Những năm qua, công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực du lịch được các cấp, ngành, quan tâm, đặc biệt trong việc nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ du lịch. Từ năm 2016 - 2021, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức 35 lớp tập huấn cho 1.028 lượt học viên là cán bộ quản lý, người lao động về nội dung quản lý Nhà nước, quản trị doanh nghiệp, kỹ năng nghề du lịch theo tiêu chuẩn nghề du lịch Việt Nam; nâng cao nhận thức về du lịch và kỹ năng phục vụ khách cho nhân dân tại các bản văn hóa...Đồng thời, ngành tổ chức một số hội thi nghiệp vụ về ẩm thực, pha chế đồ uống, thuyết minh viên du lịch... Hàng năm, ngành còn tổ chức các cuộc kiểm tra nghiệp vụ hướng dẫn viên du lịch để nâng cao trình độ chuyên môn phục vụ khách du lịch cho nhân viên tại các đơn vị, doanh nghiệp kinh doanh du lịch, các thuyết minh viên, hướng dẫn viên trên địa bàn tỉnh để nâng cao chất lượng dịch vụ, khả năng phục vụ khách du lịch.

Tính đến năm 2021, toàn tỉnh đã thu hút 6.000 lao động; trong đó, 2.500 lao động trực tiếp, 3.500 lao động gián tiếp tham gia các hoạt động liên quan đến du lịch. Bước đầu hình thành được đội ngũ thuyết minh viên người địa phương tại một số điểm du lịch. Công tác củng cố kiện toàn tổ chức bộ máy, nhân sự quản lý Nhà nước trong lĩnh vực du lịch dần được hoàn thiện, ổn định. Tỉnh đã giao 383 biên chế cho ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch và phòng văn hóa - thông tin các huyện, thị xã, thành phố (84 công chức, 298 viên chức). Trên cơ sở biên chế được giao, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND cấp huyện đã tuyển dụng và bố trí công chức, viên chức theo vị trí việc làm...

Với vốn kiến thức phong phú, sự am hiểu sâu sắc về lịch sử, các thuyết minh viên đã mang đến cho du khách những trải nghiệm đầy đủ, chân thực về Chiến dịch Điện Biên Phủ. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ đó, mỗi thuyết minh viên đã không ngừng học tập, rèn luyện phát huy sở trường, thế mạnh của bản thân. Chị Bạch Thị Hoàn, thuyết minh viên Ban quản lý Di tích tỉnh cho biết: “Tôi chủ động học hỏi nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng do cơ quan tổ chức. Ngoài ra, tôi thường xuyên nghiên cứu tài liệu, bổ sung kiến thức vào nội dung thuyết minh để tạo sự lôi cuốn với du khách. Tôi đã tham gia nhiều đợt thực tế ở các tỉnh thành khác để học hỏi và vận dụng vào thực tế công tác”.

Chuẩn bị cho Ngày hội Giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch vùng biên giới Việt Nam - Lào tại tỉnh Điện Biên đầu tháng 10/2022, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức tập huấn quản lý cơ sở lưu trú du lịch cho các giám đốc, chủ cơ sở, người quản lý, người lao động tại các cơ sở lưu trú du lịch trên địa bàn tỉnh. Giảng viên đứng lớp là những người có kiến thức chuyên sâu về kỹ năng quản lý, vận hành cơ sở lưu trú du lịch từ TP. Hồ Chí Minh. Lớp tập huấn đã giúp các cơ sở lưu trú trên địa bàn có thêm kiến thức, kỹ năng phục vụ du khách tốt hơn, góp phần vào thành công chung của Ngày hội Việt - Lào.

Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tế có thể thấy, chất lượng và số lượng nguồn nhân lực du lịch của tỉnh chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của du lịch. Đội ngũ lao động chuyên nghiệp, lực lượng quản lý có kinh nghiệm về du lịch còn thiếu và yếu. Số lao động gián tiếp phục vụ ngành còn hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ. Chất lượng đội ngũ thuyết minh viên tại các điểm du lịch dù đã được thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng nhưng vẫn còn hạn chế, yếu về ngoại ngữ. Một số địa phương chưa quan tâm đến việc đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực tại chỗ phục vụ hoạt động du lịch địa phương. Việc cử cán bộ, công chức, viên chức đi đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế về du lịch chưa thực hiện... Điều đó đặt ra bài toán sớm giải quyết vấn đề nhân lực cho ngành Du lịch địa phương.