Ngày 22/11, tại Nhà Quốc hội, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã chủ trì Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ Nhất với chủ đề "Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới". 

Đây là Diễn đàn pháp luật lần đầu tiên do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức, nhằm đánh giá khách quan, toàn diện công tác lập pháp của Quốc hội, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Tại Diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã có bài phát biểu khai mạc mang tính tổng quát và định hướng nhiều nội dung rất quan trọng. Đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ đã có phát biểu về công tác xây dựng pháp luật và vai trò của Chính phủ cũng như đề xuất, kiến nghị những giải pháp rất thiết thực, có giá trị trong quá trình phối hợp hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời gian tới.

Diễn đàn đã được xem video: "Thể chế, pháp luật đi trước mở đường - Dấu ấn Quốc hội Khóa XV" và đã nghe Đồng chí Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp trình bày báo cáo tổng quan đề dẫn Diễn đàn. 

Tại diễn đàn đã có sự tham luận và tham gia phát biểu của đại diện các cơ quan của Quốc hội, Ban Đảng, các Bộ, ngành trung ương, địa phương, các trường đại học và các chuyên gia. Các ý kiến phát biểu trao đổi, thảo luận rất phong phú và sâu sắc. 

Các ý kiến tham luận và thảo luận tại Diễn đàn bám sát chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, các mục tiêu chiến lược dài hạn của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là tinh thần dự thảo Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, có sự nghiên cứu, tổng kết lý luận, thực tiễn sâu sắc, kỹ lưỡng. 

Qua đó, đã góp phần làm sáng tỏ thêm nhiều vấn đề và những đổi mới trong hoạt động lập pháp của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XV, kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, những yêu cầu và giải pháp tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hoạt động lập pháp của Quốc hội trong thời gian tới, góp phần hoàn thiện thể chế và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. 

Phát biểu bế mạc Diễn đàn, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Tổ chức Diễn đàn nêu rõ các tham luận và thảo luận tại Diễn đàn thể hiện sự đồng thuận cao về nhiều nội dung, nhiều nhận định quan trọng, nổi bật là:

Hoạt động lập pháp của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XV đã có sự đổi mới mạnh mẽ về tư duy, quy trình xây dựng, chủ động, sáng tạo, tích cực, chuẩn bị từ sớm, từ xa, phát huy vai trò "đi trước một bước về thể chế", phúc đáp kịp thời những tình huống mới của thực tiễn, những yêu cầu của cuộc sống. Các chính sách được ban hành lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, góp phần giải phóng sức sản xuất, huy động, sử dụng hiệu quả nguồn lực cho sự nghiệp phát triển đất nước. Đặc biệt, trong những kỳ họp gần đây, các dự án luật được Quốc hội thông qua bảo đảm ngắn gọn, rõ ràng, giao quyền chủ động, linh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho Chính phủ trong quá trình tổ chức thực hiện điều hành; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính. Những kết quả đó đã góp phần quan trọng vào những thành tựu toàn diện về phát triển KT-XH, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước trong thời gian qua.

Hệ thống pháp luật của nước ta trong thời gian qua đã ngày càng được hoàn thiện, đạt được một số kết quả nổi bật:

Công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật có nhiều đổi mới, nhanh về tổ chức bộ máy các cơ quan nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, triển khai tổ chức mô hình chính quyền địa phương 02 cấp theo chủ trương của Đảng được triển khai nhanh, đồng bộ, có hệ thống, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho việc hình thành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, gắn với phân cấp, phân quyền mạnh, đồng bộ, tạo sự chủ động cho các cơ quan, tổ chức trong tổ chức thực hiện.

Công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã có nhiều đột phá quan trọng; các luật, nghị quyết được ban hành đã kịp thời tháo gỡ những "rào cản", "điểm nghẽn", tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, khơi thông nguồn lực về tài chính, ngân sách, hỗ trợ mạnh mẽ cho hệ sinh thái khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Khung khổ pháp lý về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được tiếp tục hoàn thiện theo hướng tạo thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, khơi thông nguồn lực xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế, nhất là kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn... để phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Công tác hoàn thiện pháp luật về văn hóa, xã hội đã góp phần hoàn thiện thể chế, xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; tạo hành lang pháp lý vững chắc để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy hội nhập quốc tế về giáo dục; nâng cao năng lực hệ thống y tế, phát triển công nghiệp dược, y học cơ sở và y học dự phòng, đồng thời bảo đảm an sinh xã hội và quyền lợi của người dân trong tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng.

Hệ thống pháp luật về quốc phòng, an ninh và đối ngoại đã không ngừng được hoàn thiện, có nhiều đổi mới quan trọng, kịp thời thể chế hóa nhiều tư tưởng, chủ trương mới của Đảng, mang ý nghĩa chiến lược với tầm nhìn dài hạn góp phần giữ vững sự ổn định chính trị, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ an ninh Quốc gia, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, công tác hội nhập quốc tế không ngừng phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu.

Bên cạnh những kết quả nổi bật, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Tại diễn đàn, các cơ quan, tổ chức, các vị đại biểu và chuyên gia đã đề xuất nhiều nhiệm vụ, giải pháp cả mang tính khái quát cả cụ thể rất thiết thực nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật trong thời gian tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng: trong khuôn khổ thời gian rất ngắn, Diễn đàn đã diễn ra chất lượng, sôi nổi, hấp dẫn, lôi cuốn với nhiều thông tin phong phú, bổ ích và các ý kiến phát biểu sâu sắc, trách nhiệm, thẳng thắn, trí tuệ. Diễn đàn đã thực sự trở thành trung tâm thông tin đa chiều và toàn diện, là nơi chia sẻ tiếng nói của các cơ quan tham gia xây dựng pháp luật ở trung ương, các cơ quan thực thi pháp luật, các địa phương, viện nghiên cứu, trường đại học, các chuyên gia, nhà khoa học. 

Những nội dung trao đổi tại Diễn đàn góp phần quan trọng công tác tổng kết nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV cũng như cho việc chuẩn bị xây dựng Định hướng lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI và đổi mới công tác xây dựng pháp luật trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI gắn với đổi mới cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Diễn đàn cũng đã thảo luận với tinh thần Quốc hội đồng hành cùng Chính phủ, chính quyền địa phương, các cơ quan, tổ chức khác trong hệ thống chính trị để cùng kiến tạo phát triển đất nước theo đường lối, chính sách của Đảng.