Nhắc đến Huế, nhiều du khách thường nghĩ ngay đến đền đài, lăng tẩm, di tích... với những công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn của triều đại nhà Nguyễn. Ít ai biết, ở vùng đát này cũng đang gìn giữ và phát triển mạnh mẽ dòng võ cung đình - môn phái Võ Kinh Vạn An, một nét tinh hoa của võ thuật cổ truyền Việt Nam. Đặc biệt hơn, Võ Kinh Vạn An hiện nay đã được xây dựng thành một sản phẩm du lịch đặc sắc để phục vụ du khách.

Đặc sắc võ cung đình Huế

Gia phả Võ Kinh Vạn An phái ghi lại, đây là phái võ gia truyền từ thời nhà Nguyễn thuộc dòng võ Kinh, hệ Hắc Hổ với nhiều cao thủ võ nghệ đã lưu truyền qua năm đời. Từ cố võ sư Trương Ngọc Giai lúc bấy giờ là chánh đội trưởng đội cẩm thị vệ thời vua Tự Đức. Sau đó, người kế nhiệm là lão võ sư Trương Đồng, bút hiệu Diệu Bút – người bảo vệ, đồng thời là thư ký của cụ Phan Bội Châu. Lão võ sư Trương Đồng từng mở lớp dạy võ ở lăng Vạn Vạn cho các chí sĩ yêu nước chống Pháp trước năm 1945.

Sau khi võ sư Đồng qua đời, võ sư Trương Thăng là người kế tục và chính thức khai lập môn phái vào năm 1972. Ông là người từng có câu nói bất hủ vẫn được lưu truyền trong giới võ học: "Võ Việt là di sản vô giá của người Việt, phải làm sao cho người dân Việt Nam sau này ai cũng được học võ Việt". Hiện tại, người con trai trưởng của ông là võ sư Trương Quang Kim đang kế tục nghiệp võ và là chưởng môn đời thứ năm của môn phái.

Theo võ sư Trương Quang Kim, vào thời nhà Nguyễn, võ Kinh được triều đình sử dụng để thi Tiến sĩ võ nhằm chọn ra nhân tài võ học phò vua, giúp nước. Điểm đặc biệt của môn võ này chính là sự nhanh lẹ. Người dùng võ ra đòn thường rất nhanh, chỉ trong chớp mắt là có thể hạ gục đối phương, đúng bản chất công việc của những người làm cẩm thị vệ chuyên hộ giá, bảo vệ nhà vua.

Trải qua thăng trầm lịch sử, đến nay Võ Kinh Vạn An vẫn giữ được những bản sắc riêng có của võ cung đình Huế. Kể từ khi võ sư Trương Quang Kim làm chưởng môn đời thứ năm có thể xem là khoảng thời gian mà Võ Kinh Vạn An phát triển mạnh mẽ nhất với hàng nghìn môn sinh ở trong và ngoài nước. Nhiều người mến mộ võ thuật cung đình đã tìm đến Huế để được tìm hiểu.

Đáp lại nhu cầu này, võ sư Trương Quang Kim đã mạnh dạn biến võ đường của mình thành điểm đến để phục vụ khách du lịch. "Đưa Võ Kinh Vạn An thành điểm du lịch, tôi mong muốn mọi người biết thêm rằng ở Huế không chỉ có đình đài, lăng tẩm mà còn có một tinh thần dân tộc được hun đúc từ võ thuật, từ võ cung đình Huế. Đó cũng là cách tốt nhất để quảng bá nền võ học dân tộc trong nước và quốc tế, khơi dậy tinh thần yêu nước của mỗi con người Việt Nam", võ sư Trương Quang Kim chia sẻ.

Quảng bá võ cung đình bằng du lịch

Tò mò tìm hiểu để rồi vỡ òa trong sự trầm trồ và thán phục. Đó là cảm xúc chung của nhiều du khách khi được xem một buổi diễn tại võ đường Võ Kinh Vạn An. "Tại sao ở Huế có một show biểu diễn võ thuật cung đình đặc sắc như vậy mà nhiều người vẫn chưa biết đến?", tham gia đoàn Famtrip "Huế - Kinh đô xưa, trải nghiệm mới" dịp Hội nghị Kết nối Du lịch Huế 2023, nhiều đơn vị lữ hành cũng dành nhiều khen khi được trực tiếp trải nghiệm.

Chị Trương Thị Thiên Thư (con gái võ sư Kim, điều hành Võ Kinh Vạn An Show) cho biết, những ngày đầu, võ đường Võ Kinh Vạn An chỉ biểu diễn cho những ai đam mê và mong muốn tìm hiểu về võ thuật cung đình Huế. Đến nay, "Võ Kinh Vạn An Show" đã là chương trình biểu diễn võ thuật chuyên nghiệp có thể nói là đầu tiên và duy nhất tại tỉnh Thừa Thiên Huế phục khách du lịch. Đối tượng khách tham quan show cũng đa dạng trong đó có nhiều đoàn khách nước ngoài.

Nội dung của show được thiết kế bài bản với 3 chương: Truyền thống; Tái hiện và Lan tỏa. Xuyên suốt chương trình sẽ giới thiệu về võ thuật cung đình Huế. Những bài quyền được lưu truyền qua nhiều thế hệ sẽ được trình diễn một cách hấp dẫn. Những màn song đấu, tam đấu tái hiện chân thực cách mà các cấm vệ quân bảo vệ vua để mọi du khách có thể mường tượng ra. Đặc biệt, các tiết mục khí công đến từ những võ sư dày dặn kinh nghiệm mang đến cho du khách những phút giây "nghẹt thở", hiếm có cơ hội được chứng kiến và trải nghiệm. Đa số du khách sau khi xem show đều có ấn tượng tốt, đặc biệt là du khách nước ngoài.

"Một tiết mục cực kỳ hấp dẫn của show là Thiết Bố Sam - tức là nằm trên mảnh chai, để một cục đá lớn trên bụng rồi dùng búa tạ đánh xuống, đến khi nào bể thì thôi. Thường thì mọi lúc chỉ cần đánh từ 10-15 búa thì cục đá sẽ vỡ đôi. Nhưng mà cục đá ngày hôm đó đánh đến búa thứ 50 rồi mà chẳng mảy may gì.

Các vị khách và anh hướng dẫn viên cũng hét lên là "stop, stop", "như vậy là quá giỏi rồi, không bể thì thôi". Nhưng với tinh thần con nhà võ, và kính nghiệp nên các võ sĩ tiếp tục đánh thêm 10 búa thì đổi cục đá khác. Cục đá thứ hai đã bể và tiết mục đã hoàn thành xuất sắc. Mình nhớ khoảnh khắc đó, mọi người như vỡ òa vậy. Những vị khách tỏ ra thích thú hài lòng, còn mình thì rất vui vì luôn hoàn thành show một cách hoàn hảo nhất. Vui vì bên cạnh đó là sự nỗ lực, kính nghiệp của các anh em trong đoàn", Trương Thị Thiên Thư kể về một lần các võ sĩ biểu diễn phục vụ khách.

Cũng theo chị Thiên Thư, chính sự đón nhận nhiệt tình của những du khách từng trải nghiệm là nguồn động lực để những người làm show võ thuật cung đình Huế cố gắng nhiều hơn nữa, với mong muốn để biến đây thành sản phẩm du lịch đặc sắc. Tuy vậy, sau thời điểm dịch Covid-19, lượng khách đến võ đường vẫn chưa được phục hồi như trước. Đây là trăn trở chung của mọi người.

"Vừa qua võ đường đã đầu tư nâng cấp lại về cơ sở vật chất, tăng cường quảng bá trên các nền tảng như Facebook, Tiktok,… kết nối với các đơn vị lữ hành. Trong thời gian tới, hy vọng nhiều người sẽ biết đến "Võ Kinh Vạn An Show" hơn và show biểu diễn võ thuật cung đình sẽ là lựa chọn không thể bỏ qua của du khách khi đến Huế", chị Thiên Thư chia sẻ.