Bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với quy định pháp luật hiện hành

Việc xây dựng Dự thảo Nghị định được thực hiện trên cơ sở quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII ban hành "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả"; Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới (Nghị quyết số 27-NQ/TW); Kết luận số 119-KL/TW ngày 20/01/2025 của Bộ Chính trị ban hành về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật; Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/01/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị ban hành về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025, Bộ Chính trị ban hành về phát triển kinh tế tư nhân.

Bên cạnh đó, Quốc hội, Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật dẫn đến sự thay đổi về thẩm quyền phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thể thao, báo chí, xuất bản, in sản phẩm không phải là xuất bản (các chức danh của Công an, Quản lý thị trường, Hải quan, Thanh tra, Bộ đội biên phòng), cụ thể: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật tổ chức chính quyền địa phương, Luật Thanh tra, các Nghị quyết về thay đổi bộ máy của trung ương (thu gọn và sáp nhập các bộ), tại địa phương (quy định chính quyền 02 cấp), Nghị định số 189/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Xử lý vi phạm hành chính về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, Nghị định số 190/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 118/2021/NĐ-CP ngày 23/12/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính và các Nghị định của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ của các bộ, cơ quan ngang bộ thay đổi cơ cấu tổ chức của các cơ quan này.

Ngày 19/02/2025, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 190/2025/QH15 quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, trong đó, khoản 2 Điều 11 Nghị quyết số 190/2025/QH15 quy định, cơ quan, người có thẩm quyền phải ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền để xử lý các văn bản chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, bảo đảm hoàn thành trước ngày 01/3/2027.

Nghị định số 72/2022/NĐ-CP ngày 04/10/2022 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 60/2014/NĐ-CP ngày 19 tháng 6 năm 2014 của Chính phủ quy định về hoạt động in và Nghị định số 25/2018/NĐ-CP ngày 28 tháng 02 năm 2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 60/2014/NĐ-CP ngày 19 tháng 6 năm 2014 của Chính phủ quy định về hoạt động in được ban hành đã sửa đổi, bổ sung một số quy định như: trách nhiệm của cơ sở in và bên đặt in "In và gia công sau in không vượt quá số lượng thành phẩm ghi trong hợp đồng", buộc phải có hợp đồng in đối với hành vi chế bản, in, gia công sau in tất cả sản phẩm thay vì chỉ giới hạn sản phẩm in như trước đây. Điều này dẫn tới cần phải sửa đổi, bổ sung một số hành vi vi phạm tại dự thảo Nghị định trong lĩnh vực in sản phẩm không phải là xuất bản phẩm.

Trong giai đoạn hiện tại, quy định về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của 02 Nghị định đã bộc lộ những vướng mắc cần phải sửa đổi, bổ sung cụ thể như sau:

Thứ nhất, Quốc hội đã thông qua các Luật (như phần căn cứ pháp lý) thay đổi về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính. Trên thực tế, có chức danh không còn tồn tại (thanh tra chuyên ngành các lĩnh vực thể thao, báo chí và xuất bản, in; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện), có chức danh đã thay đổi tên gọi (một số chức danh có thẩm quyền xử phạt của Công an nhân dân), có chức danh được bổ sung (Thủ trưởng cơ quan, đơn vị thuộc bộ thực hiện chức năng kiểm tra theo lĩnh vực quản lý). Vì vậy, cần phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp, bảo đảm tính khả thi và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính.

Thứ hai, Chính phủ ban hành Nghị định số 189/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 quy định chi tiết Luật Xử lý vi phạm hành chính về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính. Trong đó, quy định thẩm quyền phạt tiền cho các chức danh đều tăng để phù hợp với tình hình thực tế, có chức danh thẩm quyền phạt tiền tăng đến 50% mức phạt tiền tối đa đối với lĩnh vực (Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã),…; Quy định thẩm quyền áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả mở rộng (lực lượng Công an nhân dân được áp dụng tất cả các biện pháp quy định tại khoản 1 Điều 28 Luật Xử lý vi phạm hành chính),…

Trên cơ sở đó, việc sửa đổi, bổ sung các quy định hiện hành là cần thiết nhằm đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật, tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn thi hành và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới.

Những điểm sửa đổi, bổ sung chính trong Dự thảo

- Sửa đổi, bổ sung một số hành vi vi phạm trong lĩnh vực in sản phẩm không phải là xuất bản phẩm để phù hợp với Nghị định số 72/2022/NĐ-CP ngày 04 tháng 10 năm 2022, gồm mở rộng phạm vi sản phẩm được chế bản, in, gia công sau in nhưng không có hợp đồng, bổ sung "hành vi in và gia công sau in vượt quá số lượng thành phẩm ghi trong hợp đồng"; hành vi "in, đặt in bao bì, nhãn hàng hóa của các sản phẩm không có giấy phép lưu hành, giấy chứng nhận đăng ký, giấy chứng nhận chất lược theo quy định của pháp luật"; bỏ hành vi vi phạm liên quan đến giấy phép nhập khẩu thiết bị in.

- Sửa đổi, bổ sung tăng mức phạt tiền đối với thẩm quyền của các chức danh để phù hợp với Nghị định số 189/2025/NĐ-CP ngày 01 tháng 7 năm 2025 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Xử lý vi phạm hành chính về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính.

- Sửa đổi các chức danh xử phạt, gồm các chức danh của lực lượng Công an nhân dân, Cảnh sát biển, Bộ đội biên phòng, Hải quan, Quản lý thị trường để phù hợp với Nghị định số 189/2025/NĐ-CP.

- Bổ sung các chức danh là Thủ trưởng đơn vị thuộc Bộ có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính là Chánh Văn phòng Bộ bảo đảm phù hợp với quy định của Nghị định số 189/2025/NĐ-CP.

- Bỏ thẩm quyền xử phạt của lực lượng thanh tra chuyên ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, Trưởng Công an huyện để phù hợp với Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15, Luật Thanh tra số 84/2025/QH15 và Nghị định số 189/2025/NĐ-CP.

Dự thảo Nghị định không quy định nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; nội dung phân quyền, phân cấp. Tuy nhiên, việc dự thảo Nghị định tập trung sửa đổi chức danh xử phạt bảo đảm phù hợp với chức danh và thẩm quyền xử phạt được quy định tại Nghị định số 189/2025/NĐ-CP đã tăng tính rõ ràng, nâng cao chất lượng công tác xử lý vi phạm hành chính./.