã được dạy bơi an toàn, hơn 1.500 giáo viên thể dục được cấp chứng nhận dạy bơi; hơn 30.000 cha mẹ, người chăm sóc trẻ, giáo viên mầm non được hướng dẫn về phòng chống đuối nước trẻ em. Tỷ lệ đuối nước trẻ em giảm 16% so với trước khi triển khai dự án tại các địa phương can thiệp, góp phần giảm số lượng các ca tử vong trẻ em do đuối nước.

Để giảm thiểu tai nạn đuối nước, trong những năm qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Trực tiếp là Cục TDTT Việt Nam), Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã phối hợp chỉ đạo, hướng dẫn các tỉnh/thành phố trong cả nước tùy theo điều kiện thực tiễn của đơn vị xây dựng đề án/kế hoạch triển khai Chương trình bơi an toàn, phòng chống đuối nước trẻ em trên địa bàn. Giai đoạn 2021 - 2023, tỷ lệ trẻ em học bơi và biết kiến thức, kỹ năng phòng, chống đuối nước đã tăng nhanh hàng năm, giảm thiểu nhất định số lượng đuối nước...