Một thập kỷ chuyển mình ngoạn mục

Được ví như “Việt Nam thu nhỏ” với nhiều tiềm năng, lợi thế nổi trội, đặc biệt nhờ những quyết sách mạnh mẽ, du lịch Quảng Ninh đang dần trở thành điểm đến 4 mùa đầy hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Anh Nguyễn Chiến Thắng (du khách đến từ Hà Nội) chia sẻ: Từ ngày thông tuyến cao tốc Hà Nội - Quảng Ninh, gia đình tôi đến Hạ Long thường xuyên hơn. Trước kia mất hơn 4 tiếng đồng hồ để di chuyển, nhưng bây giờ chỉ còn 2 tiếng. Khi đến Hạ Long, tôi có nhiều lựa chọn, như tắm biển, nghỉ dưỡng, tắm suối nước nóng, chơi golf... Đôi lúc muốn “đổi gió”, gia đình tôi chạy thẳng cao tốc ra Móng Cái hoặc đi theo “trend” lên Bình Liêu ngắm đồi cỏ lau. Đi quanh năm có lẽ cũng không hết những điểm du lịch của Quảng Ninh.

Trong 10 năm trở lại đây du lịch Quảng Ninh đã chuyển mình mạnh mẽ nhờ sự bứt phá và kết nối của hạ tầng giao thông đồng bộ. Quảng Ninh đã đưa tuyến cao tốc dài gần 200km chạy dọc tỉnh với những cung đường ấn tượng, giúp du khách di chuyển nhanh chóng, thuận lợi. Đồng thời trải nghiệm thiên nhiên núi rừng, biển đảo tươi đẹp, đặc sắc của Quảng Ninh. Bên cạnh đó, việc khai thác Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn đã góp phần mở ra “cánh cửa” bầu trời, kết nối du lịch Quảng Ninh với các địa phương trong nước và quốc tế. Quảng Ninh cũng tận dụng tối đa lợi thế cảng biển, phát triển và đưa vào sử dụng hàng loạt cảng tàu khách chuyên biệt, hiện đại như: Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long, Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu, Bến cảng cao cấp Ao Tiên.

Song song với đó, sự phát triển và thu hút nguồn lực đầu tư vào cơ sở phục vụ du lịch chính là “bước ngoặt” để ngành Du lịch tỉnh bứt phá mạnh mẽ. Sự “lột xác” của du lịch Quảng Ninh có được chính là từ những quyết sách mang tính chiến lược của Nghị quyết số 07-NQ/TU (ngày 24/5/2013) của Tỉnh ủy "Về phát triển du lịch Quảng Ninh giai đoạn 2013-2020, định hướng đến năm 2030". Từ Nghị quyết này, tiềm năng du lịch của Quảng Ninh đã thực sự được đánh thức với cách khai thác bài bản các giá trị sẵn có từ thiên nhiên, văn hóa, tới cơ sở hạ tầng, không gian du lịch...

Chỉ trong thời gian ngắn Quảng Ninh đã đón hàng loạt tập đoàn lớn đến đầu tư, xây dựng hệ thống cơ sở lưu trú đẳng cấp, các khu vui chơi giải trí chủ đề được hình thành, giúp du khách có nhiều lựa chọn hơn. Có thể kể tới như Khu khách sạn nghỉ dưỡng biển cao cấp tại đảo Rều của Công ty TNHH Vinpearl Hạ Long; Khu nghỉ dưỡng khoáng nóng cao cấp Yoko Onsen Quang Hanh; Premier Village Ha Long Bay Resort; Tổ hợp vui chơi giải trí Sun World của Tập đoàn Sun Group; Khu nghỉ dưỡng FLC của Tập đoàn FLC...

Trong 10 năm trở lại đây Quảng Ninh đã trở thành điểm đến của du lịch nghỉ dưỡng cao cấp với gần 1.680 cơ sở lưu trú du lịch, tương đương khoảng 36.400 buồng, trong đó có nhiều cơ sở lưu trú đạt tiêu chuẩn 4-5 sao; hệ thống tàu du lịch, nhà hàng, điểm vui chơi giải trí, sân golf hiện đại. Các thiết chế văn hóa kiến trúc độc đáo, đẹp, lạ, tạo nên dấu ấn của du lịch Quảng Ninh, như: Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh; Bảo tàng - Thư viện tỉnh; Quảng trường 30/10; Công viên Hạ Long (TP Hạ Long); Cụm Thông tin cổ động biên giới Sa Vĩ, Biểu tượng du lịch ngã ba Trà Cổ - Bình Ngọc (TP Móng Cái)... Những địa điểm này đã thu hút hàng nghìn lượt du khách tới tham quan, trải nghiệm mỗi năm.

Nhờ vậy, lượng khách đến Quảng Ninh qua các năm liên tục tăng. Giai đoạn 2015-2019 Quảng Ninh đón trên 52 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế 21,5 triệu lượt; tổng thu từ lĩnh vực du lịch đạt 95.203 tỷ đồng. Đặc biệt, với những chính sách thích ứng linh hoạt, an toàn, du lịch Quảng Ninh đã nhanh chóng lấy lại đà tăng trưởng ngoạn mục sau 3 năm chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Thành quả thể hiện rõ nhất khi năm 2023 được coi là “mùa vàng” của du lịch Quảng Ninh với lượng du khách đạt trên 15,5 triệu lượt, trong đó khách quốc tế đạt khoảng 2,1 triệu lượt; tổng thu từ khách du lịch đạt 32.400 tỷ đồng.

Cục trưởng Cục Du lịch (Bộ VH,TT&DL) Nguyễn Trùng Khánh nhận định: Quảng Ninh là một trong những trung tâm du lịch lớn của cả nước. Thời gian vừa qua, cùng với hoàn thiện cơ sở vật chất kỹ thuật, cơ sở hạ tầng nói chung, các doanh nghiệp du lịch của địa phương đã có nhiều nỗ lực kết nối thị trường, triển khai nhiều hoạt động xúc tiến du lịch, quảng bá, xây dựng sản phẩm mới. Quảng Ninh có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ cho hoạt động du lịch phát triển, các doanh nghiệp du lịch quay trở lại hoạt động sau dịch Covid-19.

Để đạt được những con số ấn tượng đó, từ đầu năm 2023 Quảng Ninh đã xác định quan điểm, định hướng “coi du lịch nội địa là nội lực, nền tảng căn bản để phát triển bền vững, đồng thời tận dụng mọi cơ hội để phục hồi thị trường khách quốc tế". Từ đó đề ra nhiều giải pháp mạnh nhằm thu hút du khách, tập trung các hoạt động kích cầu du lịch nội tỉnh, nội địa. Đồng thời chủ động tận dụng mọi cơ hội để phục hồi thị trường quốc tế, thích ứng an toàn, phát triển nhanh.

Các địa phương, đơn vị đã tích cực chủ động nghiên cứu tổ chức nhiều hoạt động, sự kiện văn hóa, nghệ thuật, thể thao, thương mại; xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch mới, gắn với tài nguyên du lịch của địa phương, góp phần vào phục hồi và phát triển mạnh mẽ du lịch Quảng Ninh. Hàng chục sản phẩm du lịch mới đã được các địa phương đăng ký và đưa vào phục vụ du khách, góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch của tỉnh, thu hút lớn lượng khách đến các địa phương trong tỉnh.

Tiêu biểu, TP Hạ Long cho ra mắt sản phẩm tham quan hồ Hải Thịnh, nghe nhạc trên Vịnh Hạ Long; TP Móng Cái cho ra mắt sản phẩm du lịch của vùng đất biên giới về ẩm thực, nông trại, cảnh quan thung lũng Tình yêu, phiên chợ vùng cao Pò Hèn; huyện Cô Tô cho ra mắt sản phẩm lặn biển tại Thanh Lân, cắm trại trên bãi Ba Châu, trên đảo Thanh Lân và tham quan các đảo gần bờ... Bên cạnh đó, nhiều điểm đến mới được đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch như: Khu nghỉ dưỡng Đầu Rồng (huyện Hải Hà); sân golf Đông Triều (TX Đông Triều)...

Cùng với đó, nhiều sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch được tổ chức, như chuỗi sự kiện chào mừng 60 năm thành lập tỉnh, Lễ hội Hokkaido tại Hạ Long, Carnaval Hạ Long, Liên hoan ẩm thực Quảng Ninh năm 2023, lễ hội truyền thống của các địa phương trong tỉnh... đã đón hàng triệu lượt du khách, góp phần quan trọng hoàn thành mục tiêu đặt ra trong năm của ngành Du lịch. Đặc biệt, năm 2023 đánh dấu sự trở lại của khách du lịch quốc tế. Quảng Ninh là điểm đến hấp dẫn của các thị trường khách Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Pháp, Anh, Đức, Đài Loan (Trung Quốc), Ấn Độ, Malaysia... Điều đáng mừng chính là sự quay trở lại của hàng nghìn du khách tàu biển quốc tế vào cuối năm; chỉ trong 3 tháng đã có 20 chuyến tàu biển, với khoảng 200.000 khách quốc tế đến Hạ Long, góp phần bổ sung và làm phong phú thêm nguồn khách du lịch đến Quảng Ninh.

Vươn tầm du lịch quốc tế

Với nguồn di sản văn hóa và tài nguyên du lịch phong phú, đa dạng, đặc sắc, ngày 11/2/2023 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 80/QĐ-TTg "Phê duyệt Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050". Theo đó, tỉnh Quảng Ninh được xác định là “cực tăng trưởng của khu vực phía Bắc; một trong những trung tâm phát triển năng động, toàn diện; trung tâm du lịch quốc tế, trung tâm kinh tế biển, cửa ngõ của Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước..., là khu vực phòng thủ tỉnh vững chắc về quốc phòng, an ninh và phòng tuyến hợp tác, cạnh tranh kinh tế quốc tế”. Quảng Ninh phấn đấu đến năm 2030 đón khoảng 25 triệu lượt du khách, trong đó khoảng 8 triệu lượt khách quốc tế; tốc độ tăng trưởng du khách bình quân 6%/năm.

Nhìn tổng thể, Quảng Ninh có nhiều lợi thế để triển khai các hoạt động hội nhập quốc tế về văn hóa - du lịch; có nhiều điều kiện đặc biệt thuận lợi để bứt phá trong phát triển du lịch - văn hóa, tạo đòn bẩy đưa tỉnh trở thành một trong những trung tâm du lịch quốc tế trong tương lai gần. Trước mắt, năm 2024 Quảng Ninh đặt mục tiêu phấn đấu thu hút ít nhất 17 triệu lượt du khách, trong đó có 3 triệu lượt khách quốc tế. Quảng Ninh tiếp tục đẩy mạnh đa dạng hóa, nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh sản phẩm du lịch, dịch vụ; tăng mức chi tiêu, doanh thu và hiệu quả kinh tế du lịch; tăng cường tổ chức các hoạt động xúc tiến, quảng bá, liên kết, xây dựng thương hiệu du lịch Hạ Long - Quảng Ninh; tập trung phát triển mạnh thị trường khách Đông Bắc Á, Trung Quốc.

Theo bà Nguyễn Huyền Anh, Phó Giám đốc Phụ trách Sở Du lịch, để đạt được mục tiêu này, tỉnh đẩy mạnh thu hút đầu tư các dự án du lịch, dịch vụ, ưu tiên đầu tư phát triển các khu du lịch quốc gia, như: Khu du lịch Hạ Long, Khu du lịch Vân Đồn, Khu du lịch Trà Cổ; thu hút đầu tư các khu nghỉ dưỡng ở Hạ Long, Móng Cái, Vân Đồn, Cô Tô; phát triển các sản phẩm du lịch biển đảo sinh thái chất lượng cao tại Đầm Hà, Tiên Yên; tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tốc độ thực hiện các dự án dịch vụ, du lịch đang triển khai; sớm triển khai Dự án Khu dịch vụ du lịch phức hợp cao cấp tại KKT Vân Đồn, đưa Khu du lịch sinh thái Vân Hải (Quan Lạn, Vân Đồn) vào hoạt động; phát triển các sân golf theo quy hoạch, đẩy nhanh tiến độ thi công, sớm đưa vào khai thác sân golf Đông Triều, Hạ Long Xanh.

Tỉnh hỗ trợ các doanh nghiệp phục hồi, phát triển nguồn nhân lực ngành Du lịch; nâng cao hiệu quả chuyển đổi số trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ; tăng cường quản lý môi trường kinh doanh du lịch, bảo đảm lành mạnh, an ninh, an toàn cho du khách; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật theo quy định; quản lý, khai thác bền vững Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long, Vịnh Cửa Lục... phục vụ phát triển kinh tế biển, du lịch.

Cùng với đó, tỉnh tăng cường phát triển các sản phẩm du lịch, dịch vụ về đêm tại Hạ Long, du lịch sinh thái tại Bình Liêu, Ba Chẽ, Tiên Yên; du lịch văn hóa, tâm linh, sinh thái tại Uông Bí, Đông Triều. Quảng Ninh liên tục bắt nhịp xu hướng du lịch mới, tận dụng tối đa lợi thế sẵn có để tăng sức cạnh tranh cho các sản phẩm du lịch. Điển hình như, Quảng Ninh đang chủ động xây dựng thương hiệu du lịch chăm sóc sức khỏe, du lịch chữa lành thông qua thiên nhiên xinh đẹp thanh bình, cơ sở vật chất đủ tiêu chuẩn như khu nghỉ dưỡng khoáng nóng Onsen Quang Hanh, khu nghỉ dưỡng Yên Tử Legacy đẳng cấp quốc tế… Các địa phương như Cô Tô cũng hướng đến loại hình du lịch này với khí hậu biển, chỉ số không khí tốt nhất miền Bắc, kết hợp các hoạt động thể thao trekking xuyên đảo, xuyên rừng, chạy bộ điền dã, đạp xe, tập yoga…

Ngành Du lịch cũng hướng đến những dòng khách đặc thù, có mức chi trả cao, như thị trường khách golf, khách MICE. Ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam, nhận định: Quảng Ninh có các điều kiện rất tốt để trở thành trung tâm MICE của du lịch Việt Nam. Quảng Ninh sở hữu Di sản thế giới Vịnh Hạ Long, hệ thống cơ sở lưu trú có công suất lớn đáp ứng được yêu cầu của MICE là loại hình du lịch kết hợp với hội thảo, hội nghị, hệ thống kết nối giao thông thuận tiện.

Đối với thị trường khách quốc tế, du lịch Quảng Ninh tiếp tục mở rộng thị trường, vượt khỏi ranh giới các thị trường truyền thống như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, châu Âu… để tìm kiếm các thị trường mới như Ấn Độ, Trung Đông. Đặc biệt, tiếp tục khai thác hiệu quả thị trường khách du lịch tàu biển quốc tế. Ông Lương Thế Tuyên, Phụ trách Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long, cho biết: Đến thời điểm hiện tại, số lượt tàu đăng ký cập Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long trong năm 2024 đạt gần 60 chuyến với trên 70.000 lượt khách. Các tàu khách đăng ký cập cảng trong năm 2024 thuộc nhiều thương hiệu lớn và nổi tiếng thế giới, như Mein Schiff 5 và 6, Celebrity Solstice, Noordam, Westerdam… Cảng luôn sẵn sàng đón tiếp các đoàn tàu khách quốc tế, bằng việc kiểm tra lại các cầu bến, các trang thiết bị PCCC, chỉnh trang cảnh quan, bố trí các điểm thuận lợi để khách có thể tiếp cận thêm các sản phẩm dịch vụ. Đồng thời Cảng hỗ trợ các đơn vị lữ hành tàu biển kết nối các đội tàu phục vụ khách tham quan Vịnh Hạ Long, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long để tạo thuận lợi nhất, an toàn nhất cho khách khi sử dụng các sản phẩm dịch vụ tại Cảng.

Với tiền đề, nền tảng vững chắc và những bước tiến mạnh mẽ đã đạt được thời gian qua giúp du lịch Quảng Ninh vững vàng vượt qua những khó khăn, thử thách. Những kết quả tích cực đạt được trong năm 2023 là lực đẩy để ngành Du lịch Quảng Ninh hoàn thành toàn diện mục tiêu đề ra trong năm 2024. Qua đó tiếp tục xây dựng Quảng Ninh thành một trọng điểm du lịch hàng đầu quốc gia, trung tâm du lịch kết nối khu vực và quốc tế.