"Đánh thức" di sản tranh dân gian Đông Hồ bằng ngôn ngữ sân khấu
28/12/2025 | 08:33Ngày 27/12, tại Rạp xiếc Trung ương (Hà Nội), dự án "Thức Cùng Di Sản", dưới sự bảo trợ chuyên môn của Liên đoàn Xiếc Việt Nam và Trung tâm Bảo tồn Tranh Dân gian Đông Hồ tổ chức sự kiện văn hóa - nghệ thuật "Xiếc Họa Đông Hồ".
Sự kiện gồm chuỗi hoạt động trải nghiệm ban ngày và chương trình biểu diễn nghệ thuật ban đêm, thành công "đánh thức" giá trị truyền thống của tranh dân gian Đông Hồ thông qua ngôn ngữ xiếc đương đại đầy mới mẻ.

Sự kiện nhằm "đánh thức" giá trị truyền thống của tranh dân gian Đông Hồ
Sự kiện "Xiếc Họa Đông Hồ" thu hút đông đảo khán giả với hoạt động chính là vở diễn "Ký ức làng Hồ", trong đó xiếc được sử dụng như ngôn ngữ chủ đạo để kể câu chuyện về dòng tranh dân gian Đông Hồ.
Nếu xiếc là nghệ thuật của chuyển động, của sự dẻo dai và khéo léo hình thể, thì tranh Đông Hồ là kết tinh của mỹ thuật dân gian Việt Nam, được tạo nên từ kỹ thuật khắc gỗ, giấy điệp và hệ màu tự nhiên, phản ánh khát vọng về cuộc sống hòa hợp, sung túc, nhân văn của người Việt.


Công chúng trải nghiệm in tranh Đông Hồ
Thay vì chỉ chiêm ngưỡng những bức tranh tĩnh trên mặt giấy điệp, khán giả được chứng kiến các nhân vật bước ra khỏi khung tranh, chuyển động trên sân khấu thông qua hình thể nghệ sĩ xiếc.
Vở diễn "Ký ức làng Hồ" có thời lượng 90 phút với cấu trúc gồm ba phần, dẫn dắt khán giả qua một hành trình nghệ thuật giàu cảm xúc. Mở đầu là không gian "Đu Quan họ" đầy trữ tình, do bộ đôi NSƯT Thu Hương - NSƯT Thanh Tuấn biểu diễn, đưa người xem trở về không gian với nhịp sống yên bình, đậm đà bản sắc của làng quê Bắc Bộ.

Sự kiện thu hút đông đảo du khách nước ngoài tham dự
Tiếp nối mạch cảm xúc là phần giao lưu lắng đọng cùng NSƯT Nguyễn Hữu Quả - người đã dành cả cuộc đời để gìn giữ và phát huy giá trị tranh dân gian Đông Hồ. Qua những câu chuyện chân thực về lịch sử thăng trầm của làng tranh, khán giả không chỉ hiểu thêm về kỹ thuật, triết lý ẩn sau mỗi bức tranh, mà còn cảm nhận rõ khát vọng hồi sinh di sản trong đời sống đương đại. Sự xuất hiện của nghệ nhân trên sân khấu đã tạo nên sợi dây kết nối đặc biệt giữa truyền thống và hiện tại.

Trích đoạn vở diễn "Ký ức làng Hồ"
Điểm nhấn của chương trình là vở diễn sân khấu hóa "Chuyện Nhà Tí", nơi các bức tranh Đông Hồ kinh điển được tái hiện bằng ngôn ngữ xiếc giàu tính biểu đạt. Những kỹ thuật nhào lộn, thăng bằng, tung hứng được lồng ghép khéo léo, giúp nhân cách hóa các nhân vật dân gian, biến sân khấu thành một không gian nghệ thuật sống động, nơi giá trị truyền thống và cảm quan thẩm mỹ hiện đại giao thoa một cách tự nhiên.
Bên cạnh vở diễn chính, không gian Rạp xiếc Trung ương vào buổi sáng cùng ngày đã biến thành một "Hội Làng" thu nhỏ. Tại đây, khán giả được trải nghiệm các trò chơi dân gian, tự tay in tranh Đông Hồ và tìm hiểu về các nguyên liệu tự nhiên tạo nên màu sắc đặc trưng của dòng tranh này.


Trích đoạn vở diễn "Ký ức làng Hồ"
"Xiếc Họa Đông Hồ" không chỉ đơn thuần là một sự kiện văn hóa - nghệ thuật, mà còn là minh chứng cho nỗ lực nghiêm túc trong việc tìm kiếm hướng tiếp cận mới cho công tác bảo tồn di sản.
Sự kiện mang ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ của Việt Nam chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp tại kỳ họp thứ 20 diễn ra ở Ấn Độ ngày 9/12/2025.

Trích đoạn vở diễn "Ký ức làng Hồ"
Thông qua mô hình kết hợp giữa xiếc đương đại và tranh dân gian, chương trình đưa ra ý tưởng, mở ra hướng tiếp cận mới trong quảng bá văn hóa Việt Nam tới công chúng trong nước và du khách quốc tế, khẳng định vai trò của thế hệ trẻ trong việc bảo tồn, tiếp nối và lan tỏa giá trị di sản../.












