Hà Giang, mảnh đất cực Bắc của Tổ quốc, nơi hội tụ của 19 dân tộc anh em chung sống, tỷ lệ dân tộc thiểu số chiếm trên 87%. Mỗi dân tộc đều có nét văn hóa độc đáo riêng được thể hiện qua các góc cạnh của đời sống, trong đó có hoạt động thể dục, thể thao. Một số môn thể thao phổ biến trong cộng đồng các dân tộc trên địa bàn tỉnh như: Đẩy gậy, kéo co, tung còn, bắn nỏ, đánh yến, đánh sảng… Đây vừa là các môn TTDT, vừa là trò chơi dân gian gắn liền với đời sống sinh hoạt của đồng bào. Điểm chung của các môn thể thao này là cách thức, luật chơi đơn giản, không đặt nặng kết quả, thành tích mà chủ yếu mang mục đích giải trí, rèn luyện sức khỏe, tăng cường gắn bó tình đoàn kết trong cộng đồng. Dụng cụ chơi đơn giản, có sẵn trong tự nhiên, phù hợp với điều kiện thực tế của người dân.

Nhằm bảo tồn, phát triển các môn TTDT, những năm qua, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch chú trọng phục dựng, bảo tồn, tổ chức các lễ hội truyền thống. Theo đó, trong phần hội của các lễ hội được bố trí thêm hoạt động là các môn TTDT. Đơn cử tại Lễ hội Chợ Phong Lưu Khâu Vai (Mèo Vạc) được tổ chức vào tháng 3 âm lịch hàng năm, bên cạnh các hoạt động diễn ra trong phần lễ, Ban tổ chức bổ sung nhiều môn TTDT, trò chơi dân gian vào phần hội. Tới đây, Lễ hội Chợ Phong Lưu Khâu Vai năm 2024 sẽ diễn ra trong 2 ngày 4 – 5.5 với quy mô cấp huyện. Theo đó, Ban tổ chức tiếp tục đưa các môn TTDT vào phần hội. Hiện nay các xã, thị trấn của huyện Mèo Vạc tập trung đôn đốc, hướng dẫn các vận động viên tích cực luyện tập, trau dồi kỹ năng để giao lưu, thi đấu.

Không chỉ riêng Lễ hội Chợ Phong Lưu Khâu Vai, trong khuôn khổ của nhiều lễ hội khác như: Lễ hội Gầu Tào của của dân tộc Mông, Lễ hội Bàn Vương của dân tộc Dao, Lễ hội Lồng Tồng của dân tộc Tày, Lễ hội Hoàng Vần Thùng gắn với Tết Khu Cù Tê của dân tộc La Chí… cũng được bố trí các môn thể thao dân gian vào phần hội. Điều này không chỉ làm phong phú thêm chương trình lễ hội mà còn tạo sân chơi bổ ích, gia tăng sự trải nghiệm cho người dân và du khách.

Anh Phạm Văn Hưng, du khách đến từ thành phố Hải Phòng cho biết: Gia đình tôi có sở thích du xuân mỗi dịp năm mới. Đầu năm nay, tôi có dịp đến tham quan tại Hà Giang. Thời điểm này nhiều nơi trên địa bàn tỉnh tổ chức Lễ hội Lồng Tồng của đồng bào dân tộc Tày. Điều làm tôi ấn tượng không chỉ là những món ăn, trang phục, làn điệu hát Then, đàn Tính của đồng bào mà những môn TTDT diễn ra trong khuôn khổ lễ hội cũng mang đến cho tôi nhiều trải nghiệm thú vị.

Cùng với quan tâm chỉ đạo duy trì tổ chức các lễ hội truyền thống, tỉnh tập trung chỉ đạo ngành chuyên môn và các địa phương triển khai nhiều giải pháp để bảo tồn, phát triển các môn TTDT. Trong đó chú trọng công tác tuyên truyền nhằm tạo sự chuyển biến về nhận thức cho các tầng lớp nhân dân về vai trò, tầm quan trọng của các môn TTDT; tăng cường việc đưa văn hóa truyền thống, các môn TTDT vào giảng dạy trong các cơ sở giáo dục; hàng năm tổ chức thi đấu các môn TTDT; quan tâm đầu tư thiết chế thể thao, dành quỹ đất xây dựng sân chơi, bãi tập thể thao tại các khu dân cư; thành lập các nhóm, câu lạc bộ chơi các môn TTDT…

Đặc biệt, trung tuần tháng 3 vừa qua, môn đẩy gậy tiếp tục được đưa vào danh sách các môn thi đấu tại Hội khỏe Phù Đổng tỉnh Hà Giang lần thứ IX năm 2024. Điều này một lần nữa cho thấy sự quan tâm của tỉnh trong việc bảo tồn, phát triển các môn TTDT. Giành tấm Huy chương Vàng môn đẩy gậy ở hạng cân đến 44 kg nam, em Lùng Văn Tịnh, học sinh Trường THPT Tân Quang (Bắc Quang) chia sẻ: Hồi nhỏ em được xem người lớn giao lưu, thi đấu đẩy gậy qua các sự kiện của địa phương. Xem nhiều rồi yêu thích và đam mê. Khi biết tỉnh sẽ tổ chức Hội khỏe Phù Đổng năm 2024, trong đó có môn đẩy gậy, em đã nhanh chóng đăng ký tham gia. Em mong muốn trong thời gian tới sẽ có nhiều giải đấu tương tự được tổ chức để em và nhiều học sinh khác có dịp giao lưu, học hỏi, tranh tài.