Bộ VHTTDL đang đề nghị xây dựng Nghị định quy định một số chế độ, chính sách đối với viên chức, người lao động chuyên môn trong các đơn vị sự nghiệp công lập lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn. 

Theo Bộ VHTTDL, những năm qua, hoạt động nghệ thuật biểu diễn đã có những sự phát triển nhất định, nhiều tác phẩm, chương trình nghệ thuật biểu diễn phong phú, đa dạng có giá trị đáp ứng nhu cầu hưởng thụ của công chúng. Tuy nhiên, so với những thành tựu của các lĩnh vực khác, lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn chưa tương xứng, sức lan tỏa còn hạn chế. 

Quyết định số 14/2015/QĐ-TTg về chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp và chế độ bồi dưỡng đối với người làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn đã thể hiện sự quan tâm, chính sách đãi ngộ của Đảng, Nhà nước, phần nào khuyến khích, động viên các nghệ sỹ diễn viên trực tiếp tham gia luyện tập, biểu diễn yên tâm công tác; nâng cao đời sống, tạo điều kiện cho người lao động nghệ thuật phát huy sức sáng tạo để xây dựng nhiều sản phẩm văn hóa đạt chất lượng cao phục vụ nhân dân, góp phần quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, qua 7 năm thực hiện Quyết định số 14/2015/QĐ-TTg đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập về đối tượng được hưởng, mức hưởng chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp, chế độ bồi dưỡng luyện tập, biểu diễn.

Cụ thể, về thực hiện chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp: Chế độ tiền lương được tính cho phần lớn viên chức có chức danh nghề nghiệp diễn viên hạng IV được áp dụng ngạch lương của viên chức loại B từ hệ số lương 1,86 đến hệ số lương 4,06; diễn viên hạng III số lượng này không nhiều được áp dụng ngạch lương của viên chức loại A1 từ hệ số lương 2,34 đến hệ số lương 4,98. Nhiều bộ môn nghệ thuật chưa đào tạo ở bậc đại học nên số viên chức đáp ứng tốt về chuyên môn, chuyên ngành nhưng khả năng thăng hạng lên hạng III không nhiều, việc thăng hạng lên hạng II gần như không có.

Qua khảo sát, đánh giá, hiện nay, đối với viên chức có thâm niên công tác, đã cống hiến 10 năm trung bình ở độ tuổi 35 hưởng như sau: mức lương cơ sở là 1.800.000 đồng; phụ cấp ưu đãi nghề 15% - 20%; hệ số lương trung cấp của viên chức loại B bậc 5 sẽ là 2,66; trừ 10,5% bảo hiểm xã hội thì thu nhập có nguồn gốc từ lương mà người viên chức được nhận là 4.928.049 đồng, mức lương này cũng chỉ nhỉnh hơn mức lương tối thiểu vùng quy định tại Nghị định 38/2022/NĐ-CP ngày 12/6/2022 của Chính phủ quy định về mức lương tối thiểu 4.680.000 đồng/tháng được áp dụng cho vùng I đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động là 248.049 đồng. 

Với mức lương và phụ cấp ưu đãi nghề như hiện nay thì viên chức, người lao động chuyên môn lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn rất khó khăn trong cuộc sống, thậm chí thu nhập còn thấp hơn mức lương tối thiểu được áp dụng cho vùng I đối với người lao động làm việc theo chế độ hợp đồng lao động.

Như vậy, cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định về chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp đối với viên chức, người lao động chuyên môn lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn cho phù hợp với tình hình thực tiễn.

Theo đề xuất của Bộ VHTTDL, mục tiêu của chính sách về chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp đối với viên chức, người lao động chuyên môn trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn nhằm điều chỉnh mức phụ cấp từ 15% lên 25% và từ 20% lên 30% đối với viên chức, người lao động làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn.

Cụ thể hóa đối với người làm việc được bổ nhiệm vào ngạch diễn viên lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn đang thực hiện nghề, công việc được xác định hưởng các mức phụ cấp như sau:

Dự kiến mức phụ cấp 30% áp dụng đối với người chỉ huy dàn nhạc giao hưởng nhạc vũ kịch, dàn nhạc giao hưởng; diễn viên tuồng, chèo, cải lương, xiếc, múa rối nước, nhạc kịch Opera, vũ kịch (Ballet), kịch nói, kịch dân ca, kịch hình thể, kịch câm; người biểu diễn nhạc cụ hơi; kỹ thuật viên âm thanh, ánh sáng sân khấu tăng thêm 10% so với quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 2 Quyết định số 14/2015/QĐ-TTg).

Dự kiến mức phụ cấp 25% áp dụng đối với người chỉ huy dàn hợp xướng, dàn nhạc sân khấu truyền thống; diễn viên hát dân ca, hát mới, múa rối cạn, múa đương đại, múa dân gian dân tộc, múa hát cung đình, múa tạp kỹ; người biểu diễn nhạc cụ dây, nhạc cụ gõ, nhạc cụ bàn phím tăng thêm 10% so với quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 2 Quyết định số 14/2015/QĐ-TTg).

Mục tiêu của chính sách về chế độ bồi dưỡng luyện tập, bồi dưỡng biểu diễn là điều chỉnh mức bồi dưỡng được tính theo tỉ lệ phần trăm (%) so với mức lương cơ sở. Việc quy định các mức bồi dưỡng theo hướng giữ nguyên giá trị mức bồi dưỡng được quy đổi theo tỉ lệ phần trăm (%) dựa trên mức lương cơ sở tại thời điểm ban hành Quyết định số 14/2015/QĐ-TTg áp dụng từ năm 2023 trở đi để phù hợp với thực tế, mang tính bền vững và diễn biến khi mức lương cơ sở tăng, góp phần khuyến khích sức sáng tạo của người nghệ sỹ biểu diễn.

Chế độ bồi dưỡng luyện tập tính theo số buổi thực tế theo các mức sau: Dự kiến hưởng 7% mức lương cơ sở/buổi tập áp dụng đối với diễn viên đóng vai chính trong vở diễn sân khấu, nhạc kịch, vũ kịch, xiếc, rối; diễn viên hát chính, diễn viên múa chính, nhạc công độc tấu solist với dàn nhạc, chỉ huy dàn nhạc giao hưởng nhạc vũ kịch, chỉ huy dàn nhạc giao hưởng, chỉ huy hợp xướng, chỉ huy dàn nhạc sân khấu truyền thống tương đương 126.000 đ/buổi;

Dự kiến hưởng 5% mức lương cơ sở/buổi tập áp dụng đối với diễn viên đóng vai chính thứ trong vở diễn sân khấu, nhạc kịch, vũ kịch, xiếc, rối; diễn viên hát chính thứ, diễn viên múa chính thứ, nhạc công chịu trách nhiệm lĩnh tấu trong dàn nhạc giao hưởng, dàn nhạc sân khấu truyền thống, diễn viên chịu trách nhiệm lĩnh xướng trong dàn hợp xướng; kỹ thuật viên chính âm thanh, kỹ thuật viên chính ánh sáng sân khấu tương đương 90.000 đ/buổi;

Dự kiến hưởng 4% mức lương cơ sở/buổi tập áp dụng đối với diễn viên đóng vai phụ trong vở diễn sân khấu, nhạc kịch, vũ kịch, xiếc, múa rối, diễn viên múa, hợp xướng viên, nhạc công dàn nhạc giao hưởng, nhạc công dàn nhạc sân khấu truyền thống; kỹ thuật viên âm thanh, kỹ thuật viên ánh sáng sân khấu tương đương 72.000đ/buổi;

Dự kiến hưởng 3% mức lương cơ sở/buổi tập áp dụng đối với nhân viên hậu đài, nhân viên hóa trang, nhân viên phục trang, nhân viên đạo cụ, nhân viên kỹ thuật âm thanh, ánh sáng tương đương 54.000đ/buổi.

Chế độ bồi dưỡng biểu diễn tính theo số buổi biểu diễn và phục vụ biểu diễn thực tế đề xuất các mức sau: Dự kiến hưởng 17% mức lương cơ sở/buổi áp dụng đối với diễn viên chính, nhạc công chính, Chỉ đạo nghệ thuật chương trình nghệ thuật ca múa nhạc, vở diễn sân khấu (tương đương 306.000đ/buổi);

Dự kiến hưởng 14% mức lương cơ sở/buổi áp dụng đối với diễn viên chính thứ, nhạc công chính thứ, kỹ thuật viên chính âm thanh, kỹ thuật viên chính ánh sáng sân khấu (tương đương 252.000đ/buổi);

Dự kiến hưởng 10% mức lương cơ sở/buổi áp dụng đối với diễn viên phụ, nhạc công, kỹ thuật viên âm thanh, kỹ thuật viên ánh sáng sân khấu kể cả trưởng, phó đoàn, cấp dưỡng (tương đương 180.000đ/buổi);

Dự kiến hưởng 7% mức lương cơ sở/buổi áp dụng đối với nhân viên hậu đài, nhân viên hóa trang, nhân viên phục trang, nhân viên đạo cụ, nhân viên kỹ thuật âm thanh, nhân viên kỹ thuật ánh sáng sân khấu (tương đương 126.000đ/buổi).

Trường hợp người tham gia biểu diễn nghệ thuật thực hiện nhiệm vụ kiêm nhiệm thì chỉ hưởng mức bồi dưỡng luyện tập, bồi dưỡng biểu diễn cao nhất.