Theo kế hoạch của UBND huyện Ninh Giang (tỉnh Hải Dương) về việc tổ chức Lễ hội đền Tranh xuân Giáp Thìn năm 2024 và công bố Quyết định của UBND tỉnh Hải Dương công nhận Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đền Tranh, xã Đồng Tâm là Điểm du lịch, sự kiện năm nay được tổ chức trong 3 ngày, ngày 19/3 và ngày 23 - 24/3 (tức ngày 10/2 và 14 - 15/2 âm lịch).

Trong đó, ngày 18/3 (9/2 âm lịch) diễn ra lễ trình trước khi thực hiện lễ rước nước; lễ khai quang tịnh đền; trưng bày các sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng của các xã, thị trấn trong huyện; chương trình đêm văn nghệ chào mừng.

Ngày 19/3 (10/2 âm lịch), từ 6h30' - 11h bao gồm các nghi lễ và hoạt động như lễ rước nước; chương trình văn nghệ và múa lân - sư rồng; diễn văn khai hội; đánh trống khai hội; công bố và trao Quyết định của UBND tỉnh Hải Dương công nhận Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đền Tranh, xã Đồng Tâm, huyện Ninh Giang là Điểm du lịch; đọc chúc văn; lễ dâng hương. Từ 14 - 21h diễn ra tế Quan và tế Mẫu; lễ mộc dục.

Ngày 23 - 24/3 (14 - 15/2 âm lịch) sẽ tổ chức các trò chơi như đập niêu đất, bắt chạch trong chum, bịt mắt bắt dê, vật dân tộc, đi cầu kiều trên cạn, bóng bàn, bóng chuyền hơi nam - nữ, pháo đất, kéo co, cờ tướng, múa rối nước; lễ tế tạ.

Điểm nhấn của lễ hội là chương trình chào mừng Đản nhật sinh thần Quan lớn Tuần Tranh Ninh Giang Hải Dương với đêm nghệ thuật chào mừng diễn ra lúc 20 giờ ngày 18/3 do các nghệ nhân, nghệ sĩ tên tuổi tham gia trình diễn như: NNƯT Đặng Ngọc Anh, NSND Thanh Hoài, NSND Trọng Bình; các nghệ sĩ như Hùng Min, Nam Giang và các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Hải Dương biểu diễn.

Ông Nguyễn Thành Vạn, Phó Chủ tịch UBND huyện Ninh Giang cho biết, sự kiện được tổ chức nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa, truyền thống tốt đẹp của lễ hội đền Tranh - di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", tôn vinh công lao các bậc tiền nhân, nhân vật được thờ tại di tích.

Thông qua các hoạt động, góp phần tuyên truyền, quảng bá giá trị văn hóa tiêu biểu, điểm du lịch, truyền thống tốt đẹp của lễ hội đền Tranh; giáo dục truyền thống, ý thức trách nhiệm của cán bộ, nhân dân trong việc thực hiện, giữ gìn phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc. Đồng thời, đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh của nhân dân và du khách thập phương.

Đền Tranh tọa lạc tại thôn Tranh Xuyên, xã Đồng Tâm, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương với tổng diện tích là 29.417m2.

Đền Tranh thờ Quan đệ Ngũ Tuần Tranh là vị tôn quan thứ 5 trong Ngũ vị Tôn Ông của tín ngưỡng thờ Tứ phủ trong dân gian của người Việt.

Hiện di tích đền Tranh tọa lạc trên khuôn viên rộng rãi với 34 gian lớn nhỏ, bao gồm 7 gian tiền tế, 7 gian trung từ, 7 gian nhà nối, 3 gian cổ dải, 3 gian hậu cung, 7 gian đông vu và nhiều công trình phụ trợ khác như tòa đông vu gồm 7 gian đao tầu déo góc, chất liệu bằng gỗ lim, lợp ngói mũi; nghi môn được xây dựng theo kiểu "chồng diêm cổ các", gồm 2 cửa phụ một cửa chính, quy mô lớn như nghi môn xưa; nhà bia, đài hóa sớ…

Ông Vũ Đình Tiến, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hải Dương cho biết, đền Tranh xã Đồng Tâm, huyện Ninh Giang được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích Kiến trúc nghệ thuật quốc gia theo Quyết định số 1214/QĐ-BVHTTDL, ngày 25/3/2009. Lễ hội truyền thống đền Tranh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 781/QĐ-BVHTTDL ngày 4/4/2022.

Đây là tài nguyên nhân văn quý giá, có vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần không chỉ của cộng đồng nhân dân địa phương mà còn của cả con dân đất Việt, điều đó càng khẳng định cho việc xác định tiềm năng, thế mạnh của di tích trong việc đóng góp vào sự phát triển du lịch của huyện Ninh Giang nói riêng, tỉnh Hải Dương nói chung.

Nghệ nhân ưu tú Đặng Ngọc Anh, Trưởng Ban Khánh tiết lễ hội Đền Tranh năm 2024 cho biết: BTC lễ hội luôn mong muốn gìn giữ, phát huy những tinh hoa, tín ngưỡng văn hóa dân tộc, cùng với những đặc trưng văn hóa của quê hương Ninh Giang, Hải Dương sẽ lan tỏa đến quý khách thập phương về chiêm bái, hưởng ân đức từ Quan lớn đệ ngũ Tuần Tranh, để có sự an hòa, giao thương thuận lợi, hướng tới Chân, Thiện, Mỹ./.