Chuyển đổi số là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện của cá nhân, tổ chức về cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên các công nghệ số. Trọng tâm là dữ liệu số và kết nối. Vừa qua, UBND thành phố đã ban hành quyết định số 3478/QĐ-UBND về việc ban hành danh mục dữ liệu mở của thành phố Hà Nội. Trong đó, Sở Văn hóa và Thể thao có các danh mục sau: Cơ sở dữ liệu số 3D Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu Quốc Tử Giám; Lịch các chương trình sự kiện cộng đồng; Dữ liệu về thành tích thể thao: Giải quốc gia, giải quốc tế.

Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng cho biết: Thực tế hiện nay, các hoạt động thu nhận, quản lý lưu trữ, bảo quản và cung cấp các dữ liệu từ cấp Sở đến các đơn vị trực thuộc Sở; đến UBND cấp huyện, cấp xã trên địa bàn thành phố Hà Nội được thực hiện theo phương pháp thủ công dưới dạng hồ sơ, tài liệu giấy và được lưu trữ rải rác theo chức năng, nhiệm vụ tùy từng đơn vị. Nguồn cung cấp dữ liệu được tập hợp từ kết quả triển khai các mặt công tác, các hoạt động quản lý nhà nước và từ báo cáo, đề xuất của các đơn vị, địa phương bằng các công cụ, phần mềm quen thuộc của hãng Microsoft...

Trước thực trạng trên, để đảm bảo yêu cầu hoạt động có hiệu quả trong công tác lưu trữ, quản lý, tra cứu dữ liệu về văn hóa và thể thao, năm 2022, 2023, Sở đã tổ chức triển khai các nhiệm vụ: Số hóa tài liệu lưu trữ; Cơ sở dữ liệu hệ thống dữ liệu ứng dụng công nghệ số hóa tư liệu trong quản lý và bảo tồn di sản văn hóa; Phần mềm Thư viện số và số hóa sách, báo, tạp chí tại Thư viện Hà Nội; Xây dựng cơ sở dữ liệu số 3D Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu Quốc Tử Giám.

Cũng theo ông Đỗ Đình Hồng, Sở đã xây dựng hệ thống phần mềm nội bộ, tạo lập cơ sở dữ liệu và số hóa phục vụ công tác quản lý nhà nước trên hệ thống máy tính. Chuyển đổi quy trình lưu trữ, xử lý, tra cứu dữ liệu môi trường thủ công hiện hành sang quy trình tin học hóa, hỗ trợ ra quyết định về quản lý nhà nước đối với lĩnh vực văn hóa và thể thao cho các cấp lãnh đạo.

Các hệ thống thông tin được xây dựng trên nền công nghệ mới nhất hiện nay, hoạt động trên môi trường mạng máy tính và tất cả các hệ điều hành, có cơ chế bảo mật, xác thực và phân quyền truy cập người sử dụng, có khả năng kiểm tra sự trùng lặp dữ liệu và dễ dàng mở rộng, nâng cấp khi có yêu cầu. Đầu tư trang bị thiết bị phần cứng và mua bản quyền phần mềm đồng bộ, đảm bảo hiệu quả khai thác, sử dụng.

Hệ thống được triển khai trong mạng máy tính nội bộ (mạng LAN) tại các hệ thống mạng nội bộ của các đơn vị thuộc Sở. Các máy tính của người sử dụng truy xuất đến hệ thống là các máy tính thuộc mạng LAN, không sử dụng cho các máy tính có kết nối mạng Internet để đảm bảo yêu cầu bảo mật.

Hệ thống phần mềm được xây dựng để hoạt động trên môi trường Web, được cài đặt tại máy chủ, người dùng sử dụng phần mềm bằng cách truy cập bằng trình duyệt từ máy trạm đến máy chủ, không cần cài đặt phần mềm trên máy trạm để sử dụng hệ thống. Cụ thể: Môi trường phát triển và ngôn ngữ lập trình trên nền tảng Microsoft ASP.NET Core, ngôn ngữ lập trình chính là C#; Hạ tầng hệ thống và hệ điều hành: sử dụng hệ điều hành Microsoft Window Server Standard 2016 64 Bit hoặc cao hơn; Hệ quản trị cơ sở dữ liệu: sử dụng hệ quản trị dữ liệu Microsoft SQL Server 2017.

Các chức năng chính của hệ thống bao gồm chức năng cập nhập, quản lý dữ liệu; chức năng tạo lập, hiệu chỉnh danh mục; chức năng tìm kiếm, tra cứu dữ liệu; chức năng thống kê, lập báo cáo; chức năng sao lưu, phục hồi dữ liệu và chức năng bảo mật hệ thống. Thiết bị phần cứng đi kèm gồm máy chủ lưu trữ dữ liệu, thiết bị tường lửa, thiết bị lưu trữ, backup dữ liệu, các thiết bị số hóa và thiết bị kết nối hạ tầng mạng.

"Đến thời điểm hiện tại, sau hơn 1 năm đi vào hoạt động, hệ thống đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu về quản lý, lưu trữ dữ liệu, tuy nhiên phạm vi hoạt động của hệ thống trước mắt chỉ ứng dụng trong mạng nội bộ của cơ quan quản lý, chưa thực hiện kết nối tới cấp cơ sở, địa phương. Nguyên nhân là do hiện nay, chưa có các cơ chế, quy định kết nối, chia sẻ thông tin với địa phương cũng như bộ, ngành liên quan dẫn tới việc kết nối, liên thông, chia sẻ dữ liệu số còn nhiều rào cản. Bên cạnh đó, việc tạo lập nền cơ sở dữ liệu giai đoạn trước gặp nhiều khó khăn do hồ sơ, tài liệu bị phân tán, nhiều hồ sơ hư hỏng, thất lạc" – ông Đỗ Đình Hồng chia sẻ thêm.

Qua đó, ông Đỗ Đình Hồng cho rằng, việc triển khai hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu chuyên ngành của Bộ cần có tính tổng thể, đồng bộ, để các địa phương không phải sử dụng nhiều phần mềm. Đồng thời, cần có lộ trình cụ thể và kịp thời ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật dữ liệu ngành để địa phương không gặp khó khăn trong việc chủ động triển khai các hệ thống. Vậy nên, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần xem xét, bổ sung quy định vị trí việc làm về công nghệ thông tin, chuyển đổi số tại các cơ quan ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Cùng với đó, cần phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông xem xét, bổ sung văn bản mang giá trị pháp lý về cách tính định mức số hóa 3D lĩnh vực di sản./.