Tôn trọng đa văn hóa để hướng đến phát triển bền vững

Phát biểu tại phiên thảo luận, ông Kamal Ait Mik, Thành viên Hạ viện Maroc và Thành viên Ban lãnh đạo Diễn đàn Nghị sĩ trẻ IPU cho rằng, trong tình hình hiện nay, cần tôn trọng đa văn hóa để hướng đến phát triển bền vững. Đây là một chủ đề rất quan trọng. Vào tháng 6/2023, Marocco đã chủ trì Diễn đàn Liên tôn giáo, với sự tham gia của các đại diện các nền tôn giáo lớn.

Ông Kamal Ait Mik nhấn mạnh, việc đối thoại liên tôn giáo, liên văn hóa, thúc đẩy đa dạng văn hóa là rất cần thiết, đặc biệt, cần hướng tới những người yếu thế như phụ nữ, trẻ em, những người di cư, thanh niên, người tàn tật. Hội nghị này sẽ hướng tới đối tượng thanh niên, những chủ thể của tương lai, đóng vai trò quan trọng và cần có những vị trí tốt hơn nữa trong xã hội.

Trong phiên họp này, các đại biểu sẽ tập trung vào vai trò của các nghị viện và nghị sĩ trẻ trong việc thúc đẩy sự tôn trọng đa dạng văn hóa trong thời đại chuyển đổi công nghệ và toàn cầu hóa. Đồng thời, thảo luận về hợp tác kỹ thuật số dựa trên đạo đức, giảm thiểu những hậu quả không mong muốn của Chuyển đổi số đối với quyền riêng tư, an ninh và phúc lợi, đồng thời tạo ra một môi trường và hệ sinh thái thuận lợi cho văn hóa và sự đa dạng văn hóa.

Phát biểu đề dẫn tại Phiên thảo luận, Tiến sĩ Maurizio Bona -  cựu cố vấn của Tổng Giám đốc Tổ chức Nghiên cứu Vật lý Hạt nhân Châu Âu (CERN), giảng viên tại Đại học Pavie, Ý, chia sẻ lý do có mặt tại Phiên họp vì ông đã có thời gian tham gia xây dựng Liên minh Nghị viện IPU. 

Ông Maurizio Bona cũng chia sẻ về Hiến chương khoa học, công nghệ, đạo đức, theo đó khoa học, công nghệ tạo ra sự thay đổi lớn đối với toàn cầu; việc dự đoán sự phát triển của khoa học, công nghệ rất khó, do vậy việc giảm thiểu tác động tiêu cực từ sự phát triển này cần được đặt ra vấn đề đạo đức trong lĩnh vực này.

Các nghị viện cần nhìn nhận vai trò của đạo đức trong quá trình phát triển kinh tế xã hội. CERN đang xây dựng một Hiến chương về đạo đức trong khoa học, công nghệ, dựa trên tinh thần bảo đảm, tôn trọng quyền con người. 

Đây cũng là tài liệu tham khảo để các nghị viện xây dựng các quy định về đạo đức trong khoa học công nghệ. Hiến chương quy định các hoạt động nghiên cứu không được phép vượt qua các tiêu chuẩn đạo đức đã được nêu ra, đây chính là giới hạn về đạo đức trong lĩnh vực nghiên cứu. 

Ông Maurizio Bona khẳng định đây không phải là văn bản tồn tại mãi mãi mà sẽ được rà soát, điều chỉnh định kỳ phù hợp với các giai đoạn phát triển trên thế giới.

Hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa vì sự phát triển bền vững

Phát biểu tại phiên thảo luận, PGS.TS, đại biểu Quốc hội Việt Nam Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho biết, tại Tuyên ngôn thế giới về đa dạng văn hóa 2001, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp quốc (UNESCO) khẳng định đa dạng văn hóa là tài sản chung quý giá của nhân loại, cần thiết đối với nhân loại như đa dạng sinh học đối với tự nhiên, là khởi nguồn cho giao lưu, đổi mới và sáng tạo.

Bên cạnh đó, đa dạng văn hóa có vai trò quan trọng đối với việc thực hiện đầy đủ các quyền con người và các quyền tự do cơ bản, nâng cao vai trò và địa vị của phụ nữ trong xã hội, tạo sự gắn kết, hòa hợp xã hội, vì vậy cần lồng ghép đa dạng văn hóa như một yếu tố có tính chiến lược vào các chính sách phát triển quốc gia và quốc tế, thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp quốc…

Việt Nam là đất nước có bề dày lịch sử và văn hóa truyền thống hàng ngàn năm. Văn hóa Việt Nam có sự thống nhất trong đa dạng, là sự hòa quyện, kết tinh giữa bản sắc văn hóa 54 dân tộc anh em. Cộng đồng 54 dân tộc trên đất nước Việt Nam đều chung một ý thức quốc gia - dân tộc, đều chung sức, đồng lòng, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.

Nhà nước Việt Nam đã, đang thực thi và không ngừng hoàn thiện thể chế, chính sách theo phương châm xuyên suốt “lấy giá trị văn hóa, con người Việt Nam là nền tảng, sức mạnh nội sinh quan trọng, bảo đảm sự phát triển bền vững”.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Việt Nam cho biết, Quốc hội Việt Nam quan tâm, chú trọng việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, ban hành chính sách nhằm thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa vì sự phát triển bền vững...

Ý thức sâu sắc được trách nhiệm của mình, Việt Nam đã chủ động tham gia, thể hiện vai trò tích cực, trách nhiệm tại các cơ chế đa phương, góp phần phát huy, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động bảo vệ và phát huy sự đa dạng văn hóa trên quy mô khu vực và quốc tế.

Ông Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh, Phiên thảo luận toàn thể 3 với chủ đề “Thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa vì sự phát triển bền vững” hôm nay hết sức có ý nghĩa, các đại biểu sẽ cùng nhau tập trung thảo luận về vai trò của các nghị viện và nghị sĩ trẻ trong việc thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa trong bối cảnh chuyển đổi công nghệ, chuyển đổi số và toàn cầu hóa.

Tại phiên thảo luận, Giáo sư Jean Trần Thanh Vân - Chủ tịch Hội Gặp gỡ Việt Nam, Giám đốc Trung tâm ICISE chia sẻ về sự quan trọng và cần thiết của khoa học, công nghệ trong sự phát triển bền vững, nhất là sự cần thiết của sự hợp tác giữa các nhà khoa học với các nghị sĩ và các nhà hoạch định chính sách. Giáo sư Trần Thanh Vân khẳng định, khoa học cơ bản chính là nên tảng, động cơ của khoa học ứng dụng, đưa vào áp dụng trong thực tiễn và giúp cho xã hội phát triển bền vững.

Nhờ trí tò mò và mong muốn tìm hiểu, tìm kiếm đã đem đến thành công trong tương lai và là nền tảng cho sự tìm hiểu mọi mặt của xã hội, cho sự cạnh tranh quốc gia. Giáo sư Trần Thanh Vân nêu dẫn chứng cho thành công của khoa học là từ khoa học cơ bản đến ứng dụng đã giúp chúng ta chiến thắng trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, nhờ sự khám phá và sự hiểu biết, các nhà khoa học đã nhanh chóng tìm ra được vắc xin chống virus hiệu quả.

Vì vậy, kiến thức khoa học cần sự chung tay của các nghị viện, các nhà chính sách và các doanh nghiệp để có thể phát triển và định hướng. Giáo sư Trần Thanh Vân cho biết, tại Hội nghị Khoa học vì hòa bình, các nghị viện quốc tế đã thống nhất sự cần thiết liên kết nghị sĩ khắp nơi trên thế giới về các vấn đề lớn dựa trên tinh thần ngoại giao, khoa học, vì lợi ích của nhân dân, vì hòa bình. Qua đó, Giáo sư Trần Thanh Vân nhấn mạnh tầm quan trọng của khoa học và công nghệ trong sự phát triển bền vững, đó là mục tiêu để hợp tác giữa IPU và các Hội khoa học quốc tế.