Vở diễn "Trần Nhân Tông" do NSND Tống Toàn Thắng, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam và NSƯT Trần Quang Khải phối hợp đạo diễn dựa trên kịch bản của tác giả: Tiến sĩ Bùi Hữu Dược; Chuyển thể cải lương: NSƯT Phan Ngọc Chi; Thiết kế sân khấu: NSND Đạt Tăng; Sáng tác và dàn dựng âm nhạc: NSND Huỳnh Tú; Biên đạo múa: Thạc sĩ Nguyễn Thị Tuyết Minh; Phục trang: NSƯT Trương Minh Hùng.

Chia sẻ tại họp báo, NSND Tống Toàn Thắng - Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, đạo diễn vở diễn "Trần Nhân Tông" cho biết: Vở diễn "Trần Nhân Tông" là thành quả nghệ thuật đánh dấu lần thứ ba Liên đoàn Xiếc Việt Nam phối hợp Nhà hát Cải lương Việt Nam, nay là Nhà hát Sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam cùng dàn dựng tác phẩm xiếc kết hợp cải lương. Trước đó, 2 đơn vị đã gây dấu ấn với hai vở diễn "Cây gậy thần" và "Thượng Thiên Thánh Mẫu". Trên cơ sở rút kinh nghiệm từ các dự án trước, ê-kíp sáng tạo đã lồng ghép hai loại hình một cách nhuần nhuyễn, để các tiết mục xiếc không tách rời mà đóng vai trò minh họa, bổ trợ và làm giàu cảm xúc cho mạch tự sự của vở diễn.

Tác phẩm tái hiện trọn vẹn và sinh động cuộc đời Đức Vua – Phật Hoàng Trần Nhân Tông: từ khi sinh ra, trưởng thành, lên ngôi Hoàng đế, lãnh đạo quân dân Đại Việt chiến thắng giặc Nguyên – Mông, đến hành trình nhường ngôi, xuất gia tu hành và trở thành Đệ nhất Tổ sư Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Các lớp diễn lãng mạn, tâm sự, toàn cảnh và những không gian mang tính biểu tượng – đặc biệt là không gian núi Ngọa Vân – Yên Tử – được thể hiện bằng ngôn ngữ xiếc kết hợp cải lương, tạo nên không gian thực cảnh sinh động, giàu tính điện ảnh.

Đồng đạo diễn vở diễn này, NSƯT Trần Quang Khải chia sẻ, "Trần Nhân Tông" là tác phẩm đầu tay của anh trên cương vị đạo diễn, nhưng trước đó, anh từng có cơ duyên hóa thân thành nhân vật lịch sử này trên sân khấu. Năm 2015, NSƯT Trần Quang Khải từng vào vai Trần Nhân Tông trong vở "Vua Phật". Đến năm 2022, anh dàn dựng "Vua Phật" dưới hình thức cải lương kết hợp xiếc để làm tác phẩm tốt nghiệp khi theo học đạo diễn sân khấu tại trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội.

Và ở lần thứ 3 này, trong vai trò đồng đạo diễn với NSND Tống Toàn Thắng, anh và ê-kíp sáng tạo muốn mang đến một tác phẩm có khả năng chinh phục nhiều đối tượng khán giả và du khách, nên kịch bản đã được tinh lọc lại với những lát cắt tiêu biểu nhất, nhưng lại được đầu tư nhiều hơn về ngôn ngữ biểu đạt, công nghệ và tính giải trí để vở diễn dễ cảm, dễ tiếp cận nhất khi chuyển tải những thông điệp ý nghĩa của lịch sử.

Điểm nhấn của vở diễn là mạnh dạn đưa xiếc thú (khỉ, dê, lợn…) vào không gian sân khấu, tái hiện bối cảnh làng quê, xóm chợ, thiên nhiên vừa giàu tính tạo hình, vừa mang tính giải trí. Trên sân khấu vuông, ê-kíp đã huy động nhiều tiết mục trên cao và đa tầng không gian, như: Hoạt cảnh Trần Nhân Tông ra đời kết hợp đu dây trên cao; Hoạt cảnh đánh giặc kết hợp nhào lộn, cầu bật; Hoạt cảnh chợ quê kết hợp các tiết mục thăng bằng trên con lăn.

Hệ thống bục, đế sân khấu di chuyển linh hoạt, kết hợp màn hình LED trình chiếu, cảnh trí và trang trí sân khấu, tạo nên không gian đa chiều, trong đó mỗi màn diễn là một không gian nghệ thuật khác nhau. Đây được xem là bước khởi đầu cho định hướng phát triển các vở diễn xiếc – sân khấu tổng hợp quy mô lớn, mở ra khả năng ứng dụng sâu hơn các công nghệ như 3D Mapping, Hologram trong tương lai, đặc biệt ở những lớp diễn mang tính tâm linh như hình ảnh Đức Vua Trần Nhân Tông nhập Niết bàn.

Biên đạo múa Tuyết Minh cho biết, điều chỉnh nghệ thuật này giống như việc chuyển một bộ sử thi dày thành một bộ phim tài liệu ngắn gọn, giàu hình ảnh và kỹ xảo hiện đại. Vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi và tinh thần lịch sử, nhưng thay vì kể chi tiết từng sự kiện, nó tập trung vào những khoảnh khắc cô đọng nhất và sử dụng công nghệ tiên tiến (kỹ thuật xiếc và visual) để truyền tải thông điệp nhanh chóng và hấp dẫn, đặc biệt với những người trẻ quen thuộc với tốc độ thông tin của thời đại mới.

Thông qua ngôn ngữ tổng hợp của xiếc, cải lương, âm nhạc, múa, hình thể và mỹ thuật sân khấu, vở diễn không chỉ mang đến một không gian nghệ thuật giàu cảm xúc mà còn có giá trị giáo dục sâu sắc, giúp công chúng hôm nay hiểu rõ hơn về nhân cách, tư tưởng và di sản tinh thần của Phật Hoàng Trần Nhân Tông – những giá trị vẫn còn nguyên ý nghĩa trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Trước đó vở diễn đã được tổng duyệt vào ngày 08/12/2025 và nhận được nhiều phản hồi tích cực từ giới chuyên môn và khán giả về chất lượng nghệ thuật, hình thức dàn dựng công phu và quy mô hoành tráng.

Vở diễn sẽ chính thức công diễn trong 03 tối, vào lúc 20h00 các ngày 20, 21 và 28/12/2025, tại sân khấu vuông – Rạp Xiếc Trung Ương (Trung tâm Nghệ thuật Giải trí IONAH). Vở diễn hứa hẹn là một sự kiện nghệ thuật đặc biệt, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa – lịch sử – tinh thần của dân tộc Việt Nam tới đông đảo công chúng.